Satrap .Org Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi İlk Çağ'da Pers İmparatorluğu'nda eyaletlerin başlangıcında bulunan kimselere v...
Satrap
.Org Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi
İlk Çağ'da Pers İmparatorluğu'nda eyaletlerin başlangıcında bulunan kimselere verilen ad. Pers İmparatorluğu'nun satraplıklara bölünmesi I. Darius'un hükümdarlığı (İ.Ö. 522-486) zamanında oldu. Satraplar başlarında bulundukları eyaletlerde güvenliği sağlar, senelik vergileri toplar ve hakkaniyet işlerine bakarlardı. Satraplar eyaletin vergisini merkeze tertipli yolladıktan ve eyalette imparatorluk otoritesini sağladıktan sonrasında diledikleri benzer biçimde hareket etmekte serbesttiler. Sadece hareketleri sivil işlere bakan bir başkâtiple, askerin başlangıcında bulunan bir komutan tarafınca denetim altında tutulurdu. Bunlar direkt saraya bağlı olurlar ve hükümdardan komut alırlardı.
.Org Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi
İlk Çağ'da Pers İmparatorluğu'nda eyaletlerin başlangıcında bulunan kimselere verilen ad. Pers İmparatorluğu'nun satraplıklara bölünmesi I. Darius'un hükümdarlığı (İ.Ö. 522-486) zamanında oldu. Satraplar başlarında bulundukları eyaletlerde güvenliği sağlar, senelik vergileri toplar ve hakkaniyet işlerine bakarlardı. Satraplar eyaletin vergisini merkeze tertipli yolladıktan ve eyalette imparatorluk otoritesini sağladıktan sonrasında diledikleri benzer biçimde hareket etmekte serbesttiler. Sadece hareketleri sivil işlere bakan bir başkâtiple, askerin başlangıcında bulunan bir komutan tarafınca denetim altında tutulurdu. Bunlar direkt saraya bağlı olurlar ve hükümdardan komut alırlardı.
Satrap
Türk Dil Kurumu
satrap (sa'trap) Fransızca satrape
isim ,tarih
1. Perslerde il yöneticisi, vali
Türk Dil Kurumu
satrap (sa'trap) Fransızca satrape
isim ,tarih
1. Perslerde il yöneticisi, vali
Satraplık Nedir
Satrap pers imparatorluğu'nda eyaletlerin başındaki yöneticilere verilen isim.
Satraplık, İran uygarlığında ülke topraklarının ayrılmış olduğu yönetimsel birimlere (eyaletlere) verilen ad ya da Persler'in valilik atamaları olarak da adlandırabileceğimiz sistemdir.
Antikçağ Pers İmparatorluğu'nda başkent Persopolis'e bağlı her bir yönetimsel bölgeye, eyalete verilen isimdir. Satraplık düzeni Pers İmparatorluğu'nun mahalli yönetimdeki en büyük başarısı olup, bu denli geniş sınırlara ve millet çeşitliliğine haiz olan bir imparatorluğun mühim isyanlarla karşılaşmadan yönetilebilmesini elde etmiştir. Bu başarının özünde her biri mahalli valiler olan satrapların mümkün olduğunca yönettikleri cemiyet içinden seçilmesi ve satraplığın vergilerini ödediği, istenilen zamanlarda askerlerini gönderilmiş olduğu ve imparatora bağlılığını bildirdiği sürece iç işlerinde özgür olarak kalmasıydı.
Satrap pers imparatorluğu'nda eyaletlerin başındaki yöneticilere verilen isim.
Satraplık, İran uygarlığında ülke topraklarının ayrılmış olduğu yönetimsel birimlere (eyaletlere) verilen ad ya da Persler'in valilik atamaları olarak da adlandırabileceğimiz sistemdir.
