Şark Karadeniz 'in kıyı kesiminde kış ısı averajları fazla düşmediğinden burada narenciye (turunçgiller) tarımı yapılabilmekted...
Şark Karadeniz'in kıyı kesiminde kış ısı averajları fazla düşmediğinden burada narenciye (turunçgiller) tarımı yapılabilmektedir. Bölümde dağların denize bakan yamaçları bolca yağış aldığından gür ormanlarla kaplıdır. İç kısımlara gidildikçe soğuğa dayanıklı ağaç türleri ile bozkırlar nebat örtüsünü oluşturur. Kıyıdan yamaç süresince yükseldikçe sıcaklığın düşmesine bağlı olarak nebat örtüsünün değişmiş olduğu görülür. Kıyıdan 800 metre yüksekliğe kadar olan alanda yayvan yapraklı ağaçlar, 800 - 1500 metre içinde karışık yapraklı ,1500-2000 metreye kadar olan alanda iğne yapraklı ağaçlar, 2000 metreden sonrasında ise dağ çayırları görülmektedir. Bölgenin yağış dağılışında hakim rüzgâr gönü ile yamaçların konumu ve yükseltisi en mühim etkenlerdir. Garp Karadeniz ile Şark Karadeniz'in senelik averaj yağış miktarının Orta Karadeniz'den fazla olmasında; Garp ve Şark Karadeniz'de kıyının hakim rüzgâr yönüne dik uzanması ve yükseltinin artması rol oynar. Kıyılardaki yağış miktarının fazla ve tertipli oluşuna bağlı olarak; Akarsuların debileri yüksektir. Tarımda sulama fazla gerekmez ve nadas tarımı çok az görülür. Orman alanları geniştir. Orman yangınları görülmez.
BAKINıZ
BAKINıZ
Karadeniz ikliminin nebat örtüsü nedir?
İç Anadolu Bölgesi Nebat Örtüsü
Ege Bölgesi Nebat Örtüsü
Karadeniz Bölgesi Nebat Örtüsü
Karadeniz Bölgesi'nin türlü kesimleri içinde iklim farklılığı olduğu şeklinde tabii nebat örtüsünün yayılışı açısından da farklılıklar vardır. Kıyı dağlarının Karadeniz'e bakan yamaçları, ülkemizin orman açısından en varlıklı alanıdır. Bu ormanlar bir takım kesimlerde yerini yalancı maki topluluklarına, bir takım kesimlerde de çay ve fındık bahçelerine bırakır. Bu dağların orta yükseklikteki kesimleri geniş yapraklı ağaçlardan, yüksek kesimleri ise iğneyapraklı ağaçlardan oluşan gür ormanlarla örtülüdür. Ormanların sona erdiği yüksek kesimlerde Alp tipi çayırlar yer alır. Karadeniz Bölgesi'nin iç kesiminden Şark Anadolu Bölgesi'ne doğru alçalan kesimlerin tabii nebat örtüsü step (step) görünümündedir.
1. Temel Britannica, Ana Yayıncılık 1992, 7. Ten
Karadeniz Bölgesi Bitkisel Özellikleri,
adını Karadeniz'den alan, Sakarya Ovası'nın doğusundan Gürcistan sınırına kadar uzanan Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden biridir. Türkiye'deki mıntıkalar içinde büyüklük bakımından üçüncü sırada yer almıştır, bununla birlikte doğu-batı genişliği ve bu yüzden mahalli saat farkı en fazla olan bölgedir.Kıyıda yıl boyu yağışlı ve ılıman Karadeniz İklimi görülür. Bu iklimin oluşmasının sebebi; Karadeniz'den gelen nemli hava kütlelerinin kıyıya paralel uzanan Şimal Anadolu dağ yamaçlarına bolca yağış bırakmasıdır. Türkiye'nin en yağışlı bölgesi olan Karadeniz'de yağışlar bir mevsimde yoğunlaşmamış, yıl geneline yayılmıştır. Karadeniz Bölgesi'nde yaz kuraklığı yaşanmaz. Nemlilik ve bulutlanmanın fazla olması sebebiyle senelik ve günlük ısı farkları minimum bu bölgededir. Dağlar kıyıya paralel uzandığından, dağların peşinde kalan iç kesimleri deniz tesiri altına alamamış ve iklim karasallaşmıştır.
