sanık ödat, hukuk Suçlu olduğu sanılarak mahkemeye sevk edilmiş (kimse), maznun: "Reis, salonu boşalttı ve idam kararını da ...
sanık
ödat, hukuk
Kaynak:
Sanık
Arsız Bela - Sanık
SANIK a. Cez. ua huk. Suçlu olduğu sanılarak hakkında ceza davası oluşturulan şahıs.
*ANSİKL. Cez. us. huk. Kaide olarak, bir kimsenin sanık olması için ona karşı bir davanın açılmış olması gerekir. Sadece, kimi istisnai durumlarda, kamu davası açılmadan ilkin de "sanık†sıfatı kullanılabilir. Sanıklık sıfatı, ceza davası sonuçlanıncaya kadar sürer. Yargılama sonunda sanık beraat ederse (suçsuz bulunursa) sanıklık sonlanır. Aynı şekilde, yargılama sonunda suçluluğuna karar verilen şahıs de sanık olmaktan çıkar ve suçlu (hükümlü, mahkûm) haline gelir. Sanık sadece sağ ve gerçek bir şahıs olabilir. Ölmüş olan şahıs sanık olması imkansız; ölümle ceza davası ortadan kalkar Tüzel kişiler de sanık olamazlar. Yasada öngörülen istisnalar haricinde, sanığın duruşmada hazır olması gerekir. Kaide olarak sanık olmadan duruşma yapılmaz. Sadece sanık, duruşmadan vareste tutulmasını mahkemeden isteyebilir. Hakkında ceza davası açılmış olan sanığın, savunmasını yapabilmesi için hangi eylemle suçlandığını öğrenmeye hakkı vardır; dava dosyasının içeriğini avukatı vasıtasıyla öğrenebilir. Sanığın en mühim hakkı, müdafa hakkıdır. Sanık, soruşturmanın her aşamasında bir ya da birden çok müdafiin yardımına başvurabilir (Cez. muh. us. k. md. 136). Ceza muhakemeleri usulu kanunu'nda (CMUK) mevcut sanık haklarını, Avrupa insan hakları sözleşmesi, AGİK insani boyut konferansının Moskova toplantısı belgesi ve insan haklarının korunmasına ilişkin öteki internasyonal belgelere koşut hale getirmek için, 18 kasım 1992 tarih ve 3842 sayılı yasa ile, CMUK'un birçok maddesinde sanık lehine değişim yapılmış oldu. Buna gore sanık da hâkimi red talebinde bulunabilir; sorgu esnasında var ise sanık müdafii (avukat) hazır bulundurulur; sanığın özgür iradesine dayanmayan ifadesi geçerli değildir, şu demek oluyor ki fena işlem, işkence, zorla ilaç verme, yorma, aldatma, bedensel cebir ve sertlik şeklinde iradeyi bozan müdahalelerle sanığın ifadesi alınamaz, vb.
*ANSİKL. Cez. us. huk. Kaide olarak, bir kimsenin sanık olması için ona karşı bir davanın açılmış olması gerekir. Sadece, kimi istisnai durumlarda, kamu davası açılmadan ilkin de "sanık†sıfatı kullanılabilir. Sanıklık sıfatı, ceza davası sonuçlanıncaya kadar sürer. Yargılama sonunda sanık beraat ederse (suçsuz bulunursa) sanıklık sonlanır. Aynı şekilde, yargılama sonunda suçluluğuna karar verilen şahıs de sanık olmaktan çıkar ve suçlu (hükümlü, mahkûm) haline gelir. Sanık sadece sağ ve gerçek bir şahıs olabilir. Ölmüş olan şahıs sanık olması imkansız; ölümle ceza davası ortadan kalkar Tüzel kişiler de sanık olamazlar. Yasada öngörülen istisnalar haricinde, sanığın duruşmada hazır olması gerekir. Kaide olarak sanık olmadan duruşma yapılmaz. Sadece sanık, duruşmadan vareste tutulmasını mahkemeden isteyebilir. Hakkında ceza davası açılmış olan sanığın, savunmasını yapabilmesi için hangi eylemle suçlandığını öğrenmeye hakkı vardır; dava dosyasının içeriğini avukatı vasıtasıyla öğrenebilir. Sanığın en mühim hakkı, müdafa hakkıdır. Sanık, soruşturmanın her aşamasında bir ya da birden çok müdafiin yardımına başvurabilir (Cez. muh. us. k. md. 136). Ceza muhakemeleri usulu kanunu'nda (CMUK) mevcut sanık haklarını, Avrupa insan hakları sözleşmesi, AGİK insani boyut konferansının Moskova toplantısı belgesi ve insan haklarının korunmasına ilişkin öteki internasyonal belgelere koşut hale getirmek için, 18 kasım 1992 tarih ve 3842 sayılı yasa ile, CMUK'un birçok maddesinde sanık lehine değişim yapılmış oldu. Buna gore sanık da hâkimi red talebinde bulunabilir; sorgu esnasında var ise sanık müdafii (avukat) hazır bulundurulur; sanığın özgür iradesine dayanmayan ifadesi geçerli değildir, şu demek oluyor ki fena işlem, işkence, zorla ilaç verme, yorma, aldatma, bedensel cebir ve sertlik şeklinde iradeyi bozan müdahalelerle sanığın ifadesi alınamaz, vb.
Kaynak: Büyük Larousse
YORUMLAR