OT, -tu a. 1. Sapı yumuşak ve yeşil olan ve her yıl ölen nebat. (Eşanl. OTSU BİTKİ.) 2. Koşullar elverişli olduğu vakit, her yerde ...
OT, -tu a.
1. Sapı yumuşak ve yeşil olan ve her yıl ölen nebat. (Eşanl. OTSU BİTKİ.)
2. Koşullar elverişli olduğu vakit, her yerde organik olarak biten ufak nebat.
3. Çeşitli otsu bitkilerden oluşan organik nebat örtüsü; çimen.
4. Kurumuş ya da kurutulmuş nebat sapları; kuru ot: Minderlere ot doldurmak. Hayvanlara ot vermek.
5. Ağı, zehir.
6. ilaç.
7. Arg. Esrar.
8. Ot bitmemek, bir yerin verimsiz ve çorak bulunduğunu belirtmek için söylenir. ||Of şeklinde, tatsız, tuzsuz yiyecekler için kullanılır. ||Ot şeklinde yaşamak, tekdüze, renksiz bir yaşam sürmek. ||Of tutunmak, vücuttaki fazla kılları dökmek için ilaç sürünmek. ||Of yiyecek, uyuşturucu kullanmak (arg.). ||(Birine) ot yoldurmak, bir hiç kimseye çok güç ve sıkıntılı bir iş gördürmek.
*Nebat patol. Ot ilacı, Tarlalardaki fena otları öldürmek için ziraat alanında kullanılan bileşik kimyasal madde. (Eşanl. HERBİSİT.)
*Bot. Deniz otları, suyosunları, denizyosunu. || tıbbi otlar, eczacılıkta kullanılan otlar. ]|Çokyıllık otlar, yer altındaki kısmı kışın da yaşayan otlar. (Otlar çokyıllık olsalar bile, hepsi çokyıllık olan ağaç ve çalı şeklinde yer üstündeki kısımlartda kışın yaşayan odunsu bitkilere karşıt sayılır.)
*Kur. tar. Ot gecesi, osmanlı saray mutfağının “helvahane†denen bölümünde macun yapıldığı günün akşamı. (Bk. ansikl. böl.)
*Ziraat. Kuru ot, otçul hayvanları (geviş- getirenler, at, eşek, tavşan) beslemeye yarayan kurutulmuş nebat. (Bk. ansikl. böl.) || Yabancı ot, tarlada kendiliğinden biten ve ziraat bitkisi için azca ya da çok zararı dokunan olan nebat. (Bk. ansikl. böl.)
*Ziraat mak. Ot kurutma tırmığı, biçilmiş otu altüst ederek, çevirerek kuru ot haline gelmesini kolaylaştıran makine. (Bk. ansikl. böl.)
* sıf. içi otla doldurulmuş şey için kullanılır: Ot minder. Ot yastık.
*ANSİKL. Nebat patol. Tam etkili ot ilacı, tüm nebat cinslerini öldürür; seçmeli ot ilacı ise ziraat ürünlerine zarar vermeden bir tek fena otları tahrip eder. Ot ilaçları etkilerini üç yoldan gösterir, ilacın ulaştığı yaprakların direkt tahribi; yaprak yöntemiyle bitkinin dokularına girerek metabolizma işlevini etkileme; toprağın içinden kök yolu ile giriş. Toprağın nitelikleri ilacın tesirini büyük seviyede etkisinde bırakır. Seçmeli ot ilaçları, tesir biçimlerine bakılırsa, tarımın değişik dönemlerinde kullanılabilir: ekimden ilkin (toprağa katılabilir), boylanmadan ilkin (ekimle hasat içinde) ya da bitkinin değişik fizyolojik yaşlarında, gelişme esnasında. Dünyada, 2 000 (Türkiye'de 200) kadar ot ilacı ve bu ilaçların bileşimine giren bir çok etkin madde vardır. Etkin maddelerin başlıcaları şunlardır: mineral maddeler (sodyum klorat, amonyum sülfat, demir sülfat, petrol yağları) ya da bileşik organik maddeler (fenol ve krezol türevleri, ariloksiasitler, karbonatlar, üre yerine geçen maddeler, diazinler, tri- azinler, amitler, dörtlü amonyumlar, ben- zonitriller, toluidinler, vb.).
*Kur. tar. Macun yılda bir kez ilkbaharda, nane, darıfülfül, havlıcan, gül, gelincik türünden bitkisel hammaddeler büyük kazanlarda kaynatılarak yapılırdı. Hemen sonra baş kullukçu yerine götürülerek korunan macundan saray erkânına da ayrılırdı. Aynı gece Helvahane ocağı halkı için eğlenceler düzenlenir, buraya gönderilen hokkabaz, hayalbaz ve ince sazlar ocak halkını eğlendirirdi.
