tahvil isim (tahvi:li) Arapça ta§v³l 1 . Devletin ya da hususi bir kuruluşun ödünç para almak için çıkardığı, değişik dönemlerd...
tahvil
isim (tahvi:li) Arapça ta§v³l
1 . Devletin ya da hususi bir kuruluşun ödünç para almak için çıkardığı, değişik dönemlerde belirli oranlarda faiz getiren yazılı senet
TAHVİL a. (ar. tahvil) Esk.
1. Bir durumdan başka bir duruma çevirme; değiştir me,
2. Bir şeyi bir şeye tahvil etmek, onu, o şeye dönüştürmek: Bu başarılarını, seçimde oya tahvil etmek istiyorlar
—Esk mat DÖNüŞüM un eşanlamlısı.
—Bors. istikraz girişiminde bulunan bir şirket ya da kamu kuruluşuna faizle verilen ödünç paranın bir bölümünü temsil eden ve alınıp satılabılen alacak senedi. (Bk. ansikl. böl.)
—Kur tar. OsmanlI devletinde boşalan herhangi bir memurluğa bir başkasının atanması işlemi
—Vezir, beylerbeyi, sancakbeyi, kadı, tımar ve zeamet sahibi vb. kişilerin genel olarak atanma, bağışlanma ve gönderilme işlemlerinin tümü. || Tahvil hükmü, boşalan tımar ve zeametlerin bir başkasına devredilmesine ilişkin verilen belge. || Tahvil kalemi. Divanı hümayun'a bağlı olarak tüm tahvil işlemlerim meydana getiren daire. || Tahvil kalemi mümeyyizi, kalemin başı olan tahvil kesedarının yardımcısı. || Tahvil kesedarı, tahvil kaleminin başı.
—Tic. huk. Anonim ortaklıkların borç para sağlamak için çıkardıkları, nominal (itibari) değerleri eşit borç senedi (Eşanl. OBLİGASYON.) [Bk. ansikl böl ]
—ANSİKL. Bors. Devlet, kamu kuruluşları ya da bir işletme ana paraya gereksinim duyduklarında, istikrazda bulunmak için tahvil çıkarabilirler. Bu işlem, kısa zamanda bulmanın bir çaresidir Türkiye'de devlet, tahviller ya da bonolar çıkarır. Kamu şirketleri ve hususi firmalar, tahvil çıkarırlar Bunlar, aynı bir nominal kıymet için, tüm hamillerine aynı hakları tanıyan alınıp satılabilir kıymetlerdir (kıymetli evrak). Tahvil sahibi olmak, bu tahvili çıkaran işletmenin yönetimi üstünde kişiye hiçbir hak sağlamaz (hisse senedi sahibi olmak, tersine, bu hakkı sağlar)
Bir istikraz tahvilinin niteliği onun süresi, ödeniş biçimi, nominal faiz oranı, emisyon oranı ve vergi durumuyla belirlenir Bir tahvil nominal değerinin altında bir fiyatla çıkartılırsa, onun ihraç fiyatıyla nominal fiyatı arasındaki fark, bir ihraç primi ("iç1' prim) oluşturur Nominal kıymet asgari geri ödeme değeridir, fakat geri ödeme tutarı, nominal değerin üstünde olabilir; bu durumda, aradaki fark, geri ödeme prı mini ("dışâ€ prim) belirtir.
