peri isim Farsça per³ 1 . Doğaüstü güçleri olduğuna inanılan, hayal ürünü varlık: "Cinden, periden, umacıdan çok korkardım.&...
peri
isim Farsça per³
isim Farsça per³
1 . Doğaüstü güçleri olduğuna inanılan, hayal ürünü varlık:
"Cinden, periden, umacıdan çok korkardım."- H. E. Adıvar.
2 . mecaz Çok güzel, alımlı, becerikli hanım.
Atasözü, deyim ve birleşik fiiller
peri şeklinde
perileri bağdaşmak
perisi hoşlanmamak
Birleşik Sözler
peri bacası
peri hastalığı
peri masalı
peri masası
peri oyunu
peri piramidi
esin perisi
iyilik perisi
superisi
Peri Masalı Nedir?
Peri ve Melek nedir, farklılık ve benzerlikleri nedir?
Jacopo Peri
Peri, pek çok değişik kültürün efsaneleşmiş, folklor ve mitolojisinde bulunan bir ruh ya da doğaüstü yaratıktır. Çoğu zaman insan görünümünde, genellikle çok minik olduğu ve uçmak, büyü yapmak, geleceği görmek ya da etkilemek şeklinde doğaüstü güçlere haiz olduğu düşünülmüş ve bu şekilde tasvir edilmiştir. Popüler kültürde genellikle genç ve güzel hanımlar olarak tasvir edilseler de, eskiden bitkin yaşlı hanımlar ya da yaramaz yaşlı erkekler olarak tasvir edilirlerdi. Farsça kökenli bir kelimedir.
Peri, eski Türk inanışında "melek"tir. Aslı "Perişte" dir ve başka Türk dillerinde günümüzde de böyle kullanılmaktadır, Türkçeye "peri" şeklinde girmiştir.
Peri, eski Türk inanışında "melek"tir. Aslı "Perişte" dir ve başka Türk dillerinde günümüzde de böyle kullanılmaktadır, Türkçeye "peri" şeklinde girmiştir.
Kaynak >> Vikipedia
Peri
MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi
Doğaüstü güçleri olduğu varsayılan cinlerin, güzel ve alımlı olarak tasarlanan dişilerine verilen isim. Periler çoktanrılı dinlerde sempatik, güleryüzlü, müzisyen ve neşeli sayılırlar; tüm tabiat olaylarının, çiçeklerin, pınarların, ağaçların birer perisi olduğuna ve onlar tarafınca korunduğuna inanılırdı. Fakat tektanrılı dinlerde bu inanışlar şekil değiştirerek perilerin sakınılması ihtiyaç duyulan gizli saklı kuvvetler bulunduğunu düşünmeye dönüştü. İnsanlardaki bir takım sinir hastalıklarının bu tür durumlar tarafınca yapıldığına inanılırdı. Türk folklorunda peri masalları fazlaca kabarıktır.
MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi
Doğaüstü güçleri olduğu varsayılan cinlerin, güzel ve alımlı olarak tasarlanan dişilerine verilen isim. Periler çoktanrılı dinlerde sempatik, güleryüzlü, müzisyen ve neşeli sayılırlar; tüm tabiat olaylarının, çiçeklerin, pınarların, ağaçların birer perisi olduğuna ve onlar tarafınca korunduğuna inanılırdı. Fakat tektanrılı dinlerde bu inanışlar şekil değiştirerek perilerin sakınılması ihtiyaç duyulan gizli saklı kuvvetler bulunduğunu düşünmeye dönüştü. İnsanlardaki bir takım sinir hastalıklarının bu tür durumlar tarafınca yapıldığına inanılırdı. Türk folklorunda peri masalları fazlaca kabarıktır.
Peri
Hastaları iyileştiren,çesitli güçleri olan iyi olan sempatik kanatlı insan türünde olan mahluk bir tür (melek)tir . Genel anlamda tanrıya inanırlar ve bu periler 100 seneler ilkin alex collodi (kollodi) tarafınca görülmüş adımı deli sanan halkı idam edip söylediğinin yalan bulunduğunu haklamışlardır ve bu halk yalanı 1478 e kadar sürmüştür . Ondan sonrasında sarı bir peri gelmiştir ve onu canlandırmıştır.
