Sürtünme nedir? Sürtünme kuvveti ve sürtünme ile ilgili olarak genel bilgi ve tanımlamaların yer almış olduğu yazımız. Cisimlerin birbirler...
Sürtünme nedir? Sürtünme kuvveti ve sürtünme ile ilgili olarak genel bilgi ve tanımlamaların yer almış olduğu yazımız.
Göze en düzgün görülen cismin yüzeyinde dahi ufak pürüzler, girinti-çıkıntılar vardır. Minimum pürüzlü olan cisimlerden birisi buzdur, öyleyken, buz üstünde de sürtünme vardır; olmasaydı, buz yüzeyinde kaymaya süregelen bir kızağın asla durmaması gerekirdi.
Yuvarlanma hareketine karşı koyan «yuvarlanma sürtünmesi» de vardır. Düz bir yüzey üstüne fırlatılan zıpzıpın bir süre ilerledikten sonrasında durması bundandır.
Mekanikte sürtünmenin çok mühim bir yeri vardır. Sürtünme kuvveti yüzünden bir sürü makinaların verimi azalır. Mesela gemilerin, uçakların hızlarını azaltan, su ve hava sürtünmesidir. Sürtünme kuvveti olmasaydı, «devridaim makinası» yapılabilirdi. Sürtünme bu makinayı komik bir hayal durumuna düşürmüştür.
Sürtünme bir takım yerlerde de faydalıdır. Mesela, sürtünme olmasaydı arabaların hareket etmesi de, durması da, insanların adım atması de mümkün olmazdı. Buz üstünde sürtünme az olduğundan, otomobil ilerleyemez; lastik tekerlekler buz üstünde kayar. Bu durumda sürtünmeyi artıracak cisimler, mesela kömür tozu, kum kullanılır. Bu tanecikler buz yüzeyini pürüzlü hale getirdikleri için sürtünme kuvveti büyür, otomobil de hareket eder. Sürtünmesiz bir yüzey yapılabilse, üstünde yürüyemezdik.
YORUMLAR