Özleştirme Nedir?

ÖZLEŞTİRME a. Özleştirmek eylemi. *Dilbil. ve Ed. Türkçenin olanaklanndan yararlanarak yabancı sözcükler yerine yenilerini bulma ve...

ÖZLEŞTİRME a. Özleştirmek eylemi.


*Dilbil. ve Ed. Türkçenin olanaklanndan yararlanarak yabancı sözcükler yerine yenilerini bulma ve yazı diline yerleştirme işlemi. (Bk. ansikl. böl.)

*Eczc. Taze bitkilerin ve hayvansal organların etli kısımlarını parçalayarak öz haline getirme işlemi.


*ANSİKL. Dilbil. ve Ed. Türkiye'de Ulusal edebiyat akımı halkın konuşmuş olduğu türkçeye dayanan bir yazı dili yapmaya çalıştı, ilk kez Genç kalemler dergisinde savunulan Yeni lisan hareketi arapça, farsça kurallara dayanan tamlamaların bu dillere gore yapılmış çoğul şekillerinin, bu dillerdeki ilgeçlerin kullanılmasına karşı çıkıyordu. Sadece hareketin öncüsü olan Ömer Seyfettin ve arkadaşları halk diline geçmiş yabancı sözcükleri türkçeleşmiş sözcükler saydılaı Yeni lisan hareketinin bir aşırılık saydığı tasfiyecilik ise tüm yabancı sözcüklere türkçe karşılıklar bulum masını öngörüyordu. Türk dit kurumu'nun kuruluşuyla (1932) meydana gelen dil devrimi, halk ağızlarından derlenen, eski metinlerden taranan ve türkçe köklerden yeni türetilen sözcüklerle yazı dilinin geniş seviyede özleştirilmesini sağlamış oldu. (TüRK DİL KURUMU.) Ortaöğretimde ve tüm bilim dallarında türkçe terimlerin kullanılması yaygınlaştı. Ataç benzer biçimde asla yabancı sözcük kullanmadan yazma eylemini gerçekleştirmeye koyulanlar en aşırı ucu oluşturuyordu. Edebiyat, kültür hatta bilim yazılarında özleşme hızla gelişti. Tanzimat yazarlarının yapıtlarında yüzde 30 oranının- da olan türkçe sözcükler, özleştirme hareketi sonucunda yüzde 80 oranına kadar terfi etti.

Kaynak: Büyük Larousse