Her hangi bir mevzu ya da vakayla ilgili araştırma sonucunu tespit ederek bildiren yazılara rapor denir. İncelenmek istenen bir mesele; doğ...
Her hangi bir mevzu ya da vakayla ilgili araştırma sonucunu tespit ederek bildiren yazılara rapor denir.
İncelenmek istenen bir mesele; doğru, kati, güvenilir bilgi gerektiren bir iş hakkında, onu soruşturmakla görevlendirilen kişinin yapmış olduğu "araştırma, araştırma" sonucunu belirgin kurallara nazaran yazdığı yazı, rapor türüne girer. Rapor; yazılı olur, ama "sözlü" olarak da bir makama, kurula sunulabilir. Raporun bir makama yazılı olarak sunulması, "dilekçe" yazmak şeklinde olmalıdır. Sözlü olarak raporun sunulmasında ise, sunulan kişiye ya da kurula "hitap cümlesi" ile söze başlanır.
Yazılı ifade türleri içinde rapor, çok değişik mevzularda kaleme alınan bir yazı türüdür. Tek kişinin hazırladığı rapora şahsi rapor, aniden fazla kişinin hazırladığı rapora da ortak rapor ismi verilir. Rapor mevzuları, şu şekilde sıralanabilir:
(1) Eğitim ve öğretimle ilgili hususi ve genel faaliyetleri değerlendirmek.
(2) Bir siyasî olayın, hareketin ya da olgunun genel yapısını değerlendirmek.
(3) Toplumun eğitim, kültür, sıhhat vb. alanlarındaki değişik sorunları üstünde meydana getirilen incelemeleri bir rapor hâline getirmek.
(4) Ekonomik alanlardaki pozitif ya da negatif durumlar üstünde meydana getirilen değerlendirmeleri bir rapor hâline getirmek.
(5) Bilimsel emekleri değerlendirirken pozitif ve negatif gelişimleri bir rapor hâlinde tespit etmek.
(6) Sanat eserlerini (edebiyat, fotoğraf, müzik vb. yarışmalarda) değerlendirirken başarı göstermiş ve başarısız taraflarını bir rapor hâlinde tespit etmek.
Bir raporun hazırlanmasında göz önünde tutulması ihtiyaç duyulan nitelikleri de şu şekilde sıralayabiliriz:
* Mevzunun uzmanı olmak.
* Raporun konusunu iyi kavramış olmak.
* Mevzuyla ilgili kaynakları taramak.
* Kaynaklardan elde edilmiş malzemeyi etkili, çarpıcı, inandırıcı ve doyurucu özellikte hazırlamak.
* Objektif hareket etmek.
* Bilimsel emekleri değerlendirirken raporları bilimsel ölçüler içinde hazırlamak.
* Raporlarda ileri sürülen pozitif ya da negatif görüşleri kati deliller ile somut bir şekilde izah etmek.
* Raporları belirgin bir plân dahilinde hazırlamak ve varılan yargıyı açıkça vurgulamak.
* Gereksiz ayrıntılara girmeden özlü bir şekilde sınırlandırmak.
* Açık ve net bir ifade kullanmak. Yanlış algılanmaya meydan vermemek.RAPOR FORMATI
Kapak Sayfası: Her raporun bir sayı kapağı olmalıdır.
Yazım Dili : Türkçe olarak yazılacaktır. İmla kurallarına ve öz Türkçe kullanımına bilhassa dikkat edilecektir.
Kağıt Ölçüsü: A4
Yerleştirme Şekli: Dikey
Yazı Karakteri: Turkish Times New Roman
Yazı Karakter Şekil ve Büyüklüğü: Düzgüsel, 12 punto. Fakat, hususi ve okuyucuya yabancı olabilecek sözcükler, yazı başlığı ile bölüm ve alt bölüm başlıkları yatık bir şekilde yazılabilirler.
Yazım aralığı: 1.0 satır (single space)
Kenar Boşlukları: Alt ve üst kenar boşlukları 4.25 santimetre, sağ ve sol kenar boşlukları 4.35 santimetre genişliğinde olmalıdır. Tüm başlıklar, tablolar, şekiller, metin ve EKLER kenar boşlukları ile sınırlanmış yazım aralığı içinde olmalı, yazım alanı haricinde hiçbir şey yer almamalıdır.
Metin Şekli: Raporlar, tek sütun düzeni kullanılan bir şekilde hazırlanmalı ve her satırdaki yazı yazım aralığında sayfanın her iki yanına (justified) dayandırılmalıdır. Paragrafların başına 1cm kadar boşluk bırakılmalıdır. Paragraflar arası boşluk bırakılmamalıdır.