Bölgenin tabii nebat örtüsü, kıyılarda nemlilik ve yağışın fazla olması sebebi ile geniş yapraklı gür ormanlardan oluşur. Türkiye ormanlarının %25'ini barındırır ve haiz olduğu ormanlar bakımından Türkiye'nin en varlıklı bölgesidir.
Anadolu'nun doğal nebat örtüsü üç grupta toplanır.
Karadeniz nebat örtüsü: Burada hakim nebat örtüsü ormandır. Deniz seviyesinden 2000 metre yüksekliğe kadar ormanlar vardır. 1200 metreye kadar olan kesimde meşe, gürgen, kestane ve çınar şeklinde yapraklarını döken ağaçlar; daha yukarılarda ise köknar, sarıçam, ladin, çam şeklinde iğne yapraklı ağaçlar yer alır. Kıyı dağlarının iç kısımlarında ise step nebat örtüsü hakimdir.
Akdeniz nebat örtüsü: Burada orman örtüsü daha seyrektir. Eteklerden 2200 metreye kadar orman örtüsü çıkar. Ağaçların çoğunluğu karaçam, katran ve sedir çeşitleridir. Cenup bölgesinin dağlık kısımlarında yazları kuruyan otlaklara, dağ yamaçlarında kuraklığa ve sıcağa dayanan makilere rastlanır. Fıstık çamları ve zeytin ağaçları mıntıkaya özgü bitkilerdir.
Stepler (Bozkırlar): Memleketimizin iç kısımlarında stepler hakimdir. Ormanlar çoğu zaman dağ yamaçlarında ve minik parçalar halindedir. Su kenarlarında söğüt ve kavak ağaçlarına rastlanır. Bölgenin hakim bitkisi, yabani buğdaygiller ve soğanlı bitkilerdir. İlkbaharda yeşil kalan çayırlar geniş yer kaplar.
. Her mevsimi yağışlıdır.
2. Buradaki bolca yağışları gezici minimumlar getirir, yüksek dağ yamaçları bu yağışların daha bolca yağmasına olanak verir.
3. Depresyonik ve orografik yağışlar hakimdir.
4. Kıyı bölgesinde batıya bakan yamaçlar, doğuya bakan yamaçlardan daha çok yağış alır.
5. Isı şartları deniz iklimi özelliğindedir.
Ara sıra, don vakaları olur, sis belirir, kar yağar. Bu kıyı boyu bölgesinin derhal güneyinde uzanan ve içine bolu, Kastamonu, Çorum, Merzifon, Amasya, Tokat, Şebinkarahisar taraflarını alan bölgeleri “Karadeniz İç Bölgesi†olarak vasıflandırmak yerinde olur. Kıyı boyundaki nispeten dar, tam deniz iklimli bölge ile onun derhal gerisindeki iç taraflar, Karadeniz bölgesi olarak, yağış ve ısı bakımlarından birbirlerinden değişik kısımlar gösterir. Kıyı uzunlukta değişik üç bölüm ayırt edilebilir: Şark, Orta, Garp Karadeniz iklimi.
1. Şark Karadeniz İklim. Bu kesimde oldukça fazla yağış vardır. Kıyı boyundaki bir sürü yerlerde yılda 2 metre kadar. Derhal gerideki dağlarda daha da çok. Yaz sıcakları oldukça fazladır. Kışlar ılımlı geçer.
