PARASEMPATİK sıf. (fr. parasympathique). Nöroanat. Parasempatik gangliyon, yaşatkan sinir sistemindeki iki gangliyon tipinden biri. ...
PARASEMPATİK sıf. (fr. parasympathique). Nöroanat. Parasempatik gangliyon, yaşatkan sinir sistemindeki iki gangliyon tipinden biri. || Parasempatik sistem, yaşatkan sinir sisteminin bir tek hareket ve salgılarla ilgili kısmı.
* a. Nöroanat. Parasempatik sinir sistemi. (Bk. ansikl. böl.)
*ANSİKL. Parasempatiğin merkez kısmı nöronlardan oluşur; bu bir taraftan beyin sapının içinde (Edinger-VVestphal çekirdeği, tükürük çekirdekleri ve vagusun parasempatik çekirdeği), öte taraftan omuriliğin kuyruksokumu bölgesinde bulunur.
Çevresel parasempatik, parasempatiğin merkez nöronlarının aksonlarından oluşur; bu aksonlar parasempatik gangliyonlarda bir aktarma yaptıktan sonrasında gangliyon sonrası nöronlara giderler. Bunların ulaşmış olduğu bölgeler şunlardır: gözbebeği bölgesi (parasempatik lifler kafa sinirlerinin 3. çiftiyle göç eder); gözyaşı-ağız -burun bölgesi (lifler kafa sinirlerinin 7. çiftiyle göç eder); tükürük üst bölgesi (lifler VII ek ya da VVrisberg ara sinirleriyle göç eder); tükürük alt bölgesi (lifler kafa sinirlerinin 9. çiftiyle göç eder); boyun-göğüs-karın bölgesi (buranın sinirleri vagus tarafınca sağlanır);
Parasempatik sistemin aracı maddesi, gangliyon öncesi liflerde olduğu şeklinde gangliyon sonrası liflerde de asetilkolindir, fakat, asetilkolinin gangliyon sonrası liflerdeki tesiri muskarinik denen alıcılarca sağlanır (bu sebeple bu tarz şeyleri muskarin üretir), buna karşılık asetilkolinin parasempatik gangliyonlardaki tesirleri maddelerin kendisince sağlanır, bu etkilere de nikotinik denir. Parasempatik sistemin tesirleri sempatik sisemin etkilerine karşıttır: şöyleki ki bunlara meydana getirilen ikazlar, gözbebeğini daraltır gözyaşını akıtır, tükürük ve bronş salgılarını çoğaltır, bağırsak hareketlerini artırır, sindirim salgılarını çoğaltır, idrar torbası kaslarının kasılmasını artırır ve kamışın dikleşmesini sağlar.
* a. Nöroanat. Parasempatik sinir sistemi. (Bk. ansikl. böl.)
*ANSİKL. Parasempatiğin merkez kısmı nöronlardan oluşur; bu bir taraftan beyin sapının içinde (Edinger-VVestphal çekirdeği, tükürük çekirdekleri ve vagusun parasempatik çekirdeği), öte taraftan omuriliğin kuyruksokumu bölgesinde bulunur.
Çevresel parasempatik, parasempatiğin merkez nöronlarının aksonlarından oluşur; bu aksonlar parasempatik gangliyonlarda bir aktarma yaptıktan sonrasında gangliyon sonrası nöronlara giderler. Bunların ulaşmış olduğu bölgeler şunlardır: gözbebeği bölgesi (parasempatik lifler kafa sinirlerinin 3. çiftiyle göç eder); gözyaşı-ağız -burun bölgesi (lifler kafa sinirlerinin 7. çiftiyle göç eder); tükürük üst bölgesi (lifler VII ek ya da VVrisberg ara sinirleriyle göç eder); tükürük alt bölgesi (lifler kafa sinirlerinin 9. çiftiyle göç eder); boyun-göğüs-karın bölgesi (buranın sinirleri vagus tarafınca sağlanır);
Parasempatik sistemin aracı maddesi, gangliyon öncesi liflerde olduğu şeklinde gangliyon sonrası liflerde de asetilkolindir, fakat, asetilkolinin gangliyon sonrası liflerdeki tesiri muskarinik denen alıcılarca sağlanır (bu sebeple bu tarz şeyleri muskarin üretir), buna karşılık asetilkolinin parasempatik gangliyonlardaki tesirleri maddelerin kendisince sağlanır, bu etkilere de nikotinik denir. Parasempatik sistemin tesirleri sempatik sisemin etkilerine karşıttır: şöyleki ki bunlara meydana getirilen ikazlar, gözbebeğini daraltır gözyaşını akıtır, tükürük ve bronş salgılarını çoğaltır, bağırsak hareketlerini artırır, sindirim salgılarını çoğaltır, idrar torbası kaslarının kasılmasını artırır ve kamışın dikleşmesini sağlar.
Kaynak: Büyük Larousse
YORUMLAR