Hastaları iyileştiren,çesitli güçleri olan iyi olan sempatik kanatlı insan türünde olan mahluk bir tür (melek)tir . Genel anlamda tanrıya inanırlar ve bu periler 100 seneler ilkin alex collodi (kollodi) tarafınca görülmüş adımı deli sanan halkı idam edip söylediğinin yalan bulunduğunu haklamışlardır ve bu halk yalanı 1478 e kadar sürmüştür . Ondan sonrasında sarı bir peri gelmiştir ve onu canlandırmıştır.
Sebep: içerik düzenlendi.
PERİ a. (fars. peri).
1. Doğaüstü güçlere haiz olduğuna inanılan düşsel dişi varlık. (Bk. ansiki. böl.)
2. Güzelliğiyle, inceliğiyle dikkati çeken hanım.
3. Peri şeklinde, çok güzel hanım ya da kız için kullanılır. || Peri hastalığı - peRİhastaliği. |j Periler ülkesi, esrarengiz, muhteşem, düşsel ülke. |j Perileri bağdaşmak, uyuşup anlaşmak, iyi idame. || Perisi hoşlanmamak, bir kimseden söz ederken, bir bir başkasına karşı yakınlık ve sevgi duymamak; kanı kaynamamak.
*Esk. Peri-çehre, peri yüzlü. || Peridar, perili. || Peri-etsa, büyücü. |j Peri-peyker, peri -ru, güzel yüzlü. || Peri-şekl, periye çok benzeyen. || Perivar, periveş, peri şeklinde.
*fiyat. Peri oyunu, muhteşem öğelere ve büyüye dayanan tiyatro oyunu. (Bk. ansıkl. böl.)
*ANSİKL. Ed. Halkların çoğunda doğaüstü varlıklara inanmış olduğu görülür. Bu varlıklar insanların yaşamına karışır, onlara uğur ya da uğursuzluk getirecek güçler affetmek suretiyle, dünyaya geldikleri sırada yanlarında mevcuttur ve iyilik ya da kötülüklerini insanlara devamlı duyururlar: Yunanlılarda Ausonius'un Tria fata ismini verdiği perilere dönüşen moirai ya da parkalar, iskandinavlar ve Germenlerde troller, elfler ve koboldlar söz konusu yaratıklardır. Perilere ilişkin efsaneler daha sonraları edebi temalara dönüştü. Bu tür şeyler XVII. yy.'da, Ch. Perrault'nun etkisiyle ve XIX. yy.'da tutuldu.
Divan şiirinde sevgili, güzelliği bakımından periye benzetilir ("Kamer yüz, peri ru, tende canım" [Ay çehreli, peri yüzlü, tenimde can olan sevgili], Hacı Arif Bey' in uzzal makamındaki şarkısına kendi yazdığı güfte). Peri, göze görünmez, insandan kaçar; âşık, periye çok benzeyen sevgilisinin kendisinden kaçmaması için yalvarır ("Kaçma âşıktan peri yüzlüm, vefalar vaktidir" [Hayali]).
Masal yaratıkları içinde peri padişahı, peri kızları yer alır: masal kahramanı, peri padişahının sarayına uzun serüvenlerle ulaşır ve ondan bir yardım sağlar. Tenha yerlerde, ormanlarda, su başlarında insanların karşısına çıkan peri kızları kimi zaman bir kötülüğe uğramış, keçi, kurbağa şekline sokulmuştur Kendilerini kurtaran delikanlılarla evlenirler, iyilik perileri iyi yürekli yoksul kızlara muhteşem güzellik verir; gezdirilmiş olduğu yerin çayır çimen olmas1 ağlarken gözlerinden inci mercan dökülmesi, yıkandığı suların altın kesilmesi şeklinde üstün nitelikler kazandırır. Buna karşılık kötülere fenalık yaparlar. Kimi zaman fenalık perilerinden insanlara fenalık gelir; masal kahramanları yaptıkları iyilikler yardımıyla ekranda görülen pencereden kurtulmayı başarır.