2. Orta Karadeniz İklimi: Yağış, bu kıyı boyu ölçüsüne gore orta derecededir ve 70-80 santimetre. kadardır.
3. Garp Karadeniz İklimi: Şark Karadeniz iklimine gore daha az yağışlı (100-120 santimetre.) ısı, Karadeniz boyunun diğeri kesimlerine gore gerek yazın ve gerekse kışın daha azdır.
4. Karadeniz Ardı Bölgesi: Karadeniz iklim bölgesinin bu kıyı boyunun üç çeşidinin derhal güneyinde, İç Anadolu iklim bölgesine doğru bir geçiş alanı başlar. Burada, garptan doğuya doğru gidildikçe ve Karadeniz'in etkilerinden uzaklaşıldıkça değişik iklim yöreleri belirmiş bulunmakla birlikte, “Karadeniz kıyı boyu†ile “İç bölgeler†iklimleri içinde bir geçiş iklimleri şeridi özelliği gösterir: Yağış maksimumu ilkbahar sonralarına kaymış, yaz ortalarında kurakça bir süre belirmiştir.
Karadeniz Bölgesi'nin türlü kesimleri içinde iklim farklılığı olduğu şeklinde tabii nebat örtüsünün yayılışı açısından da farklılıklar vardır. Kıyı dağlarının Karadeniz'e bakan yamaçları, ülkemizin orman açısından en varlıklı alanıdır. Bu ormanlar bir takım kesimlerde yerini yalancı maki topluluklarına, bir takım kesimlerde de çay ve fındık bahçelerine bırakır. Bu dağların orta yükseklikteki kesimleri geniş yapraklı ağaçlardan, yüksek kesimleri ise iğneyapraklı ağaçlardan oluşan gür ormanlarla örtülüdür. Ormanların sona erdiği yüksek kesimlerde Alp tipi çayırlar yer alır. Karadeniz Bölgesi'nin iç kesiminden Şark Anadolu Bölgesi'ne doğru alçalan kesimlerin tabii nebat örtüsü step (step) görünümündedir.
Karadeniz Bölgesinin Tabii Nebat Örtüsü Özellikleri
Karadeniz Bölgesi'nin denize yakın birinci dağ sırasının bolca yağış alması ve bununla birlikte elverişli ısı koşularının bulunması burada nebat örtüsünün bir nevi ağaçların iyi gelişmesine olanak elde etmiştir. Bu yüzden Karadeniz Bölgesi'nin tanıtıcı nebat örtüsü ormandır. Dağların kıyıya paralel ve denize yakın olmalarından lanan bolca yağış, rutubet ve elverişli ısı şartları, nebat örtüsünün gür ve türlü olmasını elde etmiştir. Nebat örtüsü, iklim tiplerinin özelliklerini en iyi şekilde yansıtan öğe olduğundan dolayı iki iklim tipinin etkili olduğu bölümde iki karakteristik nebat örtüsü vardır. Karadeniz iklim özelliklerinin etkili olduğu kıyı şeridinde ormanlar yaygınken karasal iklim özelliklerinin etkili olduğu iç kesimlerde seyrek ağaçlı ot toplulukları görülmektedir.Türkiye'de %25.3(1995) ile orman oranının en fazla olduğu bölge Karadeniz'dir. Orman oranının fazla olmasında yağışların bilhassa kıyı kesiminde tüm bir yıla tertipli olarak dağılması etkilidir. Bölümde nemliliğin fazla olması, ormanların yetişmesini kolaylaştırdığı şeklinde orman yangınlarının da çok az olmasını sağlar.
