TE DEUM a. (latince bir ilahinin Te Deum laudamus [Tanrı seni övüyoruz] biçimindeki ilk sözleri). 1. IV. yy.'dan kalma ve hepsi...
TE DEUM a. (latince bir ilahinin Te Deum laudamus [Tanrı seni övüyoruz] biçimindeki ilk sözleri).
1. IV. yy.'dan kalma ve hepsi aynı uzunlukta olmayan 30 ayetlik düzyazı latince ilahi.
2. Bu ilahinin ayetleri için düzenlenen beste.
3. Bu ilahinin söylendiği dinsel tören.
*ANSİKL. Din. Te Deum, IV. yy.'da Daçya'da (Sırbistan) Remesiana piskoposluğu yapan Niketas'a atfedilir. Sonradan ilk metne bazı katmalar yapılmıştır. Genellikle okuma ayininin sonunda, bayramlar ve bayram alaylarında, bazı dinsel işlevlerde (atamalar, bir rahibin kutsanması vb.) ve görkemli törenlerde okunur. Te Deum, ayakta söylenir.
*Müz. Te Deum'un çoksesli yorumuna tanıklık eden ilk belge Musica enchiriadis (900'e doğr.) adlı incelemedir. XV. yy.'dan önce başka hiçbir tanıklığa rastlanmaz. Yalnız Binchois, faux-bourdon biçiminde armonize edilmiş birkaç ayet bırakmıştır Aralarında Kerte, Lassus, Anerip C. Festa, Gallus vb'nin de bulunduğu çokseslilik ustalan, özellikle XVI. yy.'da Te Deum'un ayetleri için müzik bestelerken, Ingüizler ve Almanlar aynı sözleri halk diline çevirerek bestelemişlerdir (Hassler, Praetorius, Byrd, Gibbons, Hândel vb). Fransa ve İtalya'da Lully, Charpentier, Delalarıde, Campra, Cterambault, Blanchard, Philidoı; Gossep Caldara, Durante, Jommelli vb. Avusturya'da Haydn ve Mozart solistler korolor, org ve orkestra için Te Deum başlığı altında, latince sözlü uzun kantatlar yazmışlardır. XIX. ve XX. yy.'da, Te Deum, uzun senfonik ve koral besteler doğurmuştur: Berlioz (1855), Bruckner (1884), Dvofâk (1896), Verdi (1898), VValton (1953), Penderecki (1979).
1. IV. yy.'dan kalma ve hepsi aynı uzunlukta olmayan 30 ayetlik düzyazı latince ilahi.
2. Bu ilahinin ayetleri için düzenlenen beste.
3. Bu ilahinin söylendiği dinsel tören.
*ANSİKL. Din. Te Deum, IV. yy.'da Daçya'da (Sırbistan) Remesiana piskoposluğu yapan Niketas'a atfedilir. Sonradan ilk metne bazı katmalar yapılmıştır. Genellikle okuma ayininin sonunda, bayramlar ve bayram alaylarında, bazı dinsel işlevlerde (atamalar, bir rahibin kutsanması vb.) ve görkemli törenlerde okunur. Te Deum, ayakta söylenir.
*Müz. Te Deum'un çoksesli yorumuna tanıklık eden ilk belge Musica enchiriadis (900'e doğr.) adlı incelemedir. XV. yy.'dan önce başka hiçbir tanıklığa rastlanmaz. Yalnız Binchois, faux-bourdon biçiminde armonize edilmiş birkaç ayet bırakmıştır Aralarında Kerte, Lassus, Anerip C. Festa, Gallus vb'nin de bulunduğu çokseslilik ustalan, özellikle XVI. yy.'da Te Deum'un ayetleri için müzik bestelerken, Ingüizler ve Almanlar aynı sözleri halk diline çevirerek bestelemişlerdir (Hassler, Praetorius, Byrd, Gibbons, Hândel vb). Fransa ve İtalya'da Lully, Charpentier, Delalarıde, Campra, Cterambault, Blanchard, Philidoı; Gossep Caldara, Durante, Jommelli vb. Avusturya'da Haydn ve Mozart solistler korolor, org ve orkestra için Te Deum başlığı altında, latince sözlü uzun kantatlar yazmışlardır. XIX. ve XX. yy.'da, Te Deum, uzun senfonik ve koral besteler doğurmuştur: Berlioz (1855), Bruckner (1884), Dvofâk (1896), Verdi (1898), VValton (1953), Penderecki (1979).
Kaynak: Büyük Larousse
YORUMLAR