1 Traverten Nedir? 3 Türkiye’deki Traverten Olan Mıntıkalar Traverten ne anlama gelir, Traverten kelime anlamı nedir, Traverten kelimesi...
1 Traverten Nedir?
3 Türkiye’deki Traverten Olan Mıntıkalar
Traverten ne anlama gelir, Traverten kelime anlamı nedir, Traverten kelimesi nereden gelmektedir, Traverten oluşumunun aşamaları, Traverten oluşumu nasıl meydana gelir, Traverten nasıl ve nerelerde oluşur
Traverten ne anlama gelir, Traverten kelime anlamı nedir, Traverten kelimesi nereden gelmektedir, Traverten oluşumunun aşamaları, Traverten oluşumu nasıl meydana gelir, Traverten nasıl ve nerelerde oluşur
Traverten ne anlama gelir, Traverten kelime anlamı nedir, Traverten kelimesi nereden gelmektedir, Traverten oluşumunun aşamaları, Traverten oluşumu nasıl meydana gelir, Traverten nasıl ve nerelerde oluşur
Traverten Nedir?
Traverten, tazyik altında, bünyesinde erimiş karbon dioksit bulunan yeraltı suları, geçtikleri bölgelerdeki kalsiyum karbonatı (CaCO3) eriterek taşır. Suyun birden açığa, basınçsız ortama çıkması ve karbondioksitin uçması ile, suda erimiş bulunan kalsiyum karbonat çok ince katmanlar halinde kayaların üstüne çöker. Bu birikim zaman içinde yastık şeklinde yumuşak hatları olan travertenleri oluşturur.
Traverten bununla beraber mermerle beraber kullanılan bir yapı malzemesidir. Türkiye’nin Denizli, Nahiye-Burdur, Mut-Mersin, Sivas şeklinde bir sürü bölgesinde traverten ocakları işletilmektedir. Üretilen araç-gereç blok, moloz olarak ya da fabrikalarda işlenerek ebatlı honlu – cilalı traverten şeklinde ürünler halinde iç piyasada kullanılmakta ya da büyük oranda yurtdışına ihraç edilmektedir.
Traverten Kelimesi Nereden Geliyor?
Traverten sözcüğü, İtalya´da geniş traverten çökellerinin bulunmuş olduğu Tivoli´nin, Roma zamanındaki ismi olan “Tivertino”dan gelmektedir. Traverten çok yönlü, türlü nedenlere ve ortamlara bağlı, kimyasal tepki sonucu çökelme ile oluşan bir kayadır. Pamukkale travertenlerini inceleyecek olursak;
Türkiye’deki Traverten Olan Mıntıkalar
Pamukkale termal kaynağını gerçekleştiren jeolojik vakalar geniş bir bölgeyi etkilemiştir. Bu bölümde sıcaklıkları 35-100 C içinde farklılık gösteren 17 sıcak su alanı mevcuttur. Pamukkale termal membaı, bölgesel potansiyel içindeki bir ünitedir. Kaynak, antik dönemlerden bu yana kullanılmaktadır. Termal su kaynaktan çıktıktan son ra, 320m uzunluğunda bir kanal ile traverten başına gelmekte ve buradan, 60-70m.lik kısmi çökelmenin olduğu traverten katkatlarına dökülmekte ve averaj 240-300m. yol kat etmektedir. Kaynaktan çıkan 35.6 Co sıcaklğında,içinde yüksek oranda Kalsiyum Hidro Karbonat bulunan suyun havadaki oksijen ile olan teması esnasında Karbondioksit ve Karbonmonoksit uçarak,kalsiyum karbonat çökelmekte ve traverten oluşumuna sebep olmaktadır.Çökelti ilk etapta jel halindedir.Tepki kimyasal olarak; Ca(HCO3)+O2 à CaCO+CO2+CO+H2O şeklindedir. Katkat havuzcuklarında ve katkat seddelerinde, çökelmekte olan kalsiyum karbonat, ilk başlarda yumuşak bir jel halindedir.
Vakit içinde sertleşmekte ve traverten olmaktadır. Fakat ziyaretçiler tarafınca katkatlar üstünde gezilmesi ve oynanması, hemen hemen yumuşacık haldeki kalsiyum karbonatların ezilmesine, dağılmasına niçin olmaktadır. Travertenlere termal su kontrollü olarak belli başlı bir program dahilinde verilmektedir.Fazla oranda ve uzun süre aynı yere akıtılan su yosunlaşmaya ve bu nedenle travertenlerde hoş olmayan kirliliğe sebep olmaktadır. Beyazlığın oluşumunda, hava şartları, ısı kaybı, akışın yayılımı ve süresi etkilidir. Çökelme, termal sudaki karbondioksitin havadaki karbondioksit dengeye gelinceye kadar devam etmektedir.
Yerinde meydana getirilen analizlerde, kaynak başındaki suyun karbondioksit miktarı averaj 725mg/1 iken, suyun travertenleri terk ettiğinde bu miktar 145mg/1’e düşmektedir. Keza kalsiyum bikarbonat da benzer şekilde 1200 mg/1’den 400 mg/1’e düşmektedir. Keza Ca 576/8mg/1’e düşmektedir. Bu çözümleme sonucuna nazaran, 1lt. sudan traverten üstüne 499.9mg. CaCO 3 çökelmektedir. Bu miktar 1 1/sn. su için günde 43191g. Çökelme anlamına gelir. Averaj yoğunluğu 1.48g/santimetre 3 alan kaplar. Suyun averaj debisi 466.21/sn. olduğuna nazaran 13584m 2 alan beyazlatılabilecektir. Pratikte bu şartları yerine getirmek güçtür. Fakat bu kuramsal yaklaşıma nazaran yılda 1mm. genişliğinde 4.9km 2 alan beyazlatılabilir.
YORUMLAR