Orhun Yazıtlarının Önemi Nedir

1 - Türk kültür tarihinin, bugün için bilinen ilk yazılı belgeleridir. 2 - Turklerin en eski yazili urunudur ve 720-738 yillarini kapsar. 3 ...

1 - Türk kültür tarihinin, bugün için bilinen ilk yazılı belgeleridir.
2 - Turklerin en eski yazili urunudur ve 720-738 yillarini kapsar.
3 - Turk tarihini, toplumun yasama bicimini, dunyaya bakis acisini ortaya koyar.
4 - Türk dili, edebiyatı ve Türk tarihinin ilk ve ebedi abideleridir
5 - Türk dili üzerinde çalışan alimler için hazine kadar değerli bir kaynaktır.
6 - VIII. asırda yazılan kitabelerin dili ve her satırında ifade edilen fikirler emsalsizdir.
7 - Türk töresinin, Türk medeniyetinin, yüksek Türk kültürünün yazılı belgesidir.
8 - Bu anıtlar Türk adının, Türk milletinin isminin geçtiği ilk Türkçe metindir.

Yazıtların Dini,Tarihi ve Siyasi Önemi

Orhun ve Yenisey Yazıtları Türk dünyası için birçok yönden önem taşır. Bunların başında yazıtların Türkçenin ilk yazılı belgeleri olması gelir. Gerçektende günümüze dek yapılan araştırmalara göre Orhun alfabesiyle yazılmış yazıtlar ve belgeler, Türk dili tarihinin ilk somut verilerini oluşturur. Bu yazıtların dili incelendiği zaman Türkçenin o döneme göre oldukça gelişmiş bir dil olduğu sonucu çıkarılabilir. Gerek dilbilgisi birimlerinin çeşitliliği, gerek sözcük dağarcığının kullanarak uygulanması, bu belgelerdeki dilin sözlü ve yazılı anlatıma büyük yatkınlık gösterdiğini açıklamaktadır.

Orhun yazıtları, düz yazı örnekleridir, bununla birlikte kimi dilciler yazıtların şiir biçiminde yazıldıklarını ileri sürmektedirler. Ancak bunu doğrulamak pek olanaklı değildir. Gerçi yazıtlardaki dil ve söyleyiş şiire elverişli görünmektedir. Ama bu özelliği onun türünden kaynaklanmaktadır.

Orhun Yazıtları, anı-söylev karışımı bir türde yazılmıştır denilebilir. İlk bakışta dikkati, konuşan kişi, yani Bilge Kağan çekmektedir. Bilge Kağanı güçlü bir söylevci yapmaktadır. İkinci vurgulanması gereken yönde yazıtların tarihsel ve siyasal bir içerik taşımasıdır.

Orhun Yazıtları, Türk tarihi, toplum yaşamı, kültürel yapısı yönünden de aydınlatıcı bilgilerle doludur. Yazıtlar Göktürk Kağanlığının resmi ağızdan yazılmış bir tarihi görünümündedir. Tarihte ilk kez Türk adıyla kurulan bu devlet bozkır devletlerinin belirgin özelliklerini taşır. Aynı soydan gelen bütün boylarını “il” adıyla oluşturacak yapıda merkezi otoriteye bağlanması, siyasal erkin hemen bütünüyle orduya dayandırılması, dolayısıyla da iktisadi gücün bu orduyla sağlanması…

Yazıtlar siyasal bir bildiriyle donatılmıştır; "Türklük bilincini oluşturmak ve Türk birliğini sağlamak." Kendinden önceki Kağanlar gibi Bilge Kağan''da, Orta Asya'da Türk birliğini gerçekleştirmeyi siyasal amacı olarak her şeyin üstünde tutmuştur. Ulusuna geçmiş dönemin dağınıklığını, başka ulusların buyruğu alanında geçirilen yılların acılığını verirken çözümü de göstermektedir: “Bilgili ve cesur Kağanların çevresinde ulus toplanmak ve töreyi kurmak. Bir askerlik ve siyaset tarihinden çok farklı olmayan yazıtlarda, "il" e. Ulusal bilince ve ulusal birliğe verilen önemin her biçimde ön planda tutulması boşuna değildir.