Meslek Hastalıkları .og Temel Britannica Bu maddedeki yazılar yalnızca bilgi verme amaçlıdır. Yazılanlar, doktor uyarısı ya da öne...
Meslek Hastalıkları
.og Temel Britannica
Meslek Hastalıkları, bazı iş kollarında çalışan kişilerde, işin niteliğine ya da çalışma koşullarına bağlı olarak ortaya çıkan hastalıkÂlardır. Mesleklerin çoğu can güvenliği ve sağlık açısından hiçbir tehlike taşımaz; oysa dalgıçlık ve otomobil yarışçılığı gibi bazı mesleklerde kazaya uğrama riski çok yüksekÂtir. Bu iki grubun dışındaki mesleklerde ise, işin gereği olarak sürekli karşı karşıya kalınan bazı zararlı maddeler çeşitli meslek hastalıklaÂrına yol açabilir. Bu olayı iş kazalarıyla karıştırmamak gerekir.
Günümüzde meslek hastalıklarının ve bu tip hastalıklara yol açan işkollarının sayısı oldukça kabarıktır. Bu alandaki çalışmalar sürdürüldükçe bu sayı daha da artmaktadır. Bugün doktorlar, bir insanın mesleğinin tanı açısından önemli bir ipucu olduğunu bildikleÂrinden, kendilerine başvuran hastalara mutlaÂka ne iş yaptığını da sorarlar.
Havadaki tozlardan ileri gelen akciğer ve boğaz hastalıkları, 17. yüzyılda saptanan ilk meslek hastalıkları grubudur. Tozlu yerlerde çalışanların aldığı her solukta, havada yüzen toz parçacıkları da doğal olarak ağızdan ve burundan içeri girer. İnsan öksürdükçe, akciğerlerindeki bir miktar tozu dışarı atabilir. Ama aylarca, yıllarca tozlu ortamda kalınırsa yavaş yavaş akciğerlerde biriken tozlar zatürÂree, bronşit ve verem gibi akciğer hastalıklarıÂna yakalanma olasılığını artırır.Ayrıca bu parçacıklar, tozun niteliğine bağÂlı olarak, doğrudan doğruya kendilerine özgü birtakım hastalıklara yol açabilir. Bu tip hastalıkların en bilinen örneklerinden biri, özellikle kömür işçilerinde görülen pnömokonyozdur. Akciğerlerde biriken kömür tozÂları nedeniyle hasta soluk darlığı çeker, hırıltıÂlı soluk alır ve sık sık öksürür. Asbest işçilerinde de buna benzer belirtiler gösteren asbestoz hastalığı görülür. üstelik bu kişilerÂde, solunumla alınan asbest parçacıklarına bağlı olarak yıllar sonra akciğer kanseri ortaÂya çıkabilir.
Taş ocağı işçilerinde, taş yontucularda ve buna benzer işkollarında çalışanlarda görülen silikoz hastalığı ile küflenmiş saman ve tahılÂlarda gelişen bir mantar türünün sporlarının akciğerlere yerleşmesinden ileri gelen çiftçi pnömokonyozu da oldukça sık görülen toz hastalıklarıdır. Kurumuş kuş gübrelerinden kalkan tozların solunması da çiftçi pnömokonyozuna benzer bir hastalığa yol açar. Ama, kuşların ya da kümes hayvanlarının bakımıyla ilgili bir işte çalışmayanlar bu hasÂtalığa yakalandığında, yasalarca bu bir meslek hastalığı sayılmaz.
Aslında bir alerji hastalığı olan astım da bazı kişilerde meslek hastalığı olarak ortaya çıkabilir. Bu kişilerin akciğerleÂri, buharlaşarak çalıştıkları ortamın havasına karışan yağlıboya, tutkal, matbaa mürekkebi, mobilya cilası, lehim, biyolojik deterjanlar, platin cevherleri ve epoksi reçineler gibi bazı maddelere duyarlıdır. Sürekli bu maddelerle karşı karşıya kaldıkları için, hırıltılı ve tıkanır gibi soluk almalarına yol açan astım krizleri geçirirler.
Bazı fabrikalarda işçiler, değdiği yerde deriyi yakan ya da kızarıklıklara yol açan maddelerÂle çalışmak zorunda kalırlar. Başlangıçta geÂnellikle pek etkilenmedikleri bu maddelere karşı zamanla duyarlık tepkileri gelişir ve daha dokundukları anda deride kızartılı döÂküntüler belirir. Bu gruptaki meslek hastalıkÂlarına daha çok boya, kimya ve kozmetik sanayilerinde çalışan işçilerde rastlanır. EgzaÂma ya da dermatit denen bu kaşıntılı kızarıkÂlıkların nedeni çoğu kez nikel ya da başka bir metaldir.