Antikçağ Pers İmparatorluğu'nda başkent Persopolis'e bağlı her bir yönetimsel bölgeye, eyalete verilen isimdir. Satraplık düzeni Pers İmparatorluğu'nun mahalli yönetimdeki en büyük başarısı olup, bu denli geniş sınırlara ve millet çeşitliliğine haiz olan bir imparatorluğun mühim isyanlarla karşılaşmadan yönetilebilmesini elde etmiştir. Bu başarının özünde her biri mahalli valiler olan satrapların mümkün olduğunca yönettikleri cemiyet içinden seçilmesi ve satraplığın vergilerini ödediği, istenilen zamanlarda askerlerini gönderilmiş olduğu ve imparatora bağlılığını bildirdiği sürece iç işlerinde özgür olarak kalmasıydı.
Satraplık
Satraplık, İran uygarlığında ülke topraklarının ayrılmış olduğu yönetimsel birimlere (eyaletlere) verilen ad ya da Persler'in valilik atamaları olarak da adlandırabileceğimiz sistemdir. Pers imparatorluğu mutlakiyetle yönetilmiştir. Pers hükümdarının yetkileri sınırsız olup istekleri kanun niteliği taşımıştır. ülke satraplık isminde olan eyaletlere bölünmüştür. Satraplıklar satrap isminde olan ve Pers soyluları arasından seçilen kişiler tarafınca yönetilmiştir. I. Darius tarafınca geliştirilmiş sistem M.Ö. 340 yıllarında kullanılmaktaydı. Persler Ege Denizi'nden Hindistan'a kadar olan topraklarını yönetebilmek için bu satraplıkları kurdular. İskender'in işgalinden sonrasında ise bu sistem ortadan kalktı.
Satraplarda Pers soyluları satrap olarak vazife yapmıştır. Satraplar her yıl kralın görevlendirdiği kişiler tarafınca teftiş edilmiştir. Yönetimde yetersiz görülen satraplar görevden alınmış ya da cezalandırılmışlardır. Sayıları yirminin üzerindedir. Satraplıkların her birinde bir Pers garnizonu bulunuyordu. Bu garnizonlar, bulunmuş olduğu kavmin ya da ülkenin inançlarını, geleneklerini, hükümetlerini devam ettirmelerine izin vermişlerdir. Bu sistemin en güzel örneği Kral II. Kiros'un Babil Esareti'ndeki Yahudilerin ülkelerine dönerek krallıklarını tekrardan kurmalarına ve inançlarını özgür şekilde yaşamalarına izin vermesidir. Garnizonların aslolan görevi, barışı korumak, emniyeti ve adaleti sağlamak, vergileri toplamak ve gerektiğinde asker, harp vasıta ve gereçleri ya da erzak sağlanmasıyla ilgilenmekti. Kral satrapın satraplığı (vilayeti) iyi yönetemediğini düşünüyorsa cezalandırır ya da ölüm cezası verirdi. Satraplar da gerektiğinde hükümete müdahale edebilirdi.
II. Kiros (II. Keyhüsrev) satraplıklar içinde iletişimi sağlamak için posta sistemi kurmuştur. Buna bakılırsa belli aralıklarla posta istasyonları kurulmuş ve bu noktalarda atlar hazır bekletilerek bildiri taşıyan ulakların süratli hareket etmeleri sağlanmıştı.
Satraplık, İran uygarlığında ülke topraklarının ayrılmış olduğu yönetimsel birimlere (eyaletlere) verilen ad ya da Persler'in valilik atamaları olarak da adlandırabileceğimiz sistemdir. Pers imparatorluğu mutlakiyetle yönetilmiştir. Pers hükümdarının yetkileri sınırsız olup istekleri kanun niteliği taşımıştır. ülke satraplık isminde olan eyaletlere bölünmüştür. Satraplıklar satrap isminde olan ve Pers soyluları arasından seçilen kişiler tarafınca yönetilmiştir. I. Darius tarafınca geliştirilmiş sistem M.Ö. 340 yıllarında kullanılmaktaydı. Persler Ege Denizi'nden Hindistan'a kadar olan topraklarını yönetebilmek için bu satraplıkları kurdular. İskender'in işgalinden sonrasında ise bu sistem ortadan kalktı.