Anonim şirketlerin çıkaracakları tahvillerin toplam tutarı Genel kurulca onaylan mış son bilançolarındaki ödenmiş ana paradan var ise zararlar düşüldükten sonrasında kalan miktara, bilançoda görülen yedek akçelerin toplamı eklenmek suretiyle saptanır Son üç yıl bilançosunu kârla kapatmış bulunan firmalar, sözkonusu ölçütler çerçevesinde hesaplanan limitlerin altı katına kadar tahvil çıkarabilir. Öte taraftan, çıkarılan tahvillerin tümü satılmadıkça ve satılamayanlar iptal edilmedikçe yeni tahvil çıkarılamaz. Şirketlerin tahvil ihracı Ana para piyasası kurulu'nun iznine bağlıdır ve satışa çıkarılacak tahvillerin miktar, faiz ve koşullarının saptanmasında Türkiye Cumhuriyet Merkez bankası nca alınmış kararlara ve düzenlemelere uyulması zorunludur Kamu kurumlarının tahvil çıkarmalarında yalnızca Kurul a bilgi verilmesi yeterlidir Hususi kesim tahvillerinin vadesi 2 yıldan azca, 7 yıldan çok olması imkansız. Satış süresinin son günü vadenin başlangıç tarihidir. Tahvillerin anaparası vade bitiminde bir kerede ödenir, iki yıldan uzun vadeli tahvillere ilişkin anaparanın ilk taksıdı vadenin başlangıç tarihinden itibaren en erken ikinci yıl sonuna, son taksidi ise tahvil vadesinin bitim evveliyatına rastlayacak bir şekilde, senelik eşit taksitlerle de ödenebilir. Bu durumda itfa (amorti) edilecek tahviller noter huzurunda çekilecek kura ile belirlenir Faiz ödemeleri senelik, altı aylık ya da üç aylık dönemler itibariyle senelik, altı aylık ya da üç aylık kuponlara bağlı olarak yapılabilir. Aynı düzen içinde değişik serilerdeki tahviller için değişik faiz ödeme tarihleri saptanabilir. Tahvil çıkaran şirket, seçtiği ödeme biçimim tahvilin arka yüzünde açıkça belirtmek zorundadır. Tahvil sahiplerine, nakdi ikramiyeli çekilişler de içinde olmak suretiyle ne ad altında olursa olsun faiz haricinde bir çıkar sağlanamaz. Anapara ve faiz ödeme vadesi hemen hemen sona ermemiş tahviller, hamilleri tarafınca menkul kıymet alım ve satımıyla uğraşan aracı kurumlar ve bankalar vasıtasıyla paraya çevrilmek istendiğinde, var ise borsa değerleri göz önüne alınarak cari tahvil piyasa faiz oranları çerçevesinde iskontoya tabı tutulur ikincil piyasa koşullarına bağlı olarak bu işlemleri meydana getiren banka ve aracı kurumlar, tahvillerin alım ve satım kıymeti üstünden en fazla % 1 komisyon alabilirler Ek olarak, gerçekleştirdikleri bu işlemleri, Borsa'ya tescil ettirmek ya da Menkul kıymetler tanzim fonu na bildirmekle yükümlüdürler. Tahviller nama ya da hamiline yazılı olarak çıkarılabilir. Sağladıkları yararlar bakımından başlıca tahvil türleri şunlardır: Başabaş tahviller. Nominal kıymeti ile satış fiyatı aynı, kısaca üstünde yazılı olan değerle satışa çıkarılan tahvillerdir Primli tahviller Başabaş tahvillerin tersine, ihraç primi uygulamasıyla nominal değerinden daha aşağı bir bedelle satışa çıkarılan tahviller.
ikramiyeli tahviller. Satışı kolaylaştırmak için para ikramiyesi konan tahviller. Tahvilin itfa tablosunda yer edinen toplam faiz tutarının içinde bulunan ikramiyenin dağıtımı, bu tutarın bir bölümünün alıkonularak' ya itfanın tamamlanmasına kadar eşit taksitlerleya da bir kerede olmak suretiyle kura ile kazanan tahvil sahiplerine vermek biçiminde yapılabilir.
Hisse senediyle değiştirilebilir tahviller. Taşıyıcılarına belli bir süre içinde tahvilleri çıkartan firmanın hisse senetleriyle hisse senetlerinin nominal kıymeti ya da primli kıymeti üstünden değişiklik yapma hakkını veren tahviller.
Kâra iştirakti tahviller. Asgari durağan(durgun) bir faiz ve buna tahvil için belirlenen kâr oranı yüz desine bakılırsa hesaplanan tutardan tahvile düşecek payın eklenmesi ya da belirli bir faiz öngörülmeksızin çıkarılan tahviller için saptanan kâr oranı oranına bakılırsa bulunan miktardan tahvile düşen payın ödenmesi biçiminde çıkartılan tahviller. Bu tür tahviller yalnızca vade sonu anapara ödemeli olarak çıkarılabilir.
Döviz endeksli tahviller. Nominal kıymeti yabancı paralar (dolar, mark vb.) türünden olan ve bu dövizlerin cari efektif alış kurlarına bakılırsa hesaplanan türk lirası tutarı üstünden satışa çıkarılan kamu tahvilleri (Türkiye'de, bu tahviller ilk kez haziran 1986'da ihraç edilmiştir).