Ağır Metal Zehirlenmeleri
Bileşiminde kurşun ve cıva gibi ağır metalleÂrin bulunduğu kimyasal maddelerle çalışan işçilerde de çeşitli meslek hastalıkları görülür. Derideki gözeneklerden emilerek ya da buÂharları solunarak vücuda giren bu metaller dışarı atılamadığı için zamanla dokularda birikir. Kurşun zehirlenmesi özellikle gemi yapımı, maden arıtma ve boya sanayisinde çalışan işçilerde, cıva zehirlenmesi ise doğruÂdan doğruya cıva arıtımında ya da termometÂre gibi cıvalı araçların yapımında çalışan işçilerde yaygındır. Her iki metal de beyni ve sinir sistemini etkilediği için hastada güçsüzÂlük, hareketlerinde uyumsuzluk ve zihinsel yetilerinde azalma görülür.
Morötesi ışınlar ya da X ışınları gibi bazı elektromagnetik ışımaların kansere ve löseÂmiye yol açtığı biliniyor. Bu yüzden, nükleer sanayi dallarında çalışanlara mutlaka koruyucu giysiler verilir ve vücutlarındaki radyoaktiflik düzeyi belirli aralıklarla ölçülür. Röntgen filmi çeken hastane görevlileri de ya koruyucu bir önlük giyerler ya da ışınların ulaşamayacağı bir yerde dururlar. Arada bir çektirilen röntgen filmiyle alınan X ışınlarının insana bir zararı dokunmaz; ama her gün çok sayıda röntgen filmi çeken sağlık görevlileri böyle bir tehliÂkeyle karşı karşıya demektir.
Bazı kanser türleri de benzen, kadmiyum ya da boyaların bileşimindeki anilin gibi kimyasal maddelerden ileri gelir. Deri kanseri ise daha çok katran, zift ve krom tuzlarıyla çalışan işçilerde görülür.
Bunların dışında daha pek çok meslek hastalıÂğı vardır. Çok gürültülü makineler ve jet uçakları sağırlığa yol açabilir. Havalı matkap kullanan işçilerin ellerinde ve parmaklarında duyu yitimi ile dolaşım bozuklukları görülebiÂlir. Aynı hareketin sürekli olarak yinelenmesi de vücudun belirli bölümlerinde sorun yarataÂbilir. Çok geniş olan bu gruptaki hastalıkların en yaygın örnekıeri, yazı makinesi kullananlaÂrın ve terzilerin parmaklarındaki, posta dağıÂtıcılarının omuzlarındaki ve ev temizlik işçileÂrinin dizlerindeki biçim bozukluklarıdır.
İşyerindeki çalışma koşullarının sağlığı için tehlike yarattığını fark eden her işçi, öncelikle işyerinin ya da fabrikanın doktoruna başvuraÂrak bu konuda önlem alınmasını istemelidir. Eğer belirli bir meslekte ya da işkolunda karşılaşılabilecek tehlikeler önceden biliniÂyorsa, hava filtreli maskeler, gaz sızdırmayan bölmeler, özel eldivenler, koruyucu giysiler ve gözlükler gibi özel donanımların bulunduÂrulması birçok ülkede yasalarca öngörülmüşÂtür. Böylece, işin niteliğinden lanan hastalıklara yakalanma tehlikesi yasalarca "kabul edilen" düzeye indirilmiş olur.
Türkiye'de sosyal sigorta kapsamına giren meslek hastalıklarının listesi Sosyal Sigortalar Kurumu'nca belirlenmiştir. Sigortalı bir işçi, kurumun saptadığı meslek hastalıklarından birine yakalandığında, sağlığı düzelinceye kaÂdar her gün "geçici işgöremezlik" ödeneği alır. Eğer bu işgöremezlik durumunun kalıcı ve sürekli olduğu bir raporla belirlenirse, işçiye ömür boyu gelir bağlanır.
.og Temel Britannica
Bu maddedeki yazılar yalnızca bilgi verme amaçlıdır. Yazılanlar, doktor uyarısı ya da önerisi değildir.