Satraplarda Pers soyluları satrap olarak vazife yapmıştır. Satraplar her yıl kralın görevlendirdiği kişiler tarafınca teftiş edilmiştir. Yönetimde yetersiz görülen satraplar görevden alınmış ya da cezalandırılmışlardır. Sayıları yirminin üzerindedir. Satraplıkların her birinde bir Pers garnizonu bulunuyordu. Bu garnizonlar, bulunmuş olduğu kavmin ya da ülkenin inançlarını, geleneklerini, hükümetlerini devam ettirmelerine izin vermişlerdir. Bu sistemin en güzel örneği Kral II. Kiros'un Babil Esareti'ndeki Yahudilerin ülkelerine dönerek krallıklarını tekrardan kurmalarına ve inançlarını özgür şekilde yaşamalarına izin vermesidir. Garnizonların aslolan görevi, barışı korumak, emniyeti ve adaleti sağlamak, vergileri toplamak ve gerektiğinde asker, harp vasıta ve gereçleri ya da erzak sağlanmasıyla ilgilenmekti. Kral satrapın satraplığı (vilayeti) iyi yönetemediğini düşünüyorsa cezalandırır ya da ölüm cezası verirdi. Satraplar da gerektiğinde hükümete müdahale edebilirdi.
II. Kiros (II. Keyhüsrev) satraplıklar içinde iletişimi sağlamak için posta sistemi kurmuştur. Buna bakılırsa belli aralıklarla posta istasyonları kurulmuş ve bu noktalarda atlar hazır bekletilerek bildiri taşıyan ulakların süratli hareket etmeleri sağlanmıştı.
SATRAP a. (fr. satrape; lat. satrapes; fars. hşatrapa). Antik. Persler'de bir satraplığın yöneticisi.
*AnsIkl. Satrabın geniş bir bölgeye yayılan mühim yetkileri vardı; sadece, kralın hususi görevlilerinin (“kralın gözleri ve kulakları") denetimi altındaydı. İ.Ö. V. yy.'da satrapların gücü arttı ve bu unvan babadan oğula geçmeye başladı. Satrap ayaklanmalarının önüne geçmek amacıyla kral, imparatorluğun batısındaki (yunanlı paralı askerlerin toplanabildiği) satraplıkları parçaladı.
Satrapahdi, Sidon'da (bugün Sayda), kral mezarlığında bulunmuş lahit; 1887'de Osman Hamdi Bey'in gerçekleştirdiği kazılarda ortaya çıkarıldı. Paros adasının mermerinden yapılmıştır. Kapağı beşik çatı biçimindedir. İçi, yalnızca bu lahitte görülen, antropoit biçiminde oyulmuştur. I.Û. 430-420'ye tarihlendirilen bu lahdin bir satraba ilişkin olduğu ve üstündeki kabartmaların da onun yaşamıyla ilgili olduğu sanılmaktadır. Av ve ziyafet sahnelerinin, mızraklı askerlerin betimlendiği kabartmalarda ion ile doğu üslubu kaynaşmıştır.
*AnsIkl. Satrabın geniş bir bölgeye yayılan mühim yetkileri vardı; sadece, kralın hususi görevlilerinin (“kralın gözleri ve kulakları") denetimi altındaydı. İ.Ö. V. yy.'da satrapların gücü arttı ve bu unvan babadan oğula geçmeye başladı. Satrap ayaklanmalarının önüne geçmek amacıyla kral, imparatorluğun batısındaki (yunanlı paralı askerlerin toplanabildiği) satraplıkları parçaladı.
Satrapahdi, Sidon'da (bugün Sayda), kral mezarlığında bulunmuş lahit; 1887'de Osman Hamdi Bey'in gerçekleştirdiği kazılarda ortaya çıkarıldı. Paros adasının mermerinden yapılmıştır. Kapağı beşik çatı biçimindedir. İçi, yalnızca bu lahitte görülen, antropoit biçiminde oyulmuştur. I.Û. 430-420'ye tarihlendirilen bu lahdin bir satraba ilişkin olduğu ve üstündeki kabartmaların da onun yaşamıyla ilgili olduğu sanılmaktadır. Av ve ziyafet sahnelerinin, mızraklı askerlerin betimlendiği kabartmalarda ion ile doğu üslubu kaynaşmıştır.
Kaynak: Büyük Larousse
YORUMLAR