Sözkonusu ilişkilere koşut olarak, nebat örtüsünün tahrip edilmediği yerlerde klimatik vejetasyon kuşakları yer alır. Bununla beraber bölgenin kıyı boyu ile iç kesimleri ya da alçak alanlar ile yüksek yamaçlar içinde nebat örtüsü farklılıklar gösterir. aynı şeritte dahi yağışların yer yer azalıp çoğalması ya da güneşe ya da sert rüzgarlara karşı bakı şartlarında görülen değişimler nebat örtüsünün görüntüsünü değiştirebilir. Nihayet zemin şartları aynı iklim koşullarında dahi adafik etkisinde bırakır yaparak tabii nebat örtüsünün bileşiminde ve yapısında rol oynar. Karadeniz Bölgesi'nde tabii nebat toplulukları denizden uzaklık ve yükseklikle ilgili olarak bazı şerit ve katlara ayrılabilmektedir. Bu tür durumlar:
1. Kıyı boyunun etek ormanları
2. Yüksek dağ ormanları
3. Alpin bitkiler katı
4. İç sıralarda kurakçıl orman
5. ağaçlı step görünümünde olan alanlar.
Kıyı kesiminde nemli ılıman kuşakta, çoğu zaman kışın yaprağını döken, ışık isteği az, su isteği fazla olan kayın, gürgen, kestane ve kızılağaçlardan meydana gelen ormanlar yayılış gösterirler. Yüksekliğin artması ile 1000-1200 metreden sonrasında ortaya çıkan nemli soğuk iklim şartlarında, iğne yapraklı ormanlar hakim duruma geçer. Tahriplerin yoğunluk kazanılmış olduğu bir takım kıyılarda ise psödomaki vejetasyonu ehemmiyet kazanır. Kıyı boyu, bir başka deyişle, dağların denize bakan yamaçları ile iç kısımlar, alçak ve yüksek alanlar içinde, nebat örtüsü mühim farklılıklar gösterir. İklim ve relief koşullarının değişmesinden lanan buy vaziyet, güneye bakan yamaçlarda ve depresyon alanlarında kuru ormanların gelişmesine zemin hazırlamıştır.
Karadeniz Bölgesi'nde, Şimal Anadolu Dağları'nın denize bakan yamaçlarında, sahilden 200 metreye kadar tahrip sonucu oluşan çalı kuşağı, 1000-1200 metreye kadar, kışın yaprağını döken kayın, gürgen, kestane, ıhlamur ve yer yer meşelerden meydana gelen nemli-ılıman orman kuşağı yer alır. Bu vejetasyon kuşağının üstünde, 2000 metreye kadar iğne yapraklı ağaçlardan göknar, sarıçam ve Ordu'nun doğusunda ladinlerden oluşan soğuk-nemli orman kuşağı vardır. Bu kuşağın üstünde sub-alpin ve alpin çayır zonu yer alır. güneye bakan yamaçlarda ise, altta meşe üstte karaçamlardan oluşan kuru ormanlar yayılış gösterirler.
Çalı kuşağı genel olarak kıyı uzunlukta 200 metreye kadar çıkmaktadır. Ağaççık ve çalıların yaygın olduğu bu dönem, mühim ziraat ürünlerinin yetiştirildiği kültür kuşağı ve bununla birlikte tahribatın en yoğun olduğu alanlardan biridir. Kıyıdan iç kısımlara gidildikçe, psödomaki içindeki makilerin giderek azaldığı görülür. Çalı kuşağını oluşturan başlıca türler içinde akçakesme, defne, kocayemiş, funda, fındık ve karaçalı belirtilebilir. Şark Karadeniz Kısımı'nde artan rutubet ve yağışa bağlı olarak, maki ve psödomaki elemanları giderek azalmakta ya da ortadan kalkmaktadır. Bununla beraber, don olaylarının oldukça sık olmadığı Çoruh Vadisi'nin taban kesiminde kserofit karakterde türler yaygındır. Çoruh Vadisi'nin Yusufeli-Artvin kesimindeki zeytinlerde bu dönem içinde değerlendirilebilir.