*isi. Eski İran dinlerinde perilerin fenalık ları olduklarına, hastalık ve yıkımlara yol açtıklarına inanılırdı. Benzer inançlar Cahiliye devrindeki Araplar'da, Türkler'de, bunların haricinde pek çok kültürlerde de vardı. Tektanrıcı dinler, doğaüstü tek güç kaynağının Tanrı bulunduğunu bildirmekle beraber, söz konusu inançlar gene oe varlıklarını sürdürdü. İslam dininde cin denilen gizli saklı varlıklar kabul edilmekle beraber, hususi olarak peri inancına yer verilmez; bununla birlikte iyilik ve kötülüğün Tanrı'nın gücüne bağlı olduğu, bir inanç ilkesi olarak benimsenir. Fakat, eski İran kültürü başta olmak suretiyle İslam öncesi inançlara dayanan peri, alkarısı, albastı şeklinde batıl inançlar zaman içinde İslam topluluklarını da etkiledi; bayılma, sara, nüzul, loğusalık humması vb. sinirsel ya da mikrobik hastalıkların söz konusu düşsel varlıklardan landığına inanıldı. Yıkıntılarda, su başlarında, kuytu ve izbe yerlerde perilerin bulunmuş olduğu, söz konusu yerlerin periler tarafınca beklenip korunduğu sanıldı. Mesela, İslam öncesi Anadolu inançlarında bulunan perilerin en önemlisi su perisi Salmakis' n Bodrum civarlarında aynı adla anılan pınarı koruduğuna inanılırdı. Bir takım melankolik hastaların peri kızlarını sevdiklerine ve söz konusu hastaların ama okutmakla kurtulabileceklerine günümüzde hâlâ halk içinde inanılır.
*'fiyat. Peri oyununun ayırtedicî niteliği olan olağanüstülük öğesinin, klasik reper- tuvarın gerek trajik, gerek lirik dallarında mühim bir yeri vardır; Shakespeare'in Bir yaz gecesi rüyası (A Midsummer Night's Dream) şeklinde Mozart'ın Büyülü flüt'ü de (D:e Zauberflöte) peri oyunları kapsamına girer. Bu şekilde, XIX. yy.'da transız bulvar tiyatrolarında hokkabazlık ve sahne hileleriyle zenginleşti. Sonradan peri oyunu daha çok çocuk tiyatrolarına yöneldi. Günümüzde. "peri oyunları" geleneğini beyazperde sürdürmektedir (Walt Disney).
1. Doğaüstü güçlere haiz olduğuna inanılan düşsel dişi varlık. (Bk. ansiki. böl.)
2. Güzelliğiyle, inceliğiyle dikkati çeken hanım.
3. Peri şeklinde, çok güzel hanım ya da kız için kullanılır. || Peri hastalığı - peRİhastaliği. |j Periler ülkesi, esrarengiz, muhteşem, düşsel ülke. |j Perileri bağdaşmak, uyuşup anlaşmak, iyi idame. || Perisi hoşlanmamak, bir kimseden söz ederken, bir bir başkasına karşı yakınlık ve sevgi duymamak; kanı kaynamamak.
*Esk. Peri-çehre, peri yüzlü. || Peridar, perili. || Peri-etsa, büyücü. |j Peri-peyker, peri -ru, güzel yüzlü. || Peri-şekl, periye çok benzeyen. || Perivar, periveş, peri şeklinde.
*fiyat. Peri oyunu, muhteşem öğelere ve büyüye dayanan tiyatro oyunu. (Bk. ansıkl. böl.)
*ANSİKL. Ed. Halkların çoğunda doğaüstü varlıklara inanmış olduğu görülür. Bu varlıklar insanların yaşamına karışır, onlara uğur ya da uğursuzluk getirecek güçler affetmek suretiyle, dünyaya geldikleri sırada yanlarında mevcuttur ve iyilik ya da kötülüklerini insanlara devamlı duyururlar: Yunanlılarda Ausonius'un Tria fata ismini verdiği perilere dönüşen moirai ya da parkalar, iskandinavlar ve Germenlerde troller, elfler ve koboldlar söz konusu yaratıklardır. Perilere ilişkin efsaneler daha sonraları edebi temalara dönüştü. Bu tür şeyler XVII. yy.'da, Ch. Perrault'nun etkisiyle ve XIX. yy.'da tutuldu.
