Paskalya Adası (Paskalya Adası Hakkında)

Paskalya Adası Paskalya Adası Paskalya Adası (İspanyolca Isla de Pascua , Rapanui dilinde Rapa Nui ), Büyük Okyanus'un cenup do...

Paskalya Adası

Paskalya Adası


easterislandmapfrsvghq9





Paskalya Adası (İspanyolca Isla de Pascua, Rapanui dilinde Rapa Nui), Büyük Okyanus'un cenup doğusunda Şili'ye bağlı bir adadır.

Şili sahillerinden 3.700 km, Tahiti'den ise 4000 km uzaktadır. Çok izole kalmış bu adaya, üstünde yaşam olan en yakın yer Pitcairn Adası'nın dahi 2000 km batısındadır. 2002 yılı itibarıyla 3.791 kişilik nüfusa haizdir.

Konum ve Özellikler

Şark Pasifik'de bulunan Paskalya Adası, pek çok pasifik adasının karakteristik geniş sahiline haiz değildir. Sahili dik olarak denizin 3000 metre derinliğine kadar iner. Sahil çok nadir köşelerde (örneğin şimal sahilindeki palmiye ormanının yakınında), kayda değmez özellikte bulunmaktadır.

Ada, yüksekliği 13 km olan bir dik üçgen görünümünde olup alanı 162,5 km²'dir. üç sayı sönmüş volkandan oluştuğundan, tabiatında volkanik geçmişinin tesirleri vardır. Bu tür şeyler güneydoğudaki Rano Kao, doğudaki aynı adlı yarımada üstünde olan Poike ve kuzeydeki Maunga Terevaka'dır. Bu sonuncusu 508 m yüksekliği ile merkezdeki adanın en yüksek noktasıdır. Adanın güneybatısında, üstünde yaşam olmayan Motu Iti, Motu Kao Kao ve Moto Nui batısında Motu Tautara ve Poike Yarımadası'nın karşısında ise Motu Maroturi adlı adacıklar bulunmaktadır.

Paskalya Adası'nın iklimi yarı tropiktir, bundan dolayı sıcaktır. Mevsimsel farklılıklar az seviyede hissedilir. Bölgesel bir rüzgar sistemi olan Passat Rüzgarları yargı sürer. Yağışlar averaj senelik 1.150 mm dir. Senelik ısı ortlaması 21°C olup en soğuk ve yağışlı aylar Temmuz ve Ağustos'dur.

Nebat Örtüsü

Otların üstünde Moailer


ranorarakuquarryll1



Şu an yargı devam eden nebat örtüsü, adanın geçmişindeki nebat örtüsüne uymaz. Bu eko sisteme insani müdahalelerin sonucudur. Botanikçi arkeologlar adanın zamanında Jubaea cinsi palmiye ormanları ile kaplı olduğu sonucuna varmışlardır. 9. ila 17 yüzyıllar arası bu ağaçlar devamlı olarak yok edilmişlerdir. Bu süre içinde yok edilen ağaç sayısının 10 milyondan fazla olduğu tahmin edilmektedir. Palmiye ormanları, devamlı esen rüzgara ve dolayısla kurumaya karşı, adadaki tarımı koruyordu. Bu yitik, bununla birlikte erozyonlara bunun sonucundada ada nüfusunda gerilemeye yol açtı.

Bugün, eski nebat örtüsünden kalan, Rano Kao krater gölündeki, Totora (Scirpus californicus) adlı bir bitkidir. Bu nebat, adanın eski sahipleri tarafınca (örneğin ev yapımı benzer biçimde) çok amaçlı şekilde kullanılmıştır.

Bugün ağırlıklı olarak Paskalya adasında otluk alanlar egemendir. Güneybatının geniş bir kendi alanında yöreye özgü guave çalıları yayılmıştır. Son yıllarda, daha evvel adada olmayan hindistan cevizi palmiyeleri türetilmiştir. Bununla birlikte patates, tatlı patates, şeker kamışı ve türlü tropik meyvalar yetiştirilmiştir.

Ada Hayvanları

Büyük hayvan olarak yalnız at, sığır, koyun, domuz benzer biçimde evcil hayvanlar mevcuttur. Adanın eski hayvanlarından Polonezya sıçanı (Rattus concolor), adaya ilk yerleşenlerin yiyecek amacıyla beraberlerinde getirdikleri bir hayvandı, bununla birlikte gene bu kişilerle gelen sıçanlar tarafınca kovularak buradaki nesli tüketilmiştir. Bunun haricinde insanlara zarar verecek ya da hastalık saçacak bir hayvan adada bulunmaz.