Nemli-ılıman orman kuşağı çalı kuşağının üstünde 1000-1200 metreye kadar çıkmaktadır. Bu dönem içinde; nemli-ılıman iklim koşullarına ışık isteği az, su isteği fazla olan kayın, gürgen, kestane ve kızılağaçlardan meydana gelen geniş yapraklı ormanlar yayılış gösterir. Bu dönem, vejetasyon kuşaklarının en türlü şeridi olup, orman altı flora bakımından da oldukça zengindir.49 Orman altında ya da açıklarında, halkın ormangülü ismini verdiği eflatun ve sarı çiçekli rododendronlar yaygındır.
Soğuk nemli orman kuşağı, 1200-2000 metre içinde oluşur. Bu dönem içinde etkili olan soğuk ve nemli iklim koşullarında ortaya çıkan bu kuşağın belirgin türleri göknar, sarıçam ve doğuda ladinlerdir. Bu bölümün mühim özelliği; bölgenin garp ve orta kısmına görülmeyen ladin ormanlarının bu bölümde ortaya çıkmasıdır.saf ve karışık halde bulunan ladin, Ordu'nun doğusundan başlar, Şark Karadeniz Dağları'nın denize bakan yamaçlarını izleyerek doğuda Posof havzasına kadar sokulur. Bu alanda 2300 metreye kadar çıkan ladin, kıyı kuşağında kayın, daha yükseklerde ise göknar ve sarıçam ile karışık halde vardır. İç mıntıkalara doğru artan karasallığa bağlı olarak, ladinin üst sınırı şimal yamaçlarda 2600 metreye kadar çıkmaktadır. Göknar ormanları, ladine gore soğuğa daha dayanıklıdır. Bu yüzden, çoğu zaman ladin ve sarıçam içinde yer almıştır.
Sub-alpin ve alpin çayırlar, ormanın üst sınırından itibaren başlar. Bolu Aladağlar'da, Ilgaz Dağları'nda ve bilhassa Şark Karadeniz Dağları'nda yayılış gösteren çayır alanlar, yaylacılık faaliyetlerinin de yoğunluk kazanılmış olduğu bir kuşaktır(Ege üniv. Edebiyat Fakültesi Coğrafya Böl. Ders Notları, Derleyen: Ahmet Necdet Sözer, Şevket Işık, Mustafa Mutluer, İzmir 1990). Şark Karadeniz Dağları'nda 1900-2000 metreden sonrasında süregelen alpin çayır kuşağı, yazları yoğun bir sisle kaplıdır. Dağ-çayır topraklarının hakim olduğu bu yüksek alanlarda Avrupa-Sibirya kökenli higrofil bitkiler yaygındır. Bu türe Veronica(Yavşanotu) ve şiddetli soğuğa dayanıklı Tynus(Dağkekiği) örnek olarak verilebilir.
Kuru ormanlar, dağların güneye bakan yamaçları ile depresyon alanlarında görülür. Çoğu zaman meşelerden oluşur. Kastamonu çevresinde, Kelkit Vadisi'nde ve Amasya-Tokat kesimlerinde geniş yayılım alanı bulurlar. Yağışın az, vejetasyon döneminde ise kurak ayların bulunmuş olduğu iklim koşullarında gelişme olanağı bulan bu dönem içinde, ormanaltı flora son aşama fakirdir. Meşelerin üstünde ise genel olarak karaçamlar yer alır.
Tarla açmak ya da yakacak temin etmek amacıyla insanoğlu tarafınca tahrip edilen ormanlar, bir takım yerlerde 200-300 metreden başlar. Tahrip edilen sahalarda çalı şeklinde(psödomaki) nebat türü oluşmuştur. Kıyıda, sıradağ kuşağındaki dağların şark ve kuzeydoğudaki yamaçlarında da ormanlar 200-300 metre yükseltiden başlar. Bu vaziyet, şark ve kuzeydoğudaki yamaçların az yağış almasıyla ilgilidir.
Bölümde eğim olması durumunda aşınma azdır. Bunun sebebi; nebat örtüsünün gür olmasıdır.
