Türkiye'nin Coğrafi Konumu Genel Fizyolojik Özellikler Türkiye, şimal Yarım Küre'de orta kuşağın Ekvator'a yakın olan ke...
Türkiye'nin Coğrafi Konumu
Genel Fizyolojik Özellikler
Türkiye, şimal Yarım Küre'de orta kuşağın Ekvator'a yakın olan kesimindedir ve 35° 51'- 42° 06' şimal enlemleri ile 26°- 45° şark meridyenleri içinde mevcuttur. Doğusu ile batısı içinde 19 meridyenlik uzaklık vardır ve bu vaziyet, 76 dakikalık vakit farkını doğurur.
Türkiye'nin toplam yüzölçümü 777.971 km²'dir ve bu alanın % 97'si Asya'da, geri kalanı ise Avrupa'da bulunan ve Asya-Avrupa ve Afrika'yı birbirine bağlayan bir geçiş noktasında yer almıştır. Çanakkale ve İstanbul Boğazları Avrupa'dan Asya'yı ayırmakta ve Akdeniz, Karadeniz Havzaları içinde tabii bir bağlantı oluşturmaktadır. Bununla birlikte ülke dört deniz tarafınca çevrilmiş olup, Ege ve Akdeniz garp ve güneyde yer alırken, Türkiye, Karadeniz kıyısını Bulgaristan, Romanya, Ukrayna, Rusya ve Gürcistan ile paylaşmaktadır.
Türkiye, bir taraftan Avrupa, Asya, Afrika kıtalarının kavşak noktasında bulunmakta, başka taraftan da Orta Şark, Balkan, ve Kafkas ülkelerine güneyde Suriye ve Irak, doğuda İran, Nahcivan ve Ermenistan, avrupada ise Ege Denizi ve Meriç Dere sınırı ile Yunanistan'a komşudur. Onun için Türkiye, coğrafi konum olarak dünya üstünde siyasal, ekonomik ve askeri yönden çok mühim ve stratejik bir bölümde mevcuttur.
Türkiye, değişik coğrafi konumundan dolayı jeolojik yapı, topografya, iklim, yaban yaşamı ve nebat örtüsü açısından büyük çeşitlilik sergilemektedir. Averaj yükseklik Avrupa' da 330 metre, Asya'da 1050 metre iken Türkiye de 1131 metre olması, Şimal ve Güneyde dağların genel olarak denizlere paralel olarak uzanması, denize olan yakınlık ile uzaklık ve yükselti iklimi, yağış tür ve miktarı ile nebat örtüsünü mühim seviyede etkilemektedir.
Türkiye genel coğrafi biçim bakımından doğudan batıya doğru uzamış bir kara parçası olup, Trakya'nın batıdaki bağlantısı göz önüne alınmaz ise, şark tarafınca kara ile birleşmiş, başka 3 tarafı denizlerle çevrilmiştir. Cenup ve kuzeyinde mevcut sıradağlar ile sahil kısımları ve iç mıntıkalar birbirlerinden ayrılmıştır. Doğuda engebeler çok fazladır. Garp Anadolu'da ise, fazla yüksek değildir ve denize dik bir biçimde uzanmaktadırlar. Türkiye'nin genel durumunda göze çarpan görüntü; Şimal ve cenup kesimlerinde iki dağlık şerit, doğuda dağlık bir yayla Avrupada Ege denizine dik uzanan dağların içinde kalan bir saha ve içerde, etrafı dağlarla çevrilmiş ve denizle ilgisi kesilmiş bir bölge vardır. Bu farklılıkların meydana getirmiş olduğu özellikler türlü iklim bölgelerinin sınırlarını çizmektedir.
