Kızamık hastalığı ile ilgili olarak genel bilgiler. Kızamık hastalığının evreleri, tehlikesi, tedavisi ve kızamıktan korunma yolları ile ilg...
Kızamık hastalığı ile ilgili olarak genel bilgiler. Kızamık hastalığının evreleri, tehlikesi, tedavisi ve kızamıktan korunma yolları ile ilgili olarak bilgilerin yer almış olduğu yazımız.
Kızamık virüsü çok ufaktır. Hastalığın yakıcı devresinde hastanın kanında, burun, boğaz ve göz salgılarında bulunmaktadır. Yalnız, kızamık mikrobu çok dayanıksızdır; güneş ışığı, aydınlık, kuruluk, hava farklılıkları onu kısa zamanda öldürür.
Kızamık virüsü vücudun en fazla dış yönünü sever; onun ifin, ten üstüne yerleşip, kızamığın malum lekelerini ortaya çıkarır. Kızamık geçirenler, çok kez, bağışıklık kazanırlar, ömürleri süresince tekrar bu hastalığa tutulmazlar.
Yeni doğmuş çocuklarda ilk altı ay içinde kızamık pek az görülür. Ondan sonrasında, kızamığa tutulma ihtimali gittikçe artar. Kalabalık şehirlerde hastalık en fazla 3- 10 yaş arasındaki çocuklarda olur. En salgın devresi de kışın sonlarıyle ilkbahar aylarıdır. Bu mevsimlerde havanın değişik gitmesi dolayısiyle, yukarı solunum sistemi nezlesinin artması kızamığa hazırlayıcı sebeplerdendir.
Kızamığın Dört Devresi
Kızamığın süresini dört kısma ayırabiliriz: 1) Kuluçka süresi; 2) Başlangıç; 3) Döküntü süresi; 4) iyileşme.
1. — Kuluçka Süresi: Mikrobun alınmasından ilk belirtilerin ortaya çıkmasına kadar geçen süredir ki averaj olarak 11 gündür.
2. —Başlangıç (Nezle) Süresi: Ansızın bir burun ve boğaz nezlesi başlar. Ateş aniden yükselir. Nezle hali gittikçe şiddetlenir, gözler kanlanır, kimisinde ses de kısılır. Öksürük, bronşit, kırıklık, halsizlik, kusma, burun kanaması da kızamığın başlıca belirtileridir.
Bu vaziyet 3-4 gün sürer. Son günlerinde hastanın ağzında, yanaklarının içinde, diş etlerinde, toplu iğne başı büyüklüğünde, çevreleri kırmızı, kirli beyazımtırak bazı ufacık lekeler (koplik lekeleri) görülür. Bu tür durumlar ten döküntülerinin adım atmak suretiyle bulunduğunu gösteren belirtilerdir.
Bu sürenin sonunda hastanın ateşi belli bir miktar düşer benzer biçimde olursa da ateş bundan sonraki sürelerde tekrardan yükselecek, daha şiddetli olacaktır.
3. — Döküntü Süresi: Hastanın ilkin kulak arkalarında, saç diplerinde, sonrasında yüzünde küçük, kırmızı lekeler başlar. Bu tür durumlar kızamığın belli başlı «döküntü» leridir. Ilk başlarda tek tek olan bu kabarık lekeler az zamanda sıklaşır, büyür, yüzün her yanını sarıyor, göğse, sırta, karına, kollara, bacaklara yayılır.
Göz kapakları şişer, hattâ kimisinde gözler kapanır. Dudaklar kuru ve paslıdır. Ateş tekrardan yükselir. İdrar azalır, rengi koyulaşır.
Hastanın bu «kızamık dökme» süresi de 3-4 gündür. Ondan sonrasında ateş ya bolca bir terle aniden, ya da yavaş yavaş düşer.
4. — İyileşme (Nekahat) Süresi: Ateş düşmüştür. Lekeler, ilk çıktıkları yerlerden adım atmak suretiyle, bir iz bırakmadan, birer birer kaybolur, yerlerinde küçük, pul pul kepekler gürülür. Bu şekilde, hastalık sonlanmış olur.