Büyük Okyanus'na özgü pek çok deniz kuşuyla birlikte, denizin derinliklerinde de efsanevi dev kalamarların yaşamış olduğu tahmin edilmektedir.

Burası için garip olan bir diri türü de adını Pater Englert'den alan Cypraea englerti adlı bir deniz salyangozudur; söz konusu yalnız Paskalya ve onun 400 km doğusundaki, üstünde yaşam olmayan Sala y Gomes adasında görülür.

Paskalya Adası'nın Keşfi

Ada'yı ilk gören Avrupalılar muhtemelen korsan Edward Davis ve adamlarıdır. Davis 1687 senesinde Galapagos Adaları'ından gelip, Horn Burnu'na doğru yol alırken, tesadüfen ufukta bu talibi görür ve bunun, var olduğu söylenen Cenup Kıtası bulunduğunu düşünür. Fakat karaya çıkmak mümkün olmaz.

Ada şimdiki adını 1722 yılının Paskalya bayramının arifesinde, ticari amaçlarla gemisiyle buradan geçerken burada karaya çıkan Jakop Roggeveen'den almıştır. Roggeveen ertesi gün Paskalya olduğundan adaya Paasch Eyland (Paskalya Adası) demiştir. Carl Friedrich Behrens'in, iştirak ettiği bir seferden sonrasında Leipzig'de yayınladığı bir rapor, dikkatleri o zamana kadar çok az tanınan bu adaya yöneltir.

Daha sonraki kaşif İspanyol Don Felipe Gonzales, talibi İspanyol Krallığı tabiyetine almıştır. Gonzales 15 Kasım 1770'te adaya inmiş, türlü noktalara İapanyol egemenliği adına haçlar yerleştirmiş, adaya San Carlos ismini vermiştir. Fakat takip eden yıllarda İspanya, bu işgalle ilgilenmeyip, kayıtsız kalmıştır.

İkinci cenup seyahati esnasında, 13-17 Mart 1774 tarihleri içinde, James Cook da talibi ziyaret etmiştir. James Cook adadan fazla etkilenmemiş ve seyir defterine

"Hiçbir millet, bu talibi araştırma onuruna ulaşmak için savaşmaz. Bu vapur seyahati esnasında bizlere bu adadan daha az sunacak şeyi olan ada yoktur."

diye not düşmüştür.

1786 senesinde Fransız kont Jean-François de la Perouse, yelkenle dünyayı dolaşırken, 16. Ludwig'in talimatıyla adanın haritasını çıkarmak, cenup okyanusu halkını araştırmak maksadıyla adaya inmiştir.

Avrupalı ada misafirlerinin beraberlerinde adaya hastalık da getirmeleri ada nüfusunun gerilemesine sebeb olmuştur. Tarihin karanlık sayfalarından birisi de, Perulu köle tacirlerinin, adaya 1859-1861 yılları içinde seferler düzenlemesi ve ortalama 1500 ada sakinini köle olarak çalıştırmak amacıyla beraberlerinde götürmeleri olmuştur. Bu durumlar ve çiçek hastalığı salgını, 1877 senesinde ada nüfusunun 111 kişiye kadar düşmesine sebeb olmuştur.

1882 senesinde Almanlar da adaya etnolojik incelemeler yapmak gayesiyle gelmişler, örf, sayı, yazı, dil benzer biçimde tanımlamaları yapmışlardır. Adadaki Moai ismi verilen insan heykellerinin 1886 senesinde ilk kez fotoğraflarını çeken şahıs ise ABD'ye ait Mohican gemisi ile buraya gelen, vapur doktoru William Thomson'dur.

Taş Heykeller

Ahu Tongariki üstünde Moailer


ahutongarikikl6



Dünyaca ünlü, her gezinsel kitapta anlatılan taş heykeller Moai diye adlandırılırlar. Pater Sebastian Englert, bu heykellerden 638 tanesini numaralandırmış ve kategorize etmiştir. Esasında bu heykellerin daha öncesinden 1000 adedin üstünde olduğu tahmin edilmektedir.

