Sait Faik Abasıyanık'ın Semaver Hikayesinin vaka şahıs yer vakit biçiminden açıklanması Semaver, Türk yazar Sait Faik Abasıyanık'ın ...
Sait Faik Abasıyanık'ın Semaver Hikayesinin vaka şahıs yer vakit biçiminden açıklanması
Semaver, Türk yazar Sait Faik Abasıyanık'ın Nisan 1936'da gösterilen ilk kitabı. Yapıt, Sait Faik'in babasının maddi yardımıyla basılabilmiştir.[1] Kitap, daha sonraki yıllarda Varlık Yayınları tarafınca bir çok kez gösterildi. Faik, bu kitabına ilk yazdığı öykü olan İpekli Mendil'i de aldı.
Kitaptaki öyküler üç bölümde incelenebilir.[2] İlk bölümdeki hikâyelerde yazarın çocukluğunun geçmiş olduğu Adapazarı ve çevresi anlatılmaktadır. Çevre tasvirine geniş yer verilen bu öykülerde, yazar oyunlar oynadığı kırları ve ormanları söyledi. İpekli Mendil, Babamın İkinci Evi, Kıskançlık, Bohça, Orman ve Ev, Düğün Gecesi bu bölümdeki hikâyelerdir.
İkinci bölümde ise genellikle İstanbul'da geçen ve yazarın bu şehirdeki tecrübelerinden yola çıkarak yazdığı öyküler yer alır. Mesela, Bir Kıyının Dört Hikayesi adlı eserde Faik, denizde çalışan, geçim kavgası veren insanları söyledi. Yazarın ün kazanmasını elde eden Stelyanos Hrisopulos Gemisi ve Şžehri Unutan Adam ile Üçüncü Mevki de bu bölümdeki başka öykülerdir. Kitaba adını veren Semaver'de ise bir yapınak çalışanının yaşamı anlatılır. Bu öykü yazarın Grenoble'da geçirdiği günlerde gözlemlediği vakalara dayanmasına karşın ikinci bölümde sayılabilir.[3]
Kitabın son kısımı ise Sait Faik'in Fransa'da geçirdiği günlere göndermeler içermektedir. Bu hikâyeler Sevmek Korkusu, Louvre'dan Çaldığım Heykel, Robenson, İhtiyar Öğrenci, Bir Vapur ve Bir Hanım'dır.Sait Faik Abasıyanıkın Semaver Hikayesi Analizi
Sait Faik'in ilk dönem hikâyelerini barındırdığı fikredilen üç kitabı Semaver, Sarnıç ve Şžahmerdan'da yoksul insanların hayatlarını ve onların nasıl mutlu olabileceklerini söyledi. Bu kitaplarda zenginlere kızan yazar, fakirleri övecekti. Kitaba adını veren Semaver adlı hikâyede ise bir süre sonra düşmeyeceği bir yanılgıya düştü.[4] Genellikle, kendi gözlemlediği gerçekleri öykülerinde gösteren yazar Semaver'de ise okudukları ışığında okuyucuya işçi Ali'nin yaşamını anlatmaya çalışır ve bu nedenle de Ali'nin yaşamı ile ilgili detaylar suni görünür.[4] Abasıyanık, bu yanılgıya tekrar düşmeyecektir.
Yazar, yaşamın güzelliğini ve tadını da yoksul insanların bildiğine olan inancını Stelyanos Hrisopulos Gemisi şeklinde hikâyelerinde beyan etti. Yazarın tüm ilk dönem hikâyeleri olduğu şeklinde Semaver de insan sevgisi ve insanların iyilikleriyle doluydu. Tersliklerle karşılaşsa dahi insanlara duyduğu sevgi azalmaz.
Abasıyanık'a gelen en mühim eleştirilerden birisi de dilinin savruk olduğu yönündedir.[5] Bu yanlışların sanıldığından daha az bulunduğunu Fetih edilmesi Naci ispatladı. Naci'nin sayımına gore Semaver'de dört Türkçe hatası vardır.[5] Hikayelerde açık Türkçe yanlışlarından çok aceleyle yazılmaları sebebiyle yapılmış dil savruklukları vardır.
Semaver'de, yazarın sonraki dönem kitaplarında rastlanan konuşma dilinin canlılığından yararlanma yok denecek kadar azdır. Benimle Birlikte Seyahatten Dönenler ve Orman ve Ev hikâyeleri haricinde kalanlar klasik bir üslupla yazılmıştır. Gene de hikâyeler Sait Faik'in sonradan klasikleşecek coşkulu dilinin habercisi gibidir.[6]
Nazım Hikmet Ran, 5 Mayıs 1936 tarihinde Akşam Gazetesi'nde Orhan Selim adıyla yayınladığı Bir Tavsiye başlıklı yazısında Sait Faik'in Semaver'ine değindi. Nazım Hikmet, kitabı büyük bir hevesle okumaya başladığını ve ilk satırlardan sonrasında bu genç yazarın ileriki günlerin Sabahattin Ali'si, Kemal Tahir'i, İsmet Hüsnü'sü olacağına inanmaya başladığını yazdıktan sonrasında hikâyenin devamının kendisini hayal kırıklığına uğrattığını açıkladı. Bunun sebebinin ise hikâyenin geri kalan kısmının sanki Amerikalı bir yazardan adapte edilmiş şeklinde durması bulunduğunu yazdı. Sait Faik, ileriki günlerde Ran'ın bu tenkitinde çok haklı bulunduğunu ve bu eleştirinin çok yararını gördüğünü açıkladı.[7]Kaynakça
Naci, Fetih edilmesi (Mayıs 2003), Sait Faik'in Hikayeciliği, Yapı Kredi Yayınları, ISBN 975-08-0534-8
Sönmez, Sevengül (Şžubat 2007), A'dan Z'ye Sait Faik, Yapı Kredi Yayınları, ISBN 978-975-08-1198-2
Uyguner, Muzaffer (1991), Sait Faik, Bilgi Yayınevi, ISBN 975-494-232-3
YORUMLAR