Kızamığın Tehlikeli Halleri
Kızamık bir takım çocuklarda hafifçe, bazılarında ise, lekelerin çıkmasına dahi kalmadan, ölüme götürecek kadar ağır geçebilir. Hastalık esnasında bazı karışmalar (ihtlâtlar) olabilir ki bu tür şeyler tehlikeyi artırır. Karışmaların başlangıcında zatürree, bronkopnömonl gelir; sulu zatülcenp de olabilir. Bir takım hastalarda kalbin iç ve dış zarlarında, hattâ kalbin kasında iltihaplar olur. Boğazdan, burundan atlıyan irin mikropları orta kulakta şiddetli iltihaplara yol açabilir.
Kızamık, bazan, kuşpalazı (difteri), çiçek, suçiçeği, kızıl benzer biçimde daha başka bulaşıcı hastalıklarla beraber de olabilir. O süre hastalık daha tehlikeli bir hal alır.
Kızamığın Tedavisi
Hasta sağlamlardan ayrılmalı, odası temiz olmalı, güneş görmelidir. Odanın sıcaklığı 18-20 aşama içinde tutulmalı, çocuğun üşümemesine, soğuk almamasına dikkat etmelidir. Alev ateş zamanlarda hastaya sulu, kolay sindirilecek yemekler vermelidir. Hastanın ağzını, burnunu, gözlerini temiz tutmalı, odasını sık sık havalandırmalıdır.
Kızamığın hususi bir ilâcı yoktur. Sülfamitier, antibiyotikler benzer biçimde yeni ilâçların kızamık virüsü üstüne hiçbir tesiri olmaz. Yalnız, saydığımız karışmalardan birisi ortaya çıkarsa bu ilâçların büyük faydası olur. Ağrı-sancı, kırıklık, kusma benzer biçimde sıkıntılara karşı .bir takım ilâçlar verilebilir.
Çocuğun kızamık çıkarmak suretiyle bulunduğunu gösteren emareler görülünce doktor getirmelidir, çünkü, kızamığın başka hastalıklara karışmasını fakat onun vereceği ilâçlar ön-liyebilir.
Kızamıktan Korunma Yolları
Kızamık çıkarmamış evlatları kızamıklı hastalara yaklaştırmamalı, hele 5 yaşından ufak evlatları bu bakımdan özenle korumalıdır. Çünkü bu yaşlardaki çocuklar kızamığa kolay dayanamazlar, bunlarda kızamık başka hastalıklarla karışıp ölüme yol açabilir.
Kızamık virüsünü üreterek ondan aşı yapılmışsa da bu hemen hemen yaygın olarak kullanılan bir koruma tedbiri haline gelmemiştir. Yalnız, kızamıktan yeni kurtulmuş, nekahat devresine girmiş hastaların kanından çıkarılan
serumlar yararlı sonuçlar vermektedir. Kızamıklı hastaya bilmeksizin yaklaşmış, zayıf vücutlu ufak çocuklar.bu serumla korunmalıdır. Eskiden kızamık geçirmiş ana-babadan belli bir miktar kan alıp bu durumu, ya da serumunu çocuğa şırınga ederek evladı kızamıktan korumak da mümkündür. «Gamaglobülin» tertl-bindeki aşılardan da korunmada yarar sağlanabilir. Hamile hanımefendilerin dölyatağındaki etene (son) denilen dokudan çıkarılmış özlerin de aşı benzer biçimde kullanılması iyi sonuçlar verebilir.
Kızamık en fazla ilköğretim çağındaki çocuklarda görüldüğü için, kızamıklı bîr çocuk ateşin düştükten sonrasında 15 gün okula gönderilmemelidir. Hastalık geçtikten sonrasında, çocuğun odasını havalandırmalı, eşyasını, oyuncaklarını güneşe çıkarmalıdır. Güneş, açık hava, kuruluk kızamığın mikrobunu öldürür.
YORUMLAR