Palyaço Nedir?

palyaço isim (palya'ço) İtalyanca pagliaccio Kendisini seyredenleri güldüren ve eğlendiren, şaşırtıcı ve hayret verici kılık...

palyaço
isim (palya'ço) İtalyanca pagliaccio

Kendisini seyredenleri güldüren ve eğlendiren, şaşırtıcı ve hayret verici kılıklı, yüzü aşırı ve gülünç halde boyalı oyuncu.

Atasözü, deyim ve birleşik fiiller

palyaço benzer biçimde

.

• 
  Palyaço Resimleri


• 
  Harlequin tipi İktiyozis (Palyaço Bebek Hastalığı)


• 
  Rüyada Palyaço Görmek

PALYAÇO, dikkat çekici hususi makyajı, renkli giysileri ve yapmış olduğu türlü maskaralıklarla sirk­lerde seyircileri eğlendirmeye ve güldürmeye çalışır . Bu gösterilerde, komik olmasıyla birlikte saçma ve abartılı hareketlerde bulunur.

İlk Palyaçolar


Çoğu zaman sirklerin kapsamı içinde düşündü­ğümüz palyaçolar, sirklerin ortaya çıkmış olduğu 18. yüzyıldan yüzlerce yıl ilkin de vardı. Eski Yunan'da saçlarını kazıtan, kabarık olması için içi doldurulmuş giysiler giyen palyaçolar fars ve pantomimlerde ikincil rollerde görü­lür, aslolan oyuncuların hareketlerini öykünmek eder­lerdi. Roma'daki pantomim­lerde palyaço sivri külahı ve rengârenk yamalı gömleğiyle diğer oyuncuların alay ve küçüm­semesine hedef olurdu.

Eskiçağda saraylara, hükümdarları eğlen­dirmek ve güldürmek için köle pazarlarından güldürme kabiliyetine haiz, akıllı ve hünerli kişiler satın alınırdı. Bu anane ortaçağda da sürdü. Soytarı olarak da anılan bu palyaçolar deli ya da aptal numarası yaptıkları için, yaygın toplumsal ve etik değerleri alaya almalarına ve yüksek sınıftan kişilerle alay etmelerine ses çıkartılmazdı. Saraylarda soy­tarı bulundurma geleneği Avrupa'da 18. yüz­yıla kadar sürdü. Osmanlı sarayında ise II. Bayezid döneminde (1481-1512) başladı ve Tanzimat döneminde (1839-76) kaldırıldı.

Avrupa'da ortaçağda seyyah şarkıcılar ve hokkabazlar günümüzdeki benzer biçimde palyaço nu­maraları yaparlardı. Başkalarını güldürmeyi meslek edinen gerçek anlamda palyaçolar sadece ortaçağın sonlarında ortaya çıktı. 16. yüzyılın başlarına gelindiğinde, daha sonraki yüzyıllarda kuşaktan kuşağa geçecek garip palyaço tipleri yaratılmıştı. İtalyanlar'ın halk tiyatrosu commedia dell'arte'mn tiplerinden Arlecchino, önceleri sık sık aşk yüzünden başı derde giren hazırcevap bir uşak rolündeyken, giderek dolaplar çeviren bir akrobat durumu­na geldi . Baklava desenli, vücuduna yapışık bir giysisi, siyah, yarım maskesi vardı. Garip bir ses çıkaran değne-ğiyle ikide bir kurbanlarını pataklar, izleyici­leri kahkahaya boğardı.

İngiltere'de palyaço başlangıçta ortaçağ dinsel oyunlarında, şeytana bile pabucunu ters giydiren, düzenbaz ve hain bir tip olarak ortaya çıktı. İngiliz sahnelerinde görülen ilk palyaçoların en ünlüleri, her ikisi de Shakes­pearean tiyatrosunda çalışmış olan William Kempe ve Robert Armin'di. 17. yüzyılın seyyah İngiliz oyuncuları sahne palyaçosunu Almanya'ya tanıttılar. üstüne bolca gelen ce­keti, kulaklarına kadar inen şapkası, kırmalı geniş yakası ve devasa ayakkabılarıyla bu palyaço tipi günümüzde de pek değişmedi.

Arlecchino oyunlarının kaba ve budala Pedrolino'su Fransa'da değişime uğradı. meşhur Fransız pantomim sanatçısı Jean-Gaspard Deburau 19. yüzyılın başlarında yeni bir palyaço tipi yarattı. Bu, bolca beyaz giysileri içinde, çocuksu tavırlı, iyimser fakat aşkta aradığını bulamayan Pierrot idi.

[flasht=http://img345.imageshack.us/img345/1771/msxbilgi1ld.swf]width=365 height=20[/flasht]

Palyaço Türleri


Palyaçoların birçok çeşidi olmakla beraber, aslında kendini beğenmiş beyaz suratlı palya­ço ile eskice, perişan kılıklı, bahtsız, şapşal palyaço olmak suretiyle iki türdür. Beyaz sima en sevilen palyaço tiplerindendir. Beyaz krem boyayla yüzünü boyayan palyaço bunun üstüne, kıpkırmızı, yusyuvarlak bir burun ve devasa, kırmızı bir ağız çizer. Kel görün­mek amacıyla, başını sıkıca saran bir başlık giyer. Ortalıkta yuvarlanıp hoplayarak sirkte­ki at cambazlarına yardım edermiş benzer biçimde yapar­ken, aslında devamlı olarak sirk yöneticisinin ayaklarına dolaşır.

