Nevşehirli Damat İbrahim Paşa Kimdir? Nevşehirli Damat İbrahim Paşa yaşamı, periyodu, getirmiş olduğu yenilikler, hakkında bilgi. Nevşehirl...
Nevşehirli Damat İbrahim Paşa Kimdir? Nevşehirli Damat İbrahim Paşa yaşamı, periyodu, getirmiş olduğu yenilikler, hakkında bilgi.
Nevşehirli Damat İbrahim Paşa; (Ürgüp/ Nevşehir 1660 – İstanbul 1730) Osmanlı Sadrazamlarındadır. Genç yaşta İstanbul’a gelmiş olarak eski sarayda helvacı, baltacı, evkaf katibi oldu. 1703’te II. Mustafa Edirne’ye gidince Şehzade Ahmet’in hizmetine girdi. III. Ahmet tarafınca Haremeyn Muhasebeciliğine getirildi. Mora’nın arazi tahriri işlerinde göreve getirildi. Başarı gösterince Niş Defterdarı, başimrahor, bir süre sonrasında da vezir rütbesiyle sadaret kaymakamlığına atandı. III. Ahmet’in kızı Fatma Sultan ile evlenerek damat oldu. 1718’de Nişancı Mehmet Paşa’nın yerine sadrazam oldu. Ilkin Avusturya ile Pasarofça Antlaşmasının imzalanmasını sağlamış oldu, gelirleri arttırıcı düzenlemeler yapmış oldu. Paranın kıymetini piyasa gerçeklerine uydurdu. Gelir gider dengesini sağlamış oldu. İstanbul için bir bayındırlı planı uygulamaya koydu. İstanbul’u kasıp kavuran yangınlara karşı tulumbacılar örgütünü kurdu. İlk devlet matbaasının İbrahim Müteferrika tarafınca kurulmasını sağlamış oldu. Haliç ve Boğaziçi kıyılarını yepyeni bir tarzda parklar, bahçeler, köşkler, saraylar, yalılar ve çeşmelerle süsledi. Batıya fazla ehemmiyet vermesi, devlet görevlerine yakın akrabalarını getirmesi, dedikodu ve yakınmalara niçin oldu, karşıtlarının sayısını arttırdı. Bu sırada İran ile muharebeye girdi (1723) ve Ruslarla İran’a karşı antak kalma yapmış oldu. Sadece Tahmasb Kulu Ender Han’ın işe karışmasıyla yenilmesi düşmanlarının sayısını ve tesirini arttırdı. Patrona Halil Ayaklanması esnasında III. Ahmet tarafınca sarayda boğdurularak cesedi asilere teslim edildi. (30 Eylül 1730) Ölüsü türlü hakaretlerle sokaklarda sürüklendi, parçalandı. Şehzadebaşı’ndaki külliyesinin bahçesine gömüldü.
Osmanlı tarihinde yenilik ve yenilikçilik Onunla başladı denilebilir. Avrupa barok sanatının Osmanlı ülkesine girmesi, geleneksel sanatların (çinicilik benzer biçimde) canlandırılması, Batı dilleriyle Arapça ve Farsçadan eserler çevrilmesi, bilim kurullarının oluşturulması, korunan şairlerin, sanatçıların arasından Nedim, Vehbi, Ebubekir Ağa, Mustafa Çavuş, Levni, Hafız Osman benzer biçimde ustaların yetişmesi, Onun öncülük etmiş olduğu girişimlerdi. Bir çok İstanbul, Nevşehir ve Ürgüp olmak suretiyle bir çok yapıt yaptırdı. Doğum yeri olan Muşkara’yı bayındırlaştırarak burayı Nevşehir adıyla bir kaza durumuna getirdi.
YORUMLAR