Evliya Çelebi’nin de 400 yıl ilkin ünlü kitabında bahsetmiş olduğu kapari bitkisi hakkında bilinmesi gerekenleri sizin için bir araya getird...
Evliya Çelebi’nin de 400 yıl ilkin ünlü kitabında bahsetmiş olduğu kapari bitkisi hakkında bilinmesi gerekenleri sizin için bir araya getirdik…
Kapari, bir başka ismi ile geber otu; çalımsı yapıda, dik ve yatık olarak büyüyen, dikenli bir bitkidir. Akdeniz ikliminin hakim olduğu yerlerde yetişen kapari; fosfor, potasyum ve kalsiyum bakımından oldukça zengindir. Killi toprakları seven bu nebat; Garp Anadolu, Orta Anadolu’da Tokat ve civarında, Şark Karadeniz ve Güneydoğu illerinde güneşe olan düşkünlüğü sebebiyle çoğu zaman güneşe bakan yamaçlarda kendiliğinden yetişmektedir.
Meydana getirilen bir araştırmaya bakılırsa 100 g çiçek tomurcuğunda 67 mg fosfor, 9 mg demir, 24 mg protein, 12 mg selüloz, 2 mg lipid olduğu saptanmıştır. Çiçek tomurcuklarında bayağı fazla A vitamini ve protein vardır. Kaparinin bezelye büyüklüğündeki tomurcuklarının protein, vitamin, mineraller, rutin ve hardal yağı glikosidi yönünden oldukça varlıklı olması, onu doyurucu bir gıda haline getiriyor.
Her şeyi kıymetli olan kaparinin hiçbir şeyi atılmıyor. Dal uçları, tomurcukları, meyveleri besin sektöründe; yaprakları sertleşmiş dalları, kökleri de ilaç, boya ve kozmetik sanayiinde değerlendiriliyor. Besin, kozmetik ve ilaç sanayiinde oldukça faydalanılan kapari, salamura halinde yurt dışına ihraç edilir. Konserve kapari; turşu olarak, salatada, pizza üstünde, balık ve et yanında garnitür olarak tüketilebilir.
Kapari, 400 yıl ilkin Evliya Çelebi’nin de keşfettiği bir bitkidir. Seyahatname adlı eserinde Çorum’un Osmancık ilçesini tanıtırken geber otunun halk tarafınca sevilerek tüketilmesinden bahseder. Akdeniz devletlerinde, geçmişten günümüze kadar gıdalarda ve ilaçlarda tedavi amaçlı olarak kullanılmasının yanında, kozmetik sanayisinde de kapariden yararlanılmaktadır. Tomurcukları yardımıyla senelik 20 milyar usd kazandıkları için “ulusal nebat” duyuru ettikleri kapari, İspanya’da devlet korumasındadır.
Internasyonal Kanser Enstitüsü’nde meydana getirilen araştırmalar, kapariyi antitümör aktivitesi elde eden “ekstrakt”ın hazırlanmasında kullanılan bitkiler arasına sokmuştur. Gençleştirici tesiri de keşfedilen kapari tomurcukları, Avrupa ve ABD’da olmazsa olmaz bir tadımlık olarak sofrada yerini alıyor. Bilhassa Garp Avrupa devletlerinde tomurcukları salamura edildikten sonrasında, zeytinyağı ve limonla işlem gören kapari kaliteli bir meze olarak kabul görüyor.
İnsanlar kapariyi besin niyetine tüketirken bununla birlikte, bir çok hastalığa karşı da bağışıklık kazanıyorlar. Hayvanlar yediğinde ise netice inanılmaz. Süt ve yumurta verimi oldukça çoğalıyor.
İspanyollar köklerinden yaptıkları ilaçları, hemoroidin tedavisinden sancıların giderilmesine kadar pek çok rahatsızlıkta kullanmışlardır. Sirkesinden diş ağrılarının giderilmesinde faydalandıkları kaparinin köklerinden zehirlenmelere karşı panzehir elde etmeyi başarmışlardır.
Hindistan’da kaparinin kök kabuğu, taze ya da kurutulmuş olarak yüzyıllardır müshil, balgam söktürücü tonik, solucan düşürücü, ağrı-sancı kesici olarak kullanılmakta. Romatizma ağrıları-sancıları olanlar, nüzul geçirenler, dalak büyümesi şikayeti olanlar şifayı kaparinin kök kabuklarından elde ettikleri ilaçlarda bulmuşlardır.
Avrupa’da meyveleri ve çiçek tomurcukları, müshil (kabızlık giderici) ve diüretik (idrar söktürücü) olarak kabul edilmektedir. Yapraklarının ezilmesiyle hazırlanan lapa ise gut hastalığının tedavisinde kullanılmaktadır.
Kaparinin yararları!
– Ağrı-sancı kesici özelliği vardır.
– Sindirim sistemini düzenler.
– Kabızlık gidericidir.
– İdrar söktürücüdür.
– Balgam söktürücüdür.
– Solucan ve parazit düşürücüdür.
– Romatizma hastalıklarına iyi gelir.
– Felçten korur.
– Gut hastalığına iyi gelir.
– Antitümör etkilidir. Kanser hastalarında trombosit sayısını yükseltir.
– Mide hastalıkları, ülsere iyi gelir.
– Hemoroid hastalarına yarar sağlar.
– Dalak büyümesinde faydalıdır.
– Karaciğer fonksiyonlarını düzenleyicidir.
– Multipl Skleroz (MS) hastalığında faydalıdır.
UYARI: Kapari bitkisi oldukça faydalıdır ama bir o denli da zehirli bir bitkidir. O yüzden ya işlenmiş olanını, ya da tablet halinde satılanları alabilmek gerekir. Doğadan doğrudan toplar toplamaz hiç bir zaman tüketilmemelidir.
YORUMLAR