Meslek Hastalıkları, bazı iş kollarında çalışan kişilerde, işin niteliğine ya da çalışma koşullarına bağlı olarak ortaya çıkan hastalıkÂlardır. Mesleklerin çoğu can güvenliği ve sağlık açısından hiçbir tehlike taşımaz; oysa dalgıçlık ve otomobil yarışçılığı gibi bazı mesleklerde kazaya uğrama riski çok yüksekÂtir. Bu iki grubun dışındaki mesleklerde ise, işin gereği olarak sürekli karşı karşıya kalınan bazı zararlı maddeler çeşitli meslek hastalıklaÂrına yol açabilir. Bu olayı iş kazalarıyla karıştırmamak gerekir.
Günümüzde meslek hastalıklarının ve bu tip hastalıklara yol açan işkollarının sayısı oldukça kabarıktır. Bu alandaki çalışmalar sürdürüldükçe bu sayı daha da artmaktadır. Bugün doktorlar, bir insanın mesleğinin tanı açısından önemli bir ipucu olduğunu bildikleÂrinden, kendilerine başvuran hastalara mutlaÂka ne iş yaptığını da sorarlar.
Toz Hastalıkları
Havadaki tozlardan ileri gelen akciğer ve boğaz hastalıkları, 17. yüzyılda saptanan ilk meslek hastalıkları grubudur. Tozlu yerlerde çalışanların aldığı her solukta, havada yüzen toz parçacıkları da doğal olarak ağızdan ve burundan içeri girer. İnsan öksürdükçe, akciğerlerindeki bir miktar tozu dışarı atabilir. Ama aylarca, yıllarca tozlu ortamda kalınırsa yavaş yavaş akciğerlerde biriken tozlar zatürÂree, bronşit ve verem gibi akciğer hastalıklarıÂna yakalanma olasılığını artırır.Ayrıca bu parçacıklar, tozun niteliğine bağÂlı olarak, doğrudan doğruya kendilerine özgü birtakım hastalıklara yol açabilir. Bu tip hastalıkların en bilinen örneklerinden biri, özellikle kömür işçilerinde görülen pnömokonyozdur. Akciğerlerde biriken kömür tozÂları nedeniyle hasta soluk darlığı çeker, hırıltıÂlı soluk alır ve sık sık öksürür. Asbest işçilerinde de buna benzer belirtiler gösteren asbestoz hastalığı görülür. üstelik bu kişilerÂde, solunumla alınan asbest parçacıklarına bağlı olarak yıllar sonra akciğer kanseri ortaÂya çıkabilir.
Taş ocağı işçilerinde, taş yontucularda ve buna benzer işkollarında çalışanlarda görülen silikoz hastalığı ile küflenmiş saman ve tahılÂlarda gelişen bir mantar türünün sporlarının akciğerlere yerleşmesinden ileri gelen çiftçi pnömokonyozu da oldukça sık görülen toz hastalıklarıdır. Kurumuş kuş gübrelerinden kalkan tozların solunması da çiftçi pnömokonyozuna benzer bir hastalığa yol açar. Ama, kuşların ya da kümes hayvanlarının bakımıyla ilgili bir işte çalışmayanlar bu hasÂtalığa yakalandığında, yasalarca bu bir meslek hastalığı sayılmaz.
Aslında bir alerji hastalığı olan astım da bazı kişilerde meslek hastalığı olarak ortaya çıkabilir. Bu kişilerin akciğerleÂri, buharlaşarak çalıştıkları ortamın havasına karışan yağlıboya, tutkal, matbaa mürekkebi, mobilya cilası, lehim, biyolojik deterjanlar, platin cevherleri ve epoksi reçineler gibi bazı maddelere duyarlıdır. Sürekli bu maddelerle karşı karşıya kaldıkları için, hırıltılı ve tıkanır gibi soluk almalarına yol açan astım krizleri geçirirler.
Deri Hastalıkları
Bazı fabrikalarda işçiler, değdiği yerde deriyi yakan ya da kızarıklıklara yol açan maddelerÂle çalışmak zorunda kalırlar. Başlangıçta geÂnellikle pek etkilenmedikleri bu maddelere karşı zamanla duyarlık tepkileri gelişir ve daha dokundukları anda deride kızartılı döÂküntüler belirir. Bu gruptaki meslek hastalıkÂlarına daha çok boya, kimya ve kozmetik sanayilerinde çalışan işçilerde rastlanır. EgzaÂma ya da dermatit denen bu kaşıntılı kızarıkÂlıkların nedeni çoğu kez nikel ya da başka bir metaldir.