Bölümde genel anlamda iklime bağlı olarak asit tepkime(tepki) gösteren, koyu renkli, humus bakımından varlıklı yıkanmış türlü topraklar yer alır. Şimal Anadolu Dağları'nın fazla yağış alan şimal yamaçlarında boz ve esmer renkte, kireçsiz orman toprakları(podzolik) yaygındır. Toprak yüzeyinde nemin etkisiyle kimyasal reaksiyonun fazla olması, toprak katmanlarının kalınlaşmasını kolaylaştırmıştır. Aynı dağların güneye bakan yamaçlarında yağışın azalması ve güneş radyasyonunun artmasıyla kireçli kahverengi orman toprakları vardır.
Karadeniz Bölgesi'nin denize yakın birinci dağ sırasının bolca yağış alması ve bununla birlikte elverişli ısı koşularının bulunması burada nebat örtüsünün bir nevi ağaçların iyi gelişmesine olanak elde etmiştir. Bu yüzden Karadeniz Bölgesi'nin tanıtıcı nebat örtüsü ormandır. Dağların kıyıya paralel ve denize yakın olmalarından lanan bolca yağış, rutubet ve elverişli ısı şartları, nebat örtüsünün gür ve türlü olmasını elde etmiştir. Nebat örtüsü, iklim tiplerinin özelliklerini en iyi şekilde yansıtan öğe olduğundan dolayı iki iklim tipinin etkili olduğu bölümde iki karakteristik nebat örtüsü vardır. Karadeniz iklim özelliklerinin etkili olduğu kıyı şeridinde ormanlar yaygınken karasal iklim özelliklerinin etkili olduğu iç kesimlerde seyrek ağaçlı ot toplulukları görülmektedir.Türkiye'de %25.3(1995) ile orman oranının en fazla olduğu bölge Karadeniz'dir. Orman oranının fazla olmasında yağışların bilhassa kıyı kesiminde tüm bir yıla tertipli olarak dağılması etkilidir. Bölümde nemliliğin fazla olması, ormanların yetişmesini kolaylaştırdığı şeklinde orman yangınlarının da çok az olmasını sağlar.
Sözkonusu ilişkilere koşut olarak, nebat örtüsünün tahrip edilmediği yerlerde klimatik vejetasyon kuşakları yer alır. Bununla beraber bölgenin kıyı boyu ile iç kesimleri ya da alçak alanlar ile yüksek yamaçlar içinde nebat örtüsü farklılıklar gösterir. aynı şeritte dahi yağışların yer yer azalıp çoğalması ya da güneşe ya da sert rüzgarlara karşı bakı şartlarında görülen değişimler nebat örtüsünün görüntüsünü değiştirebilir. Nihayet zemin şartları aynı iklim koşullarında dahi adafik etkisinde bırakır yaparak tabii nebat örtüsünün bileşiminde ve yapısında rol oynar. Karadeniz Bölgesi'nde tabii nebat toplulukları denizden uzaklık ve yükseklikle ilgili olarak bazı şerit ve katlara ayrılabilmektedir. Bu tür durumlar:
1. Kıyı boyunun etek ormanları
2. Yüksek dağ ormanları
3. Alpin bitkiler katı
4. İç sıralarda kurakçıl orman
5. ağaçlı step görünümünde olan alanlar.
Kıyı kesiminde nemli ılıman kuşakta, çoğu zaman kışın yaprağını döken, ışık isteği az, su isteği fazla olan kayın, gürgen, kestane ve kızılağaçlardan meydana gelen ormanlar yayılış gösterirler. Yüksekliğin artması ile 1000-1200 metreden sonrasında ortaya çıkan nemli soğuk iklim şartlarında, iğne yapraklı ormanlar hakim duruma geçer. Tahriplerin yoğunluk kazanılmış olduğu bir takım kıyılarda ise psödomaki vejetasyonu ehemmiyet kazanır. Kıyı boyu, bir başka deyişle, dağların denize bakan yamaçları ile iç kısımlar, alçak ve yüksek alanlar içinde, nebat örtüsü mühim farklılıklar gösterir. İklim ve relief koşullarının değişmesinden lanan buy vaziyet, güneye bakan yamaçlarda ve depresyon alanlarında kuru ormanların gelişmesine zemin hazırlamıştır.
