TEŞRİFATÇI a. 1. Resmi törenlerde, davetlerde davetlileri kurallara göre karşılamak ve ağırlamakla görevli kimse; protokol görevlisi...
TEŞRİFATÇI a.
1. Resmi törenlerde, davetlerde davetlileri kurallara göre karşılamak ve ağırlamakla görevli kimse; protokol görevlisi.
2. Sinema, tiyatro vb. yerlerde yer gösteren kimse.
*Kur. tar. Osmanlılar'da devlet törenlerinde düzenleme işlerini yürütüp yöneten görevliye verilen ad. (Teşrifatı ya da Teşrifata Divanı hümayun da denirdi.) [Bk. ansikl. böl.]
*ANSİKL. Divanı hümayunda önemli görevlerden olan teşrifatçılık, Kanuni Sultan Süleyman tarafından kuruldu ve imparatorluğun son dönemine kadar önemini korudu. Teşrifatçı, saraydaki tüm törenlerin nasıl yapılacağını ayrıntılarıyla bilir; sarayda, Divanı hümayunda ve Paşakapısı'rı- daki törenlerde elindeki deftere göre protokolü uygulardı. Başlıca görevleri şunlardı: Divanı hümayunda kapıkulu askerlerine maaş verilmesi; ziyafetler, elçilerin gelişleri; hükümdarın cep harçlığı olan Mısır hâzinesinin gelişi; padişahın cülusunda ya da bayramlarda yapılan muayede ve tebrikler; donanmanın denize açılması; bir geminin denize indirilmesi; hükümdara hilat giydirilmesi ve peşkeş çekilmesi; sadrazam dairesindeki törenler sırasında belirli kuralları uygulamak, uygulatmak; beylerbeyi ve devlet erkânının rüsum ve harçlarının defterini tutmak. Teşrifatçılık, başlangıçta, Divanı hümayun'a bağlıyken Ahmet III döneminde (1595 -1603) sadaret kethüdaliğına bağlandı ve görev yeri Paşakapısı'na taşındı. Teşrifat kalemi, teşrifatçının buyruğundaydı; maiyetinde teşrifat kesedarı, teşrifat halifesi, kaftancıbaşı ve teşrifat kesedarı yamağı görev yaparlardı. Teşrifat kaleminde yevmi, mufassal ve mütefferrik adıyla anılan çeşitli defterler vardı. Bunlardan yevmi defterlerde padişaha tanıtılacak kişilerin adları, giydikleri hilafların çeşitleri, şölenlerde yapılan giderler, elçilerin kabulleri sırasında yapılan harcamalar vb. belirtilirdi.
1. Resmi törenlerde, davetlerde davetlileri kurallara göre karşılamak ve ağırlamakla görevli kimse; protokol görevlisi.
2. Sinema, tiyatro vb. yerlerde yer gösteren kimse.
*Kur. tar. Osmanlılar'da devlet törenlerinde düzenleme işlerini yürütüp yöneten görevliye verilen ad. (Teşrifatı ya da Teşrifata Divanı hümayun da denirdi.) [Bk. ansikl. böl.]
*ANSİKL. Divanı hümayunda önemli görevlerden olan teşrifatçılık, Kanuni Sultan Süleyman tarafından kuruldu ve imparatorluğun son dönemine kadar önemini korudu. Teşrifatçı, saraydaki tüm törenlerin nasıl yapılacağını ayrıntılarıyla bilir; sarayda, Divanı hümayunda ve Paşakapısı'rı- daki törenlerde elindeki deftere göre protokolü uygulardı. Başlıca görevleri şunlardı: Divanı hümayunda kapıkulu askerlerine maaş verilmesi; ziyafetler, elçilerin gelişleri; hükümdarın cep harçlığı olan Mısır hâzinesinin gelişi; padişahın cülusunda ya da bayramlarda yapılan muayede ve tebrikler; donanmanın denize açılması; bir geminin denize indirilmesi; hükümdara hilat giydirilmesi ve peşkeş çekilmesi; sadrazam dairesindeki törenler sırasında belirli kuralları uygulamak, uygulatmak; beylerbeyi ve devlet erkânının rüsum ve harçlarının defterini tutmak. Teşrifatçılık, başlangıçta, Divanı hümayun'a bağlıyken Ahmet III döneminde (1595 -1603) sadaret kethüdaliğına bağlandı ve görev yeri Paşakapısı'na taşındı. Teşrifat kalemi, teşrifatçının buyruğundaydı; maiyetinde teşrifat kesedarı, teşrifat halifesi, kaftancıbaşı ve teşrifat kesedarı yamağı görev yaparlardı. Teşrifat kaleminde yevmi, mufassal ve mütefferrik adıyla anılan çeşitli defterler vardı. Bunlardan yevmi defterlerde padişaha tanıtılacak kişilerin adları, giydikleri hilafların çeşitleri, şölenlerde yapılan giderler, elçilerin kabulleri sırasında yapılan harcamalar vb. belirtilirdi.
Kaynak: Büyük Larousse
YORUMLAR