*Ziraat. Kuru ot. Organik ve suni çayırların biçilmesiyle elde edilmiş kuru ot buğdaygillerden, baklagillerden ya da ikisinin karışımından oluşur. Biçilen taze otlar ya direkt doğruya güneşte serilip alet ve makinelerle altüst edilerek ya da gölge bir yere yığılarak ve hususi düzenekler kullanılarak kurutulur. Taze ot, ihtiva ettiği suyun büyük bir kısmını kurutma işlemi sonucunda kaybeder; kuruyan ot, taze ağırlığının sadece % 10-15'i kadar kalır; bu durumda uzun süre saklanabilir. Kuru ot, yıl içinde, taze ot üretilemediği ya da bulunmadığı vakit hayvanlara vsdirillr. Kuru otun besleyici kıymeti bitkilerin biçilme sırasındaki gelişme evresine ve kurutmasındaki başarı derecesine bağlıdır. En uygun biçime evresi, buğdaygiller için başak bağlamanın, baklagiller için çiçeklenmenin başlangıcıdır. Kurutma aşamalarında bir çok etmen rol oynar ve otun besleyici kıymetini etkisinde bırakır; yağmurlar bitkinin suda çözünen öğelerinden bir kısmını götürür, kurutma esnasında meydana getirilen yığma ve aktarma işlemleri yaprakların bir kısmını kaybettirir, presleme de, bilhassa baklagillerde kuru otun besleyici kalitesinde bir azalmaya niçin olur.
*Yabancı ot. Bir ziraat bitkisi de, sonrasında ekilen ziraat bitkisinin içinde biterse yabancı ot sayılır. Mesela bir buğday ya da patates tarlasında bundan önceki yıldan kalma patates ya da kolza filizlerinin uç vermesi böyledir. Yabancı otlar iki türlüdür: bir çok tohum yapabilen bir ya da ikiyıllık yabancı otlar ve özgür alanları hızla doldurabilen ya da vejetatif çoğalma yöntemiyle sık bir nebat örtüsü oluşturan yabancı otlar (köksaplı, stolonlu, yumrulu, soğanlı bitkiler).
Genel olarak yabancı otların ziyanı, su, ışık ve mineral tuzlar için ziraat bitkisiyle rekabet etmelerinden doğar. Küsküt şeklinde asalak yabancı otlarsa üstünde yetiştikleri baklagil yem bitkilerinden mühim oranda gıda çalar. Bazı yabancı otların da başka türlü zarar verdikleri anlaşılmıştır: kök salgıları (turpgiller, bileşikgiller), yaprak salgıları (pelin).
Bazı yabancı otlar geliştikleri ortamın hususi bitkileridir: asit ve çok nemli topraklar atkuyruklarına çok uygun gelir; iyi işlenmemiş ve kalsiyumca fukara çayırlarda labada ve düğünçiçeği çok iyi yetişir. Yabancı otlarla savaşma yollarından biri her fırsatta toprağın kusurunu düzeltmeye çalışmaktır (akaçlama, alçılama, kireçleme).
Sebebi bulunup ortadan kaldıramadığı vakit da yabancı otları yok etmek olanağı vardır Bunun için çeşitli teknikler uygulanır: çapalama ya da ot ilacı kullanma yöntemiyle tarladaki yabancı otların tümüyle yok edilmesi. Hemen hemen araştırma aşamasında olan bir yöntem de, yabancı otları etkileyen, fakat ziraat bitkisine dokunmayan ve yabancı otları rekabet edemeyeceği bir gelişme evresinde alıkoyarak ziraat bitkisine üstünlük elde eden büyümeyi yavaşlatıcı maddelerin kullanılmasıdır.
*Ziraat mak. Ot kurutma tırmıklarında biçilmiş otu kaldıran, çeviren, suyunun uçmasını kolaylaştırmak için yürüyerek, fakat bu tarz şeyleri yaparken haşin mekanik etkileriyle onları hırpalamayan organlar bulunur. Eskiden çok olan ve hayvanla çekilen dişli ot tırmıklarının yerini şimdi döner tamburlu ya da havalandırıcı tırmıklar aldı. Bunlarda makine ilerledikçe dikey bir eksenin çevresinde dönen ışınsal parmaklar bulunur; ondan sonra buluş edilen döner topaçlı tırmıklarda, yere bakılırsa eğik duran esnek metal dişler dikeye yakın bir eksenin çevresinde döner. Fakat bir topaç yanındakinin tersine döner. Bu tırmıkların kimisi namlu hayata geçirmeye da yarar.