Ağır Metal Zehirlenmeleri
19. yüzyılda, silindir ve şapka yapımında kullanılan ve fötr denen keçeler cıva nitratla boyanırdı, işçiler, keçeyi yumuşatmak için parmaklarını tükürükleriyle ıslatır, sonra kumaşa elleriyle biçim verirlerdi. Böylece sürekli olarak cıva yutan şapka işçilerinde sık sık cıva zehirlenmesi görülürdü.
Bileşiminde kurşun ve cıva gibi ağır metalleÂrin bulunduğu kimyasal maddelerle çalışan işçilerde de çeşitli meslek hastalıkları görülür. Derideki gözeneklerden emilerek ya da buÂharları solunarak vücuda giren bu metaller dışarı atılamadığı için zamanla dokularda birikir. Kurşun zehirlenmesi özellikle gemi yapımı, maden arıtma ve boya sanayisinde çalışan işçilerde, cıva zehirlenmesi ise doğruÂdan doğruya cıva arıtımında ya da termometÂre gibi cıvalı araçların yapımında çalışan işçilerde yaygındır. Her iki metal de beyni ve sinir sistemini etkilediği için hastada güçsüzÂlük, hareketlerinde uyumsuzluk ve zihinsel yetilerinde azalma görülür.
Kanser ve Lösemi
Morötesi ışınlar ya da X ışınları gibi bazı elektromagnetik ışımaların kansere ve löseÂmiye yol açtığı biliniyor. Bu yüzden, nükleer sanayi dallarında çalışanlara mutlaka koruyucu giysiler verilir ve vücutlarındaki radyoaktiflik düzeyi belirli aralıklarla ölçülür. Röntgen filmi çeken hastane görevlileri de ya koruyucu bir önlük giyerler ya da ışınların ulaşamayacağı bir yerde dururlar. Arada bir çektirilen röntgen filmiyle alınan X ışınlarının insana bir zararı dokunmaz; ama her gün çok sayıda röntgen filmi çeken sağlık görevlileri böyle bir tehliÂkeyle karşı karşıya demektir.
Bazı kanser türleri de benzen, kadmiyum ya da boyaların bileşimindeki anilin gibi kimyasal maddelerden ileri gelir. Deri kanseri ise daha çok katran, zift ve krom tuzlarıyla çalışan işçilerde görülür.
Diğer Meslek Hastalıkları
Bunların dışında daha pek çok meslek hastalıÂğı vardır. Çok gürültülü makineler ve jet uçakları sağırlığa yol açabilir. Havalı matkap kullanan işçilerin ellerinde ve parmaklarında duyu yitimi ile dolaşım bozuklukları görülebiÂlir. Aynı hareketin sürekli olarak yinelenmesi de vücudun belirli bölümlerinde sorun yarataÂbilir. Çok geniş olan bu gruptaki hastalıkların en yaygın örnekıeri, yazı makinesi kullananlaÂrın ve terzilerin parmaklarındaki, posta dağıÂtıcılarının omuzlarındaki ve ev temizlik işçileÂrinin dizlerindeki biçim bozukluklarıdır.
Alınması Gereken Önlemler
İşyerindeki çalışma koşullarının sağlığı için tehlike yarattığını fark eden her işçi, öncelikle işyerinin ya da fabrikanın doktoruna başvuraÂrak bu konuda önlem alınmasını istemelidir. Eğer belirli bir meslekte ya da işkolunda karşılaşılabilecek tehlikeler önceden biliniÂyorsa, hava filtreli maskeler, gaz sızdırmayan bölmeler, özel eldivenler, koruyucu giysiler ve gözlükler gibi özel donanımların bulunduÂrulması birçok ülkede yasalarca öngörülmüşÂtür. Böylece, işin niteliğinden lanan hastalıklara yakalanma tehlikesi yasalarca "kabul edilen" düzeye indirilmiş olur.
Türkiye'de sosyal sigorta kapsamına giren meslek hastalıklarının listesi Sosyal Sigortalar Kurumu'nca belirlenmiştir. Sigortalı bir işçi, kurumun saptadığı meslek hastalıklarından birine yakalandığında, sağlığı düzelinceye kaÂdar her gün "geçici işgöremezlik" ödeneği alır. Eğer bu işgöremezlik durumunun kalıcı ve sürekli olduğu bir raporla belirlenirse, işçiye ömür boyu gelir bağlanır.
Ticaret meslek lisesinden,Sağlık meslek lisesine geçiş nasıl yapılır?
Kız Meslek Lisesi'nden Anadolu Meslek Lisesi'ne geçiş yapılabilir mi?
Ticaret meslek lisesinden Otelcilik ve Turizm meslek lisesine geçiş yapılabilir mi?
YORUMLAR