Çok sayıda araştırmaya karşın bunların ne nedenle yapıldığı bilinmemektedir. Tam ne süre yapıldığı da bilinmeyen heykellerin, M.S. 1000 ile 1600 yılları içinde inşa edildiği tahmin edilmektedir. Gene tahminlere nazaran bu taş heykeller yerlilerin ruhlarla haberleşme-iletişim kuran atalarıdır. Boyları 1 ile 20 m içinde farklılık gösteren Moailerin en büyüğünün ağırlığı 50 tondur. Adanın doğusundaki Rano Raraku yanardağının tüf ve taşlarından yontulmuştur. Ahu ismi verilen platformlar üstünde yerleşmiş heykeller, bakışları yerleşim bölgesini görecek şekilde yerleştirilmişlerdir. Ahular bir o kadar güzel işlenmişlerdir ki yontma taş plakalarının arasına bıçak sırtı dahi sığmaz.

Gezim

Paskalya Adası, 1967 senesinde ilk yolcu uçağının bu adaya inmesinden bu yana mühim gezinsel bir yer haline gelmiştir. Bugün de adaya Şili'den 5 saatlik bir uçuşla ya da Tahiti'den ulaşılır. Santiago'dan haftanın belirgin günleri ülkenin resmi havayolu şirketi LAN Chile sefer düzenler. Adanın limanı minik olduğundan buraya tertipli bir feribot seferi yapılmaz.

Ada halkının ağırlıklı geçim membaı turizmdir. Gelen turistler buradaki pansiyonlarda ya da 3 yıldızlı otellerde konaklarlar.

Paskaya Adası Panaroması

Paskalya Adası'nın güneyden geniş bir panaroması


panoranokaohangaroadt2








  • Symi Adası (Simi Adası Hakkında)


  • Hıristiyan Bayramları - Paskalya


  • Paskalya Nedir?



Paskalya Adası
Temel Britannica

2 Ahu'lu sahil, Anakena kumsalı





panoanakenabeachze1



Büyük Okyanusun gü­neydoğusunda yer edinen Paskalya Adası büyük taş heykelleriyle ünlüdür. Bağlı olduğu Şili' nin 3.700 km batısındadır. üstünde insan yaşayan en yakın ada, 1.900 km batısındaki Pitcairn Adası'dır. Yüzölçümü 163
km² olan üçgen biçimli Paskalya Adası'na yerli halk Rapanui der.

Kıyılarının büyük kısımı yalçın kayalarla kaplı olan Paskalya Adası'nın tabii limanı yoktur. Adada bulunan çok sayıdaki sönmüş yanardağın kraterlerinde bataklık goller oluşÂ­muştur Bu dağların en yükseği ortalama 530 metredir. Ada kaba ollarla örtülüdür ve mühim köylerinden birisi olan güneydoğudaki Hanga-Roa'nın çevresi haricinde çok az ağaç bulunmaktadır. Adanın büyük bir kısmına koyun yetiştirilir.

Melez olan halkın çoğunluğu Polinezya kökenlidir. Talibi ilk keşfeden Avrupalı, Hol­landalı Amiral Jacob Roggeveen'dir. Adaya 1722'de Paskalya günü ulaşan Roggeveen buraya Paskalya Adası ismini verdi. 1862'de 3.000 kişinin yaşamış olduğu adadan ortalama 1.000 şahıs tarlalarda çalıştırılmak suretiyle Peru'ya köle olarak götürüldü. Ekranda görülen pencereden yalnızca 15'i hasatta kalmış olarak geri dönebildi. Geri dönenler adaya çiçek hastalığını getirdi. Bundan dolayı adanın nüfusu 111 kişiye düştü. Bir süre sonra Katolik misyonerler ada halkına Hıristiyan­lığı kabul ettirdi ve 1888 de ada Şili'nin egemenliği altına girdi.

Paskalya Adasında, taştan yontulmuş ya­rım insan figürlerinden oluşan 600'ün üstünde heykel vardır. .Arkeologlar bu heykellerin İS 1000-1600 içinde yapıldığı kanısındadır. Uzun kulaklı heykel başlarının yüzleri kü­çümser bir ifadeyle yukarı doğru bakar. Çeşit­li boyutlardaki bu heykellerin boyları 1-20 metre içinde değişiyor. En büyüğünün ağırlığı 50 tondur. Heykeller adanın doğusunda bulu­nan Rano Raraku Yanardağı'nın gri sarı renkli türlerinden ya da taşlarından yontul­muştur. Adanın bu bölgesinde hâlâ tamam­lanmamış heykeller vardır. Tamamlananlar ise başka bölgelere taşınmış ve genellikle gruplar oluşturacak şekilde, yüzleri adanın içine dönük olarak taş tabanlar üstüne yerleştirilmiştir. Heykel başlarının üstlerine tacı simgeleyen silindir şeklinde kırmızı kaya parçaları konmuştur. 1840'a gelindiğinde, ka­dahi savaşları esnasında tüm heykeller bulun­dukları yerden indirilmişti.