1. Sapı yumuşak ve yeşil olan ve her yıl ölen nebat. (Eşanl. OTSU BİTKİ.)
2. Koşullar elverişli olduğu vakit, her yerde organik olarak biten ufak nebat.
3. Çeşitli otsu bitkilerden oluşan organik nebat örtüsü; çimen.
4. Kurumuş ya da kurutulmuş nebat sapları; kuru ot: Minderlere ot doldurmak. Hayvanlara ot vermek.
5. Ağı, zehir.
6. ilaç.
7. Arg. Esrar.
8. Ot bitmemek, bir yerin verimsiz ve çorak bulunduğunu belirtmek için söylenir. ||Of şeklinde, tatsız, tuzsuz yiyecekler için kullanılır. ||Ot şeklinde yaşamak, tekdüze, renksiz bir yaşam sürmek. ||Of tutunmak, vücuttaki fazla kılları dökmek için ilaç sürünmek. ||Of yiyecek, uyuşturucu kullanmak (arg.). ||(Birine) ot yoldurmak, bir hiç kimseye çok güç ve sıkıntılı bir iş gördürmek.
*Nebat patol. Ot ilacı, Tarlalardaki fena otları öldürmek için ziraat alanında kullanılan bileşik kimyasal madde. (Eşanl. HERBİSİT.)
*Bot. Deniz otları, suyosunları, denizyosunu. || tıbbi otlar, eczacılıkta kullanılan otlar. ]|Çokyıllık otlar, yer altındaki kısmı kışın da yaşayan otlar. (Otlar çokyıllık olsalar bile, hepsi çokyıllık olan ağaç ve çalı şeklinde yer üstündeki kısımlartda kışın yaşayan odunsu bitkilere karşıt sayılır.)
*Kur. tar. Ot gecesi, osmanlı saray mutfağının “helvahane†denen bölümünde macun yapıldığı günün akşamı. (Bk. ansikl. böl.)
*Ziraat. Kuru ot, otçul hayvanları (geviş- getirenler, at, eşek, tavşan) beslemeye yarayan kurutulmuş nebat. (Bk. ansikl. böl.) || Yabancı ot, tarlada kendiliğinden biten ve ziraat bitkisi için azca ya da çok zararı dokunan olan nebat. (Bk. ansikl. böl.)
*Ziraat mak. Ot kurutma tırmığı, biçilmiş otu altüst ederek, çevirerek kuru ot haline gelmesini kolaylaştıran makine. (Bk. ansikl. böl.)
* sıf. içi otla doldurulmuş şey için kullanılır: Ot minder. Ot yastık.
*ANSİKL. Nebat patol. Tam etkili ot ilacı, tüm nebat cinslerini öldürür; seçmeli ot ilacı ise ziraat ürünlerine zarar vermeden bir tek fena otları tahrip eder. Ot ilaçları etkilerini üç yoldan gösterir, ilacın ulaştığı yaprakların direkt tahribi; yaprak yöntemiyle bitkinin dokularına girerek metabolizma işlevini etkileme; toprağın içinden kök yolu ile giriş. Toprağın nitelikleri ilacın tesirini büyük seviyede etkisinde bırakır. Seçmeli ot ilaçları, tesir biçimlerine bakılırsa, tarımın değişik dönemlerinde kullanılabilir: ekimden ilkin (toprağa katılabilir), boylanmadan ilkin (ekimle hasat içinde) ya da bitkinin değişik fizyolojik yaşlarında, gelişme esnasında. Dünyada, 2 000 (Türkiye'de 200) kadar ot ilacı ve bu ilaçların bileşimine giren bir çok etkin madde vardır. Etkin maddelerin başlıcaları şunlardır: mineral maddeler (sodyum klorat, amonyum sülfat, demir sülfat, petrol yağları) ya da bileşik organik maddeler (fenol ve krezol türevleri, ariloksiasitler, karbonatlar, üre yerine geçen maddeler, diazinler, tri- azinler, amitler, dörtlü amonyumlar, ben- zonitriller, toluidinler, vb.).
*Kur. tar. Macun yılda bir kez ilkbaharda, nane, darıfülfül, havlıcan, gül, gelincik türünden bitkisel hammaddeler büyük kazanlarda kaynatılarak yapılırdı. Hemen sonra baş kullukçu yerine götürülerek korunan macundan saray erkânına da ayrılırdı. Aynı gece Helvahane ocağı halkı için eğlenceler düzenlenir, buraya gönderilen hokkabaz, hayalbaz ve ince sazlar ocak halkını eğlendirirdi.