Tahviller faiz ödeme şekilleri bakı mından ise ikiye ayrılırlar: Değişken faizli tahviller, banka mevduat faizlerine koşut olarak faiz oranları değişebilen tahviller. Durağan(durgun) faizli tahviller, itfa oluncaya kadar faiz oranları değişmeyen tahviller.
Tahviller borçluları bakımından da üçe ayrılır: Devlet tahvilleri: Kalkınma istikrazı tahvilleri, Müdafa borçlanması tahvilleri, İç borçlanma tahvilleri benzer biçimde devlet tarafınca çıkarılan tahviller Banka tahvilleri: Türkiye'de etkinlik gösteren tüm bankaların çıkarabildiği tahviller Devlet yatırım bankası ve Türkiye Emlak bankası benzer biçimde kamu bankalarının çıkardığı tahviller devlet tahvili niteliği taşır Şirket tahvilleri Çeşitli anonim firmalar tarafınca, günün koşullarına bakılırsa değişik faiz oranlı ve vadeli olarak çıkarılan tahviller.
—Tic. huk. Tahvil çıkarma yetkisi, hususi hukuk alanında yalnızca anonim ortaklıklara tanınmıştır. Diğeri tecim şirketleri ve gerçek şahıs tacirler tahvil çıkaramazlar. Bunun yanında, hususi yasalarla kimi kamu tüzel kişilerine de tahvil çıkarma yetkisi tanınmıştır. Anonim ortaklık tahvilleri nama (ada) ya da hamiline yazılı olarak çıkarılır. Hamiline yazılı tahvillerin elden ele geçmesi daha kolay olduğundan bu tür tahviller daha yaygındır. Tahvilin üstünde yazılı olan değerine nominal (itibari) kıymet denir. Bu kıymet değişmez. Buna karşılık tahvillerin piyasadaki satış değerleri değişmiş olur Bu değerler (piyasa kıymeti) nominal değerlerin altında olabileceği benzer biçimde üstünde de olabilir.
1. Bir durumdan başka bir duruma çevirme; değiştir me,
2. Bir şeyi bir şeye tahvil etmek, onu, o şeye dönüştürmek: Bu başarılarını, seçimde oya tahvil etmek istiyorlar
—Esk mat DÖNüŞüM un eşanlamlısı.
—Bors. istikraz girişiminde bulunan bir şirket ya da kamu kuruluşuna faizle verilen ödünç paranın bir bölümünü temsil eden ve alınıp satılabılen alacak senedi. (Bk. ansikl. böl.)
—Kur tar. OsmanlI devletinde boşalan herhangi bir memurluğa bir başkasının atanması işlemi
—Vezir, beylerbeyi, sancakbeyi, kadı, tımar ve zeamet sahibi vb. kişilerin genel olarak atanma, bağışlanma ve gönderilme işlemlerinin tümü. || Tahvil hükmü, boşalan tımar ve zeametlerin bir başkasına devredilmesine ilişkin verilen belge. || Tahvil kalemi. Divanı hümayun'a bağlı olarak tüm tahvil işlemlerim meydana getiren daire. || Tahvil kalemi mümeyyizi, kalemin başı olan tahvil kesedarının yardımcısı. || Tahvil kesedarı, tahvil kaleminin başı.
—Tic. huk. Anonim ortaklıkların borç para sağlamak için çıkardıkları, nominal (itibari) değerleri eşit borç senedi (Eşanl. OBLİGASYON.) [Bk. ansikl böl ]
—ANSİKL. Bors. Devlet, kamu kuruluşları ya da bir işletme ana paraya gereksinim duyduklarında, istikrazda bulunmak için tahvil çıkarabilirler. Bu işlem, kısa zamanda bulmanın bir çaresidir Türkiye'de devlet, tahviller ya da bonolar çıkarır. Kamu şirketleri ve hususi firmalar, tahvil çıkarırlar Bunlar, aynı bir nominal kıymet için, tüm hamillerine aynı hakları tanıyan alınıp satılabilir kıymetlerdir (kıymetli evrak). Tahvil sahibi olmak, bu tahvili çıkaran işletmenin yönetimi üstünde kişiye hiçbir hak sağlamaz (hisse senedi sahibi olmak, tersine, bu hakkı sağlar)
Bir istikraz tahvilinin niteliği onun süresi, ödeniş biçimi, nominal faiz oranı, emisyon oranı ve vergi durumuyla belirlenir Bir tahvil nominal değerinin altında bir fiyatla çıkartılırsa, onun ihraç fiyatıyla nominal fiyatı arasındaki fark, bir ihraç primi ("iç1' prim) oluşturur Nominal kıymet asgari geri ödeme değeridir, fakat geri ödeme tutarı, nominal değerin üstünde olabilir; bu durumda, aradaki fark, geri ödeme prı mini ("dışâ€ prim) belirtir.
