SAPINÇSIZLIK a. Opt. Geometrik sapınçsızlık, optik bir aygıtın ekseninin yakınında bulunan bir cisim için geometrik sapınç göstermey...
SAPINÇSIZLIK a. Opt. Geometrik sapınçsızlık, optik bir aygıtın ekseninin yakınında bulunan bir cisim için geometrik sapınç göstermeyen, doğrusu aynı cisim noktadan çıkan ışınların aynı görüntü noktada çakışmasını elde eden optik bir sistemin (ayna, mercek, objektif vb.) niteliği. (Eşanl. APLANETİZM.)
*ANSİKL. Renksemezlikten sonrasında, geometrik sapınçsızlık iyi bir objektifte bulunması ihtiyaç duyulan en önemii koşuldur. Aslında bu şart iki noktada toplanır: bir taraftan, aygıtın ekseni üstündeki bir noktadan çıkan ışınların eksenin tek bir noktasına doğru yakınsaması (eksen üstünde stigmatiklik ya da küresel sapıncın ortadan kaldırılması), öte taraftan bu optik stigmatiklik niteliğinin eksene yakın noktalar için de korunması (komanın ortadan kaldırılması), doğrusu Abba sinüsleri koşulu.
Bu iki şart gerçekleştiğinde eksene dik düzlemin minik bir parçasının görüntüsü oldukça yüksek niteliklidir. Bilhassa mikroskop objektiflerinde bu koşulların yerine getirilmesi gerekir. Buna karşılık eksenin bir noktası için yansıtıcı ya da kırıcı stigmatik yüzeyler sinüsler koşuluna uymaz. Bu yüzden, parabolik bir ayna, ekseni üstünde yer edinen bir yıldızın görüntüsünü oluşturmak için kusursuz bir araçtır; sadece yıldız eksenden birazcık uzaklaşırsa görüntü derhal koma haline gelir.
*ANSİKL. Renksemezlikten sonrasında, geometrik sapınçsızlık iyi bir objektifte bulunması ihtiyaç duyulan en önemii koşuldur. Aslında bu şart iki noktada toplanır: bir taraftan, aygıtın ekseni üstündeki bir noktadan çıkan ışınların eksenin tek bir noktasına doğru yakınsaması (eksen üstünde stigmatiklik ya da küresel sapıncın ortadan kaldırılması), öte taraftan bu optik stigmatiklik niteliğinin eksene yakın noktalar için de korunması (komanın ortadan kaldırılması), doğrusu Abba sinüsleri koşulu.
Bu iki şart gerçekleştiğinde eksene dik düzlemin minik bir parçasının görüntüsü oldukça yüksek niteliklidir. Bilhassa mikroskop objektiflerinde bu koşulların yerine getirilmesi gerekir. Buna karşılık eksenin bir noktası için yansıtıcı ya da kırıcı stigmatik yüzeyler sinüsler koşuluna uymaz. Bu yüzden, parabolik bir ayna, ekseni üstünde yer edinen bir yıldızın görüntüsünü oluşturmak için kusursuz bir araçtır; sadece yıldız eksenden birazcık uzaklaşırsa görüntü derhal koma haline gelir.
Kaynak: Büyük Larousse
YORUMLAR