Karadeniz Bölgesi'nde, Şimal Anadolu Dağları'nın denize bakan yamaçlarında, sahilden 200 metreye kadar tahrip sonucu oluşan çalı kuşağı, 1000-1200 metreye kadar, kışın yaprağını döken kayın, gürgen, kestane, ıhlamur ve yer yer meşelerden meydana gelen nemli-ılıman orman kuşağı yer alır. Bu vejetasyon kuşağının üstünde, 2000 metreye kadar iğne yapraklı ağaçlardan göknar, sarıçam ve Ordu'nun doğusunda ladinlerden oluşan soğuk-nemli orman kuşağı vardır. Bu kuşağın üstünde sub-alpin ve alpin çayır zonu yer alır. güneye bakan yamaçlarda ise, altta meşe üstte karaçamlardan oluşan kuru ormanlar yayılış gösterirler.
Çalı kuşağı genel olarak kıyı uzunlukta 200 metreye kadar çıkmaktadır. Ağaççık ve çalıların yaygın olduğu bu dönem, mühim ziraat ürünlerinin yetiştirildiği kültür kuşağı ve bununla birlikte tahribatın en yoğun olduğu alanlardan biridir. Kıyıdan iç kısımlara gidildikçe, psödomaki içindeki makilerin giderek azaldığı görülür. Çalı kuşağını oluşturan başlıca türler içinde akçakesme, defne, kocayemiş, funda, fındık ve karaçalı belirtilebilir. Şark Karadeniz Kısımı'nde artan rutubet ve yağışa bağlı olarak, maki ve psödomaki elemanları giderek azalmakta ya da ortadan kalkmaktadır. Bununla beraber, don olaylarının oldukça sık olmadığı Çoruh Vadisi'nin taban kesiminde kserofit karakterde türler yaygındır. Çoruh Vadisi'nin Yusufeli-Artvin kesimindeki zeytinlerde bu dönem içinde değerlendirilebilir.
Nemli-ılıman orman kuşağı çalı kuşağının üstünde 1000-1200 metreye kadar çıkmaktadır. Bu dönem içinde; nemli-ılıman iklim koşullarına ışık isteği az, su isteği fazla olan kayın, gürgen, kestane ve kızılağaçlardan meydana gelen geniş yapraklı ormanlar yayılış gösterir. Bu dönem, vejetasyon kuşaklarının en türlü şeridi olup, orman altı flora bakımından da oldukça zengindir.49 Orman altında ya da açıklarında, halkın ormangülü ismini verdiği eflatun ve sarı çiçekli rododendronlar yaygındır.
Soğuk nemli orman kuşağı, 1200-2000 metre içinde oluşur. Bu dönem içinde etkili olan soğuk ve nemli iklim koşullarında ortaya çıkan bu kuşağın belirgin türleri göknar, sarıçam ve doğuda ladinlerdir. Bu bölümün mühim özelliği; bölgenin garp ve orta kısmına görülmeyen ladin ormanlarının bu bölümde ortaya çıkmasıdır.saf ve karışık halde bulunan ladin, Ordu'nun doğusundan başlar, Şark Karadeniz Dağları'nın denize bakan yamaçlarını izleyerek doğuda Posof havzasına kadar sokulur. Bu alanda 2300 metreye kadar çıkan ladin, kıyı kuşağında kayın, daha yükseklerde ise göknar ve sarıçam ile karışık halde vardır. İç mıntıkalara doğru artan karasallığa bağlı olarak, ladinin üst sınırı şimal yamaçlarda 2600 metreye kadar çıkmaktadır. Göknar ormanları, ladine gore soğuğa daha dayanıklıdır. Bu yüzden, çoğu zaman ladin ve sarıçam içinde yer almıştır.