1955-56'da Norveçli ilim adamı Thor Heyerdahl (bak. ), Paskalya Adası'na bir araştırma gezisi düzenledi. Bu araştırma esnasında yerli halktan, heykellerin iyi mi yontulduğunu, iyi mi taşındığını ve tabanlarının üstüne iyi mi yerleştirildiğini öğrendi. Araştırmada daha eski insan heykelleri de bulundu. Bununla birlikte, yerliler gizli saklı mağaralardan başka taş oymalar getirdiler.

Adanın nüfusu ortalama 3791'dir (
2002). Ada halkının pek çok korunaklı garp kıyısında, Hanga-Roa civarlarında yaşar.


Paskalya Adası
MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi


Cenup Pasifik'te, Polinezya grubuna dahil adadır. (27°08' Cenup, 109°23' Garp). Yüzölçümü 118 km2, nüfusu 5.000. 1722'de, Hollandalı Roggeven tarafınca bir paskalya günü keşfedilen bu ada, 1888'den bu yana Şili'ye aittir. Ada halkı, derisinin koyuluğuyla diğer Polinezyalılardan oldukça farklıdır. Halkın kökeni, zamanı ve kültürü hemen hemen aydınlanabilmiş değildir. Adada 10 m. yükseklikte taş heykeller bulunmuştur.





  • Symi Adası (Simi Adası Hakkında)


  • Hıristiyan Bayramları - Paskalya


  • Paskalya Nedir?


Kaynak:msxlabs.org

YORUMLAR

Ad

Anlamı Nedir?,22,Biyoloji Konu Anlatımı,25,Cilt Bakımı,82,Coğrafya Ders Anlatımı,978,Genel,46,Güzel Sözler,16075,Music,1,Ne Nedir?,32164,Resimli Sözler,4111,Saç Sağlığı,119,Sağlık Bilgileri,1596,Soru-Cevap,10236,Sports,1,Tarih Konu Anlatımı,5,Teknoloji,36,Türk Dili ve Edebiyatı Konu Anlatımı,2,
ltr
item
Ders Kitapları Konu Anlatımı: Paskalya Adası (Paskalya Adası Hakkında)
Paskalya Adası (Paskalya Adası Hakkında)
http://img360.imageshack.us/img360/6512/easterislandmapfrsvghq9.png
Ders Kitapları Konu Anlatımı
https://ders-kitabi.blogspot.com/2017/05/paskalya-adas-paskalya-adas-hakknda.html
https://ders-kitabi.blogspot.com/
http://ders-kitabi.blogspot.com/
http://ders-kitabi.blogspot.com/2017/05/paskalya-adas-paskalya-adas-hakknda.html
true
5083728687963487478
UTF-8
Tüm Yazılar Yüklendi hiçbir mesaj bulunamadı HEPSİNİ GÖR Devamı Cevap Cevabı iptal Silmek Cevabı iptal Home SAYFALARI POST Hepsini gör SİZİN İÇİN ÖNERİLEN ETİKET ARŞİV SEARCH Tüm Mesajlar İsteğinizle eşleşme bulunamadı Ana Sayfaya Dön Pazar Pazartesi Salı Çarşamba Perşembe Cuma Cumartesi Pazar Mon Tue Wed Thu Fri Sat January February March April May June July August September October November December Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec Şu anda... 1 dakika önce $$1$$ minutes ago 1 saat önce $$1$$ hours ago Dün $$1$$ days ago $$1$$ weeks ago more than 5 weeks ago İzleyiciler Takip et THIS PREMIUM CONTENT IS LOCKED STEP 1: Share to a social network STEP 2: Click the link on your social network Tüm Kodunu Kopyala Tüm Kodunu Seç Tüm kodlar panonuza kopyalanmıştır. Kodları / metinleri kopyalayamıyor, kopyalamak için lütfen [CTRL] + [C] tuşlarına (veya Mac ile CMD + C'ye) basınız Table of Content