Şapşal palyaçonun soğan biçiminde kırmızı bir burnu, üstünden dökülen giysileri, yük­sek siyah kaşları, abartılı bir ağzı vardır. Pek sakar ve dağınıktır. 1865'te ortaya çıkan ve Auguste olarak malum bu palyaço adını, bu türün ilk örneğini sergileyen Fransız palyaço­su Auguste'ten aldı. Çoğu zaman beraber göste­riye çıkan bu iki palyaçodan beyaz suratlı olanı aklı başlangıcında adamı, şapşal ise ortalığı karışmasını sağlayarak komik duruma düşen iyi ve saf kişiyi temsil eder.

meşhur Amerikan Palyaçosu Emmett Kelly' nin yarattığı kederli serseri, para pul peşin­de olmayan, insancıl duygularını yitirmemiş bir tiptir. Tıraşlı görünmek için koyu renk makyaj yapar, uzun bir palto, rengârenk yamalı pantalon, yamuk bir şapka ve yırtık pabuçlar giyer.

meşhur beyazperde oyuncusu Charlie Chaplin ise paytak yürüyüşü, kıvrık bastonu, düşük pantolonuyla unutulmaz bir palyaço tipi olan Şarlo'yu yaratmıştır

meşhur Palyaçolar


İlk kez İngiltere'de 1850'te sahneye çıkan Joseph Grimaldi ilk gerçek sirk palyaçosuy-du. Ondan sonra tüm palyaçoların takma adı haline gelen Joey adıyla tanındı. Bilhassa takla atma, yerlerde yuvarlanma ve gürültüy­le dayak atmakta ustaydı.

ABD'nin ilk palyaçolarından biri, İç Harp döneminde (1861-65) çok sevilen Dan Rice' dı. Uzun sakalı, çizgili pantalonu ve silindir şapkasıyla Rice'ın ABD'yi simgeleyen Sam Amca'ya esin membaı olduğu sanılmaktadır.

meşhur Avrupalı palyaçolar içinde Coco (Raoul Jouin), Toto (Armando Novello), Grock (Charles Adrien VVettach), Fratellini ailesinin üyeleri ve SSCB'nin en sevilen pal­yaçolarından Oleg Popov sayılabilir.

MsxLabs TemelBritannica

Palyaço
MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi


Panayır tiyatrolarında ve sirklerde güldürücü rol oynayan acayip kılıklı oyuncu. Palyaço tipinin ilk örneği, eski Roma tiyatrosundaki "stupidus"du (aptal). Ortaçağ'daki saray soytarısı ve Commedia dell'arte'nin arlekino tipi, palyaço tipinin gelişmesine katkıda bulunmuş oldu. Çağdaş palyaço, sirklerde ve panayır tiyatrolarında gelişti. 18. yüzyılın ikinci yarısında Londra'da gösteriler meydana getiren Philip Astley sirkinde palyaço, at gösterileri esnasında sahneye çıkan gülünç bir tipti. 19. yüzyılda, palyaço pandomim gösterilerinin olmazsa olmaz bir tipi oldu. Pandomimci palyaçoların en tanınmışı İngiliz Joseph Grimaldi'ydi. 20. yüzyılda iki temel palyaço tipi vardır. Bunlardan daha eski olanı yüzü beyaza boyanmış palyaçodur. Bu palyaço tipinin, 17. yüzyıl Paris tiyatrosunda üne kavuşmuş Gros-Guillaume adlı fırıncıdan landığı sanılmaktadır. Beyaz yüzlü palyaço, Arlekino'nun geleneksel giysilerinden lanan, parlak renkli bir kostüm giyer. Görece daha yeni olan ikinci palyaço tipiyse, Amerikalı akrobat Tom Belling tarafınca ortaya çıkarılan "Auguste"tür. Auguste çağdaş, sadece yırtık pırtık giysiler giyer ve abartılmış komiklikler yapar. Bu palyaço tipini canlandıran en tanınmış sanatçı Amerikalı Emmet Kelly'dir.

PALYAÇO a. (ital. pagliacciö).

1. Eskiden panayırlarda, günümüzde de sirklerde şov meydana getiren soytarı. (Bolca pantolon, külah, devasa pabuçlar vb.'den oluşan garip bir kılığı vardır. Çoğu zaman akrobat ve at cambazı olan palyaçolar, şov aralarında sahneye çıkarak seyircileri güldürür.)

2. Palyaço benzer biçimde, komik olacak kadar acaip kılıklı.

Kaynak: Büyük Larousse

• 
  Palyaço Resimleri


• 
  Harlequin tipi İktiyozis (Palyaço Bebek Hastalığı)


• 
  Rüyada Palyaço Görmek