SAHIN , -hnı a. (ar. safın). Esk. 1. Avlu, binanın ortasında ya da önünde bulunan duvarla çevrili, üstü açık kısım. 2. Meydan, alan....
SAHIN, -hnı a. (ar. safın). Esk.
1. Avlu, binanın ortasında ya da önünde bulunan duvarla çevrili, üstü açık kısım.
2. Meydan, alan.
3. Oyuk, boşluk.
4. Sahne.
5. Büyük kâse.
6. Sahn-ı azim, yeryüzü. || Sahn-ı çemen, çimenlik. || Sahn -ı gülistan, sahn-ı gülşen, gül bahçesi.
*Esk. anat. Kulağın dış boşluğu.
*Mim. Camilerde mihrap duvarına dikey (enine gelişen yüce camilerde koşut) uzanan, sütunlar ve kemerlerle bölünmüş mekân. (Bk. ansikl. böl.). || Uzunlamasına planlı bir kilisede, bir taraftan koroyeri girişi ya da çaprazsahın karesi, öte taraftan narteks, batı hacmi ya da ana cephe içinde yer edinen, cemaate ayrılmış bölüm. (Eşanl. NEF.) [Taşıyıcı dizileri, safını, boylamasına ya da enlemesine ayırabilir. Ortada yer edinen, çoğu zaman daha geniş ve yüksek sahna ana şahın, orta şahın, merkezi şahın ya da büyük şahın denir; yanlardaki dar satımlarsa yan şahın adıyla anılır. | Uzunlamasına planlı yüksek salon, galeri, hol.
*ANSİKL. Mim. Satımların sayısı ve durumu, caminin boyutlarına ve şemasına gore değişebilir Minik camiler, mescitler tek sahınlıdır. Selçuklu sürecinin enine gelişen, çok ayaklı yüce camileri mihrap duvarına koşut uzanan satımlara ayrılmıştır (Sivrihisar Yüce camisi, Bitlis Yüce camisi). Afyonkarahisar Yüce camisi ile Beyşehir Eşrefoğlu camisi ile uzunlamasına planlı, mihraba dikey uzanan satımlardan oluşurlar. Kimi camilerde enine satımlar, mihrap ekseninde dikey uzanan, geniş, kubbeli bir şahınla kesilir (Diyarbakır Yüce camisi, Silvan Yüce camisi, Mardin Yüce camisi). Bazı örneklerde ana safının tam ortasında minik bir aydınlık kubbesi bulunur (Kayseri Yüce camisi, Kölük camisi). Şahın sayısı değişik olabilir: Bursa Yüce camisi 4, Aksaray Yüce camisi 5, Erzurum Yüce camisi 7, Afyonkarahisar Yüce camisi 9, Sivas Yüce camisi 11 sahınlıdır. Merkezi planlı cami şemasının geliştirildiği OsmanlI döneminde, çoğu zaman kare ya da kareye yakın dikdörtgen planlı orta şahın büyük bir kubbeyle yan satımlar minik kubbeler ya da tonozlarla örtülmüştür.
1. Avlu, binanın ortasında ya da önünde bulunan duvarla çevrili, üstü açık kısım.
2. Meydan, alan.
3. Oyuk, boşluk.
4. Sahne.
5. Büyük kâse.
6. Sahn-ı azim, yeryüzü. || Sahn-ı çemen, çimenlik. || Sahn -ı gülistan, sahn-ı gülşen, gül bahçesi.
*Esk. anat. Kulağın dış boşluğu.
*Mim. Camilerde mihrap duvarına dikey (enine gelişen yüce camilerde koşut) uzanan, sütunlar ve kemerlerle bölünmüş mekân. (Bk. ansikl. böl.). || Uzunlamasına planlı bir kilisede, bir taraftan koroyeri girişi ya da çaprazsahın karesi, öte taraftan narteks, batı hacmi ya da ana cephe içinde yer edinen, cemaate ayrılmış bölüm. (Eşanl. NEF.) [Taşıyıcı dizileri, safını, boylamasına ya da enlemesine ayırabilir. Ortada yer edinen, çoğu zaman daha geniş ve yüksek sahna ana şahın, orta şahın, merkezi şahın ya da büyük şahın denir; yanlardaki dar satımlarsa yan şahın adıyla anılır. | Uzunlamasına planlı yüksek salon, galeri, hol.
*ANSİKL. Mim. Satımların sayısı ve durumu, caminin boyutlarına ve şemasına gore değişebilir Minik camiler, mescitler tek sahınlıdır. Selçuklu sürecinin enine gelişen, çok ayaklı yüce camileri mihrap duvarına koşut uzanan satımlara ayrılmıştır (Sivrihisar Yüce camisi, Bitlis Yüce camisi). Afyonkarahisar Yüce camisi ile Beyşehir Eşrefoğlu camisi ile uzunlamasına planlı, mihraba dikey uzanan satımlardan oluşurlar. Kimi camilerde enine satımlar, mihrap ekseninde dikey uzanan, geniş, kubbeli bir şahınla kesilir (Diyarbakır Yüce camisi, Silvan Yüce camisi, Mardin Yüce camisi). Bazı örneklerde ana safının tam ortasında minik bir aydınlık kubbesi bulunur (Kayseri Yüce camisi, Kölük camisi). Şahın sayısı değişik olabilir: Bursa Yüce camisi 4, Aksaray Yüce camisi 5, Erzurum Yüce camisi 7, Afyonkarahisar Yüce camisi 9, Sivas Yüce camisi 11 sahınlıdır. Merkezi planlı cami şemasının geliştirildiği OsmanlI döneminde, çoğu zaman kare ya da kareye yakın dikdörtgen planlı orta şahın büyük bir kubbeyle yan satımlar minik kubbeler ya da tonozlarla örtülmüştür.
Kaynak: Büyük Larousse
YORUMLAR