Anonim şirketlerin çıkaracakları tahvillerin toplam tutarı Genel kurulca onaylan mış son bilançolarındaki ödenmiş ana paradan var ise zararlar düşüldükten sonrasında kalan miktara, bilançoda görülen yedek akçelerin toplamı eklenmek suretiyle saptanır Son üç yıl bilançosunu kârla kapatmış bulunan firmalar, sözkonusu ölçütler çerçevesinde hesaplanan limitlerin altı katına kadar tahvil çıkarabilir. Öte taraftan, çıkarılan tahvillerin tümü satılmadıkça ve satılamayanlar iptal edilmedikçe yeni tahvil çıkarılamaz. Şirketlerin tahvil ihracı Ana para piyasası kurulu'nun iznine bağlıdır ve satışa çıkarılacak tahvillerin miktar, faiz ve koşullarının saptanmasında Türkiye Cumhuriyet Merkez bankası nca alınmış kararlara ve düzenlemelere uyulması zorunludur Kamu kurumlarının tahvil çıkarmalarında yalnızca Kurul a bilgi verilmesi yeterlidir Hususi kesim tahvillerinin vadesi 2 yıldan azca, 7 yıldan çok olması imkansız. Satış süresinin son günü vadenin başlangıç tarihidir. Tahvillerin anaparası vade bitiminde bir kerede ödenir, iki yıldan uzun vadeli tahvillere ilişkin anaparanın ilk taksıdı vadenin başlangıç tarihinden itibaren en erken ikinci yıl sonuna, son taksidi ise tahvil vadesinin bitim evveliyatına rastlayacak bir şekilde, senelik eşit taksitlerle de ödenebilir. Bu durumda itfa (amorti) edilecek tahviller noter huzurunda çekilecek kura ile belirlenir Faiz ödemeleri senelik, altı aylık ya da üç aylık dönemler itibariyle senelik, altı aylık ya da üç aylık kuponlara bağlı olarak yapılabilir. Aynı düzen içinde değişik serilerdeki tahviller için değişik faiz ödeme tarihleri saptanabilir. Tahvil çıkaran şirket, seçtiği ödeme biçimim tahvilin arka yüzünde açıkça belirtmek zorundadır. Tahvil sahiplerine, nakdi ikramiyeli çekilişler de içinde olmak suretiyle ne ad altında olursa olsun faiz haricinde bir çıkar sağlanamaz. Anapara ve faiz ödeme vadesi hemen hemen sona ermemiş tahviller, hamilleri tarafınca menkul kıymet alım ve satımıyla uğraşan aracı kurumlar ve bankalar vasıtasıyla paraya çevrilmek istendiğinde, var ise borsa değerleri göz önüne alınarak cari tahvil piyasa faiz oranları çerçevesinde iskontoya tabı tutulur ikincil piyasa koşullarına bağlı olarak bu işlemleri meydana getiren banka ve aracı kurumlar, tahvillerin alım ve satım kıymeti üstünden en fazla % 1 komisyon alabilirler Ek olarak, gerçekleştirdikleri bu işlemleri, Borsa'ya tescil ettirmek ya da Menkul kıymetler tanzim fonu na bildirmekle yükümlüdürler. Tahviller nama ya da hamiline yazılı olarak çıkarılabilir. Sağladıkları yararlar bakımından başlıca tahvil türleri şunlardır: Başabaş tahviller. Nominal kıymeti ile satış fiyatı aynı, kısaca üstünde yazılı olan değerle satışa çıkarılan tahvillerdir Primli tahviller Başabaş tahvillerin tersine, ihraç primi uygulamasıyla nominal değerinden daha aşağı bir bedelle satışa çıkarılan tahviller.
ikramiyeli tahviller. Satışı kolaylaştırmak için para ikramiyesi konan tahviller. Tahvilin itfa tablosunda yer edinen toplam faiz tutarının içinde bulunan ikramiyenin dağıtımı, bu tutarın bir bölümünün alıkonularak' ya itfanın tamamlanmasına kadar eşit taksitlerleya da bir kerede olmak suretiyle kura ile kazanan tahvil sahiplerine vermek biçiminde yapılabilir.
