Safsata Nedir?

safsata isim Arapça safsaµa Boş, temelsiz, aslı astarı olmayan söz "Türk Cumhuriyeti, varlığını, istiklalini safsatalarla t...

safsata
isim Arapça safsaµa

Boş, temelsiz, aslı astarı olmayan söz

"Türk Cumhuriyeti, varlığını, istiklalini safsatalarla tehlikeye maruz bırakamaz."- Y. K. Karaosmanoğlu.

Safsata

Safsata, (İngilizce: logical fallacy, Osm: Ölçme-ı batıl) bir düşünceyi ortaya koyarken ya da anlamaya çalışırken meydana getirilen yanlış çıkarsamadır. Safsatalar ilk bakışta geçerli ve ikna edici şeklinde görülebilen fakat yakından bakıldığında kendilerini ele veren düzmece argümanlardır.

Yaygın Örnekler
1. Ad hominem (Şahsa ilişkin)
Örnek:

Freud cinsel sapığın biridir, dolayısıyla söylediklerini ciddiye almamıza gerek yok.

2. Argumentum ad populum (Genelin benimsediğinin doğru olduğu iddiası)
Örnek:

Hitler'in 2. dünya savaşına katılmasaydı ABD'ye saldırmayacağını söylemen çok saçma, hepimiz bilir ki onun hedefi dünyayı ele geçirmekti.

3. Argumentum ad ignorantiam (Tersi ispatlanamayanın doğru olduğu iddiası)
Örnek:

UFO'ların dünyayı ziyaret etmediği yolunda hiçbir kanıt yok, demek ki ediyorlar.

4. Petitio principii / Begging the question (Döngüsel nedensellik, kendi kendini kanıtlayan önerme)
Örnek:

İncil, tanrının yazdığı kitaptır. Tanrının yazdığı kitap yanlış olması imkansız, doğru olmalıdır. İncil'de yazdığına nazaran İncil doğrudur. Öyleyse İncil kesinlikle doğrudur.

5. Cum hoc ergo propter hoc (Bağıntı, niçin netice belirtir)
Örnek:

Genç kızlar çok çikolata yiyor. Genç kızlarda sivilce çok görülüyor. Demek ki sivilcenin sebebi çikolata

6. Post hoc ergo propter hoc (Bundan sonrasında geliyor, demek ki sebebi bu)
Örnek:

Falan ülke kurulmadan ilkin nükleer tabanca diye bir şey yoktu. Demek ki nükleer silahların sebebi falan ülkedir.

Örnek 2:

Güneş tutulmasından sonrasında zelzele oldu. Demek ki depremin sebebi güneş tutulması.

7. Straw man (Tepkisel indirgemecilik)
Örnek:

* Kürt problemininin bu hale gelmesinin toplumsal, ekonomik, politik bir sürü sebebi var.
* Terör örgütünü mü savunuyorsun bana?

8. Argumentum ad traditio / Argumentum ad antiquitatem (Geleneksel olanın doğru olduğu iddiası)
Örnek 1:

Birlikteliği reddeden hanımı öldürmemiz çok doğru şundan dolayı töre bu şekilde.

Örnek 2:

Bunca senedir bu şekilde yapılıyor, demek ki doğru.

9. Argumentum ad baculum (Güç kullanarak kabul ettirme)
Örnek:

İncil doğrudur. Zira eğer reddedersem cemiyet beni cezalandırır.

10. Argumentum ad crumenam (Zenginlerin söylediklerinin doğru olduğu iddiası)
Örnek:

Sakıp Sabancı bunu söylüyorsa doğrudur.

11. Argumentum ad lazarum (Zenginliğin ahlaksızlık getirmiş olduğu iddiası)
Örnek:

Insanın milyarları var, fakat tatilde ailesiyle evde oturmuş bak.

SAFSATA a. (ar. safsata).

1. Boş ve temelsiz söz.

2. Esk. fela sofizm'in eşanlamlısı.

Kaynak: Büyük Larousse