Sub-alpin ve alpin çayırlar, ormanın üst sınırından itibaren başlar. Bolu Aladağlar'da, Ilgaz Dağları'nda ve bilhassa Şark Karadeniz Dağları'nda yayılış gösteren çayır alanlar, yaylacılık faaliyetlerinin de yoğunluk kazanılmış olduğu bir kuşaktır(Ege üniv. Edebiyat Fakültesi Coğrafya Böl. Ders Notları, Derleyen: Ahmet Necdet Sözer, Şevket Işık, Mustafa Mutluer, İzmir 1990). Şark Karadeniz Dağları'nda 1900-2000 metreden sonrasında süregelen alpin çayır kuşağı, yazları yoğun bir sisle kaplıdır. Dağ-çayır topraklarının hakim olduğu bu yüksek alanlarda Avrupa-Sibirya kökenli higrofil bitkiler yaygındır. Bu türe Veronica(Yavşanotu) ve şiddetli soğuğa dayanıklı Tynus(Dağkekiği) örnek olarak verilebilir.
Kuru ormanlar, dağların güneye bakan yamaçları ile depresyon alanlarında görülür. Çoğu zaman meşelerden oluşur. Kastamonu çevresinde, Kelkit Vadisi'nde ve Amasya-Tokat kesimlerinde geniş yayılım alanı bulurlar. Yağışın az, vejetasyon döneminde ise kurak ayların bulunmuş olduğu iklim koşullarında gelişme olanağı bulan bu dönem içinde, ormanaltı flora son aşama fakirdir. Meşelerin üstünde ise genel olarak karaçamlar yer alır.
Tarla açmak ya da yakacak temin etmek amacıyla insanoğlu tarafınca tahrip edilen ormanlar, bir takım yerlerde 200-300 metreden başlar. Tahrip edilen sahalarda çalı şeklinde(psödomaki) nebat türü oluşmuştur. Kıyıda, sıradağ kuşağındaki dağların şark ve kuzeydoğudaki yamaçlarında da ormanlar 200-300 metre yükseltiden başlar. Bu vaziyet, şark ve kuzeydoğudaki yamaçların az yağış almasıyla ilgilidir.
Bölümde eğim olması durumunda aşınma azdır. Bunun sebebi; nebat örtüsünün gür olmasıdır.
Bölümde genel anlamda iklime bağlı olarak asit tepkime(tepki) gösteren, koyu renkli, humus bakımından varlıklı yıkanmış türlü topraklar yer alır. Şimal Anadolu Dağları'nın fazla yağış alan şimal yamaçlarında boz ve esmer renkte, kireçsiz orman toprakları(podzolik) yaygındır. Toprak yüzeyinde nemin etkisiyle kimyasal reaksiyonun fazla olması, toprak katmanlarının kalınlaşmasını kolaylaştırmıştır. Aynı dağların güneye bakan yamaçlarında yağışın azalması ve güneş radyasyonunun artmasıyla kireçli kahverengi orman toprakları vardır.
. Her mevsimi yağışlıdır.
2. Buradaki bolca yağışları gezici minimumlar getirir, yüksek dağ yamaçları bu yağışların daha bolca yağmasına olanak verir.
3. Depresyonik ve orografik yağışlar hakimdir.
4. Kıyı bölgesinde batıya bakan yamaçlar, doğuya bakan yamaçlardan daha çok yağış alır.
5. Isı şartları deniz iklimi özelliğindedir.
Karadeniz ikliminin nebat örtüsü nedir?
İç Anadolu Bölgesi Nebat Örtüsü
Ege Bölgesi Nebat Örtüsü
Kaynak:msxlabs.org
YORUMLAR