Hisse senediyle değiştirilebilir tahviller. Taşıyıcılarına belli bir süre içinde tahvilleri çıkartan firmanın hisse senetleriyle hisse senetlerinin nominal kıymeti ya da primli kıymeti üstünden değişiklik yapma hakkını veren tahviller.
Kâra iştirakti tahviller. Asgari durağan(durgun) bir faiz ve buna tahvil için belirlenen kâr oranı yüz desine bakılırsa hesaplanan tutardan tahvile düşecek payın eklenmesi ya da belirli bir faiz öngörülmeksızin çıkarılan tahviller için saptanan kâr oranı oranına bakılırsa bulunan miktardan tahvile düşen payın ödenmesi biçiminde çıkartılan tahviller. Bu tür tahviller yalnızca vade sonu anapara ödemeli olarak çıkarılabilir.
Döviz endeksli tahviller. Nominal kıymeti yabancı paralar (dolar, mark vb.) türünden olan ve bu dövizlerin cari efektif alış kurlarına bakılırsa hesaplanan türk lirası tutarı üstünden satışa çıkarılan kamu tahvilleri (Türkiye'de, bu tahviller ilk kez haziran 1986'da ihraç edilmiştir).
Tahviller faiz ödeme şekilleri bakı mından ise ikiye ayrılırlar: Değişken faizli tahviller, banka mevduat faizlerine koşut olarak faiz oranları değişebilen tahviller. Durağan(durgun) faizli tahviller, itfa oluncaya kadar faiz oranları değişmeyen tahviller.
Tahviller borçluları bakımından da üçe ayrılır: Devlet tahvilleri: Kalkınma istikrazı tahvilleri, Müdafa borçlanması tahvilleri, İç borçlanma tahvilleri benzer biçimde devlet tarafınca çıkarılan tahviller Banka tahvilleri: Türkiye'de etkinlik gösteren tüm bankaların çıkarabildiği tahviller Devlet yatırım bankası ve Türkiye Emlak bankası benzer biçimde kamu bankalarının çıkardığı tahviller devlet tahvili niteliği taşır Şirket tahvilleri Çeşitli anonim firmalar tarafınca, günün koşullarına bakılırsa değişik faiz oranlı ve vadeli olarak çıkarılan tahviller.
—Tic. huk. Tahvil çıkarma yetkisi, hususi hukuk alanında yalnızca anonim ortaklıklara tanınmıştır. Diğeri tecim şirketleri ve gerçek şahıs tacirler tahvil çıkaramazlar. Bunun yanında, hususi yasalarla kimi kamu tüzel kişilerine de tahvil çıkarma yetkisi tanınmıştır. Anonim ortaklık tahvilleri nama (ada) ya da hamiline yazılı olarak çıkarılır. Hamiline yazılı tahvillerin elden ele geçmesi daha kolay olduğundan bu tür tahviller daha yaygındır. Tahvilin üstünde yazılı olan değerine nominal (itibari) kıymet denir. Bu kıymet değişmez. Buna karşılık tahvillerin piyasadaki satış değerleri değişmiş olur Bu değerler (piyasa kıymeti) nominal değerlerin altında olabileceği benzer biçimde üstünde de olabilir.
Kaynak: Büyük Larousse
TAHVİL
Tahvil, anonim şirketlerin bulmak amacıyla tecim ya da ana para piyasası kanunlarına bakılırsa, itibari kıymetleri eşit ve ibareleri aynı olmak suretiyle çıkardıkları, vadesi bir yıldan uzun borç senetidir.