Divan şiirinde sevgili, güzelliği bakımından periye benzetilir ("Kamer yüz, peri ru, tende canım" [Ay çehreli, peri yüzlü, tenimde can olan sevgili], Hacı Arif Bey' in uzzal makamındaki şarkısına kendi yazdığı güfte). Peri, göze görünmez, insandan kaçar; âşık, periye çok benzeyen sevgilisinin kendisinden kaçmaması için yalvarır ("Kaçma âşıktan peri yüzlüm, vefalar vaktidir" [Hayali]).
Masal yaratıkları içinde peri padişahı, peri kızları yer alır: masal kahramanı, peri padişahının sarayına uzun serüvenlerle ulaşır ve ondan bir yardım sağlar. Tenha yerlerde, ormanlarda, su başlarında insanların karşısına çıkan peri kızları kimi zaman bir kötülüğe uğramış, keçi, kurbağa şekline sokulmuştur Kendilerini kurtaran delikanlılarla evlenirler, iyilik perileri iyi yürekli yoksul kızlara muhteşem güzellik verir; gezdirilmiş olduğu yerin çayır çimen olmas1 ağlarken gözlerinden inci mercan dökülmesi, yıkandığı suların altın kesilmesi şeklinde üstün nitelikler kazandırır. Buna karşılık kötülere fenalık yaparlar. Kimi zaman fenalık perilerinden insanlara fenalık gelir; masal kahramanları yaptıkları iyilikler yardımıyla ekranda görülen pencereden kurtulmayı başarır.
*isi. Eski İran dinlerinde perilerin fenalık ları olduklarına, hastalık ve yıkımlara yol açtıklarına inanılırdı. Benzer inançlar Cahiliye devrindeki Araplar'da, Türkler'de, bunların haricinde pek çok kültürlerde de vardı. Tektanrıcı dinler, doğaüstü tek güç kaynağının Tanrı bulunduğunu bildirmekle beraber, söz konusu inançlar gene oe varlıklarını sürdürdü. İslam dininde cin denilen gizli saklı varlıklar kabul edilmekle beraber, hususi olarak peri inancına yer verilmez; bununla birlikte iyilik ve kötülüğün Tanrı'nın gücüne bağlı olduğu, bir inanç ilkesi olarak benimsenir. Fakat, eski İran kültürü başta olmak suretiyle İslam öncesi inançlara dayanan peri, alkarısı, albastı şeklinde batıl inançlar zaman içinde İslam topluluklarını da etkiledi; bayılma, sara, nüzul, loğusalık humması vb. sinirsel ya da mikrobik hastalıkların söz konusu düşsel varlıklardan landığına inanıldı. Yıkıntılarda, su başlarında, kuytu ve izbe yerlerde perilerin bulunmuş olduğu, söz konusu yerlerin periler tarafınca beklenip korunduğu sanıldı. Mesela, İslam öncesi Anadolu inançlarında bulunan perilerin en önemlisi su perisi Salmakis' n Bodrum civarlarında aynı adla anılan pınarı koruduğuna inanılırdı. Bir takım melankolik hastaların peri kızlarını sevdiklerine ve söz konusu hastaların ama okutmakla kurtulabileceklerine günümüzde hâlâ halk içinde inanılır.
*'fiyat. Peri oyununun ayırtedicî niteliği olan olağanüstülük öğesinin, klasik reper- tuvarın gerek trajik, gerek lirik dallarında mühim bir yeri vardır; Shakespeare'in Bir yaz gecesi rüyası (A Midsummer Night's Dream) şeklinde Mozart'ın Büyülü flüt'ü de (D:e Zauberflöte) peri oyunları kapsamına girer. Bu şekilde, XIX. yy.'da transız bulvar tiyatrolarında hokkabazlık ve sahne hileleriyle zenginleşti. Sonradan peri oyunu daha çok çocuk tiyatrolarına yöneldi. Günümüzde. "peri oyunları" geleneğini beyazperde sürdürmektedir (Walt Disney).
Kaynak: Büyük Larousse
Peri Masalı Nedir?
Peri ve Melek nedir, farklılık ve benzerlikleri nedir?
Jacopo Peri
YORUMLAR