Başlıklar: Tüm başlıklar koyu olarak yazılmalıdır. Başlıkların ilk hafleri büyük başka harfleri ufak olmalıdır. Tüm başlıklarda bölüm numaraları olmalıdır. Ara başlıklar yatık olarak yazılmalı, ana başlık numarasını takip edecek şekilde yazılmalıdır.
Sayfa Kısıtı: Raporlar 12 sayfa, ekler kısımı öneleme raporu için sınırsızdır.
Sayfa Numaralandırma: Sayfalar birbirini takip edecek şekilde numaralandırılmalıdır.
Kelime Bölme: Satır sonlarında kelimeler çizgi ile bölünmemelidir.
Tablo ve Şžekiller: Tüm tablo ve şekiller adlandırılmaları yapılmalı ve metnin içinde ilgili yerde bu tablo ya da biçim ile ilgili referans verilmelidir. Şžekil ve tablolar metnin içindeki yerleşim sıralarına nazaran numaralandırmalıdırlar. Metnin içinde verilmek istenen ileti ile ilgili tablo ya da şekiller metin içinde verilebilir. Diger tablo ya da şekiller ise Ekler kısmına konulmalıdır. Rapor / Ödev Yazma Teknikleri
1. Ödevin / Raporun Anahatlarının Belirlenmesi
Ödev/araştırma yaparken, mevzuyla ilgili kaynaklar incelenip, not kartlarının hazırlanmasından sonrasında, sıra, raporun anahatlarının (outline) belirlenmesine gelir. Bu işlem yapılırken şu yol izlenir:
Ödevin/araştırma raporunun başlığı yazılır. Başlık, kısadır, açıktır ve mevzuyu çağrıştırır.
Not kartlarındaki notlara dayanılarak mevzunun ana başlıkları belirlenir. Bu tür şeyler rakamlarla belirtilir: 1, 2, 3,.
Ana başlıklar alt kısmındaki alt başlıklar yazılır. Alt başlıklar numaralanırken ana başlıklara verilen numaralara ekleme yapılır: 1.1., 1.2., 1.3,.
Alt başlıkların altına da ilgili alt başlıklar yazılır. Numaralara ekleme yapılmaya devam edilir: 1.1.1., 1.1.2., 1.1.3,.
2. Ödev / Raporda Bulunması Ihtiyaç duyulan Kısımlar
Bir ödevde/araştırma raporunda şu kısımlar vardır:
Kapak: Başlık ve ödevi hazırlayanla ilgili bilgiler ihtiva eder.
İçindekiler: Ödevin içindeki ana ve alt başlıkların listesidir.
Giriş: Bir iki paragrafla mevzunun tanıtılmış olduğu bölümdür
Gelişme: Mevzunun, açıklanmış olduğu, örneklendiği, kanıtlandığı, konuların tartışılıp çözümlendiği bölümdür. Ödevin/raporun en uzun kısmıdır. Mevzuyla ilgili her türlü fotoğraf, çizim, grafik. burada sunulur.
Netice: Gelişme kısmında işlenen mevzu, bu bölümde sonuca bağlanır.
Bibliyografya: Ödev/rapor hazırlanırken kullanılan kaynaklar burada listelenir.
Ekler: Meydana getirilen emek harcamayı destekleyen, fakat daha önceki bölümlerde verilemeyen bilgiler bu bölümde yer alır.
Kapak (title page), ödevin/araştırma raporunun ilk sayfasıdır. Burada, ödevin/raporun ismi, hazırlayanın ismi, soyadı, numarası, sınıfı, ödevin son teslim zamanı, ödevi veren öğretmenin ismi, hangi ders için hazırlandığı şeklinde bilgiler vardır.
3. Kapak ve İçindekiler Sıralaması Nasıl Hazırlanmış olur?
Kapak hazırlanırken şu adımlar izlenir:
Ilkin ödevin/raporun ismi yazılır. Ortalanması ve büyük harfle ya da koyu renk yazılması ismi kapaktaki başka bilgilerden ayırmak açısından önemlidir.
Çalışmanın adından sonrasında hazırlayanın ismi, soyadı, numarası ve sınıfı yazılır.
Bu bilgilerin altına son teslim zamanı eklenmiş olur.
Son olarak çabalama meydana getirilen dersin ve öğretmeninin ismi yazılır.
Tercihe bağlı olarak kapağın başına okulun ismi da yazılabilir.
İçindekiler sıralaması (table of contents), bir ödevin/araştırma raporunun kapaktan sonrasında gelen sayfasıdır. İçindekiler sıralaması, ödevde/raporda yer edinen tüm ana ve alt başlıklardan oluşur. Her başlığın karşısına sayfa numarası yazılır. Burada, başlangıç sayfa numarasını yazmak yeterlidir. Başlıklar ve sayfa numaraları noktalarla birleştirilir. Bu vaziyet sayfa numaralarını izlemeyi kolaylaştırır.
YORUMLAR