üstünde bulunan kupon ve/ya da anapara vadesi ulaştığında borçlu olan firmanın borçlarını ödemesi esasına dayanan bu menkul değerler, şirketlere ucuz ve uzun vadeli sağlama amacını taşımaktadır. Devlet tahvillerinde bulunan vade ve faiz riskinin yanı sıra, hususi şirketlerin çıkardıkları menkul kıymetler devlet tahvillerinde simgesel olan satın alan riskini daha geniş olarak bünyesinde barındırmaktadır. Bu yüzden tahvili alınacak firmanın, sağlam bir mali çözümleme sürecinden geçirilmesi gerekmektedir.
Her şirket tahvil ihracı, ihraç eden şirket ile yatırımcı içinde meydana getirilen bir anlaşmayı ihtiva eder. Tahvillerin ihraç koşulları genel olarak ihraç edilmiş olduğu ülke ve pazarların hususi koşullarına ve düzenlemelerine tabidir. Tahvillerin türleri, iyi mi ihraç edileceği, halka arzedilen tahvillerde arz koşulları ile, borsalara kotasyon şart ve şekilleri, teminatlarının neler olacağı, geri çağrılma koşulları, faiz ve öteki menfaatlerin sağlanma şekil ve şekilleri, tahvil sahiplerinin hakları ve ihraç eden firmanın yükümlülükleri başta tecim hukuku ve ana para piyasası hukuku düzenlemeleri olmak suretiyle detaylı bir şekilde düzenlenmektedir.
Tahviller iskonto esasına dayalı olarak satılmaktadır. Bir endüstri kuruluşu ya da mali bir kurum tahvil ihraç edip bunu alıcıya iskonto ederek sattığında, alıcı iskonto oranında satıcıya noksan ödeme yapmakta sadece vade sonunda tahvil nominal kıymetini öğrenim etmektedir.
Osmanlı devletinde tahvil, sefere iştirak etmeme ya da ölüm benzer biçimde sebeplerle malul kalan tımar ve zeametlerin başka birine tevcihi anlamında kullanılan bir tabirdir.
Tahvil, anonim şirketlerin bulmak amacıyla tecim ya da ana para piyasası kanunlarına bakılırsa, itibari kıymetleri eşit ve ibareleri aynı olmak suretiyle çıkardıkları, vadesi bir yıldan uzun borç senetidir.
üstünde bulunan kupon ve/ya da anapara vadesi ulaştığında borçlu olan firmanın borçlarını ödemesi esasına dayanan bu menkul değerler, şirketlere ucuz ve uzun vadeli sağlama amacını taşımaktadır. Devlet tahvillerinde bulunan vade ve faiz riskinin yanı sıra, hususi şirketlerin çıkardıkları menkul kıymetler devlet tahvillerinde simgesel olan satın alan riskini daha geniş olarak bünyesinde barındırmaktadır. Bu yüzden tahvili alınacak firmanın, sağlam bir mali çözümleme sürecinden geçirilmesi gerekmektedir.
Her şirket tahvil ihracı, ihraç eden şirket ile yatırımcı içinde meydana getirilen bir anlaşmayı ihtiva eder. Tahvillerin ihraç koşulları genel olarak ihraç edilmiş olduğu ülke ve pazarların hususi koşullarına ve düzenlemelerine tabidir. Tahvillerin türleri, iyi mi ihraç edileceği, halka arzedilen tahvillerde arz koşulları ile, borsalara kotasyon şart ve şekilleri, teminatlarının neler olacağı, geri çağrılma koşulları, faiz ve öteki menfaatlerin sağlanma şekil ve şekilleri, tahvil sahiplerinin hakları ve ihraç eden firmanın yükümlülükleri başta tecim hukuku ve ana para piyasası hukuku düzenlemeleri olmak suretiyle detaylı bir şekilde düzenlenmektedir.
Tahviller iskonto esasına dayalı olarak satılmaktadır. Bir endüstri kuruluşu ya da mali bir kurum tahvil ihraç edip bunu alıcıya iskonto ederek sattığında, alıcı iskonto oranında satıcıya noksan ödeme yapmakta sadece vade sonunda tahvil nominal kıymetini öğrenim etmektedir.
Osmanlı devletinde tahvil, sefere iştirak etmeme ya da ölüm benzer biçimde sebeplerle malul kalan tımar ve zeametlerin başka birine tevcihi anlamında kullanılan bir tabirdir.
YORUMLAR