*Ziraat. Kuru ot. Organik ve suni çayırların biçilmesiyle elde edilmiş kuru ot buğdaygillerden, baklagillerden ya da ikisinin karışımından oluşur. Biçilen taze otlar ya direkt doğruya güneşte serilip alet ve makinelerle altüst edilerek ya da gölge bir yere yığılarak ve hususi düzenekler kullanılarak kurutulur. Taze ot, ihtiva ettiği suyun büyük bir kısmını kurutma işlemi sonucunda kaybeder; kuruyan ot, taze ağırlığının sadece % 10-15'i kadar kalır; bu durumda uzun süre saklanabilir. Kuru ot, yıl içinde, taze ot üretilemediği ya da bulunmadığı vakit hayvanlara vsdirillr. Kuru otun besleyici kıymeti bitkilerin biçilme sırasındaki gelişme evresine ve kurutmasındaki başarı derecesine bağlıdır. En uygun biçime evresi, buğdaygiller için başak bağlamanın, baklagiller için çiçeklenmenin başlangıcıdır. Kurutma aşamalarında bir çok etmen rol oynar ve otun besleyici kıymetini etkisinde bırakır; yağmurlar bitkinin suda çözünen öğelerinden bir kısmını götürür, kurutma esnasında meydana getirilen yığma ve aktarma işlemleri yaprakların bir kısmını kaybettirir, presleme de, bilhassa baklagillerde kuru otun besleyici kalitesinde bir azalmaya niçin olur.
*Yabancı ot. Bir ziraat bitkisi de, sonrasında ekilen ziraat bitkisinin içinde biterse yabancı ot sayılır. Mesela bir buğday ya da patates tarlasında bundan önceki yıldan kalma patates ya da kolza filizlerinin uç vermesi böyledir. Yabancı otlar iki türlüdür: bir çok tohum yapabilen bir ya da ikiyıllık yabancı otlar ve özgür alanları hızla doldurabilen ya da vejetatif çoğalma yöntemiyle sık bir nebat örtüsü oluşturan yabancı otlar (köksaplı, stolonlu, yumrulu, soğanlı bitkiler).
Genel olarak yabancı otların ziyanı, su, ışık ve mineral tuzlar için ziraat bitkisiyle rekabet etmelerinden doğar. Küsküt şeklinde asalak yabancı otlarsa üstünde yetiştikleri baklagil yem bitkilerinden mühim oranda gıda çalar. Bazı yabancı otların da başka türlü zarar verdikleri anlaşılmıştır: kök salgıları (turpgiller, bileşikgiller), yaprak salgıları (pelin).
Bazı yabancı otlar geliştikleri ortamın hususi bitkileridir: asit ve çok nemli topraklar atkuyruklarına çok uygun gelir; iyi işlenmemiş ve kalsiyumca fukara çayırlarda labada ve düğünçiçeği çok iyi yetişir. Yabancı otlarla savaşma yollarından biri her fırsatta toprağın kusurunu düzeltmeye çalışmaktır (akaçlama, alçılama, kireçleme).
Sebebi bulunup ortadan kaldıramadığı vakit da yabancı otları yok etmek olanağı vardır Bunun için çeşitli teknikler uygulanır: çapalama ya da ot ilacı kullanma yöntemiyle tarladaki yabancı otların tümüyle yok edilmesi. Hemen hemen araştırma aşamasında olan bir yöntem de, yabancı otları etkileyen, fakat ziraat bitkisine dokunmayan ve yabancı otları rekabet edemeyeceği bir gelişme evresinde alıkoyarak ziraat bitkisine üstünlük elde eden büyümeyi yavaşlatıcı maddelerin kullanılmasıdır.
*Ziraat mak. Ot kurutma tırmıklarında biçilmiş otu kaldıran, çeviren, suyunun uçmasını kolaylaştırmak için yürüyerek, fakat bu tarz şeyleri yaparken haşin mekanik etkileriyle onları hırpalamayan organlar bulunur. Eskiden çok olan ve hayvanla çekilen dişli ot tırmıklarının yerini şimdi döner tamburlu ya da havalandırıcı tırmıklar aldı. Bunlarda makine ilerledikçe dikey bir eksenin çevresinde dönen ışınsal parmaklar bulunur; ondan sonra buluş edilen döner topaçlı tırmıklarda, yere bakılırsa eğik duran esnek metal dişler dikeye yakın bir eksenin çevresinde döner. Fakat bir topaç yanındakinin tersine döner. Bu tırmıkların kimisi namlu hayata geçirmeye da yarar.
Kaynak: Büyük Larousse
YORUMLAR