Türkiye şimal yarımkürede 35° 51'- 42° 06' şimal enlemleri ile 26° - 45° şark meridyenleri içinde kalan toprakları ile ılıman iklim kuşağı üzerindedir. Bununla beraber, ülke için Akdeniz iklimi, Karadeniz iklimi ve Karasal iklim sınıflaması yapılabilir. Ama gene de yedi coğrafi bölge birbirlerinden değişik özellikler gösterir ve bu sebeple Türkiye iklimi yedi bölge içinde tanımlanabilir. Karadeniz, Marmara, Ege, Akdeniz kıyı bölgeleridir üçü ise dağlık ve sıkıntılı kurak ve soğuk iklim koşullarına haiz olan İç Anadolu, Şark Anadolu, Güneydoğu Anadolu Bölgeleridir.
Genel Fizyolojik Özellikler
Türkiye, şimal Yarım Küre'de orta kuşağın Ekvator'a yakın olan kesimindedir ve 35° 51'- 42° 06' şimal enlemleri ile 26°- 45° şark meridyenleri içinde mevcuttur. Doğusu ile batısı içinde 19 meridyenlik uzaklık vardır ve bu vaziyet, 76 dakikalık vakit farkını doğurur.
Türkiye'nin toplam yüzölçümü 777.971 km²'dir ve bu alanın % 97'si Asya'da, geri kalanı ise Avrupa'da bulunan ve Asya-Avrupa ve Afrika'yı birbirine bağlayan bir geçiş noktasında yer almıştır. Çanakkale ve İstanbul Boğazları Avrupa'dan Asya'yı ayırmakta ve Akdeniz, Karadeniz Havzaları içinde tabii bir bağlantı oluşturmaktadır. Bununla birlikte ülke dört deniz tarafınca çevrilmiş olup, Ege ve Akdeniz garp ve güneyde yer alırken, Türkiye, Karadeniz kıyısını Bulgaristan, Romanya, Ukrayna, Rusya ve Gürcistan ile paylaşmaktadır.
Türkiye, bir taraftan Avrupa, Asya, Afrika kıtalarının kavşak noktasında bulunmakta, başka taraftan da Orta Şark, Balkan, ve Kafkas ülkelerine güneyde Suriye ve Irak, doğuda İran, Nahcivan ve Ermenistan, avrupada ise Ege Denizi ve Meriç Dere sınırı ile Yunanistan'a komşudur. Onun için Türkiye, coğrafi konum olarak dünya üstünde siyasal, ekonomik ve askeri yönden çok mühim ve stratejik bir bölümde mevcuttur.
Türkiye, değişik coğrafi konumundan dolayı jeolojik yapı, topografya, iklim, yaban yaşamı ve nebat örtüsü açısından büyük çeşitlilik sergilemektedir. Averaj yükseklik Avrupa' da 330 metre, Asya'da 1050 metre iken Türkiye de 1131 metre olması, Şimal ve Güneyde dağların genel olarak denizlere paralel olarak uzanması, denize olan yakınlık ile uzaklık ve yükselti iklimi, yağış tür ve miktarı ile nebat örtüsünü mühim seviyede etkilemektedir.
Türkiye genel coğrafi biçim bakımından doğudan batıya doğru uzamış bir kara parçası olup, Trakya'nın batıdaki bağlantısı göz önüne alınmaz ise, şark tarafınca kara ile birleşmiş, başka 3 tarafı denizlerle çevrilmiştir. Cenup ve kuzeyinde mevcut sıradağlar ile sahil kısımları ve iç mıntıkalar birbirlerinden ayrılmıştır. Doğuda engebeler çok fazladır. Garp Anadolu'da ise, fazla yüksek değildir ve denize dik bir biçimde uzanmaktadırlar. Türkiye'nin genel durumunda göze çarpan görüntü; Şimal ve cenup kesimlerinde iki dağlık şerit, doğuda dağlık bir yayla Avrupada Ege denizine dik uzanan dağların içinde kalan bir saha ve içerde, etrafı dağlarla çevrilmiş ve denizle ilgisi kesilmiş bir bölge vardır. Bu farklılıkların meydana getirmiş olduğu özellikler türlü iklim bölgelerinin sınırlarını çizmektedir.
Türkiye şimal yarımkürede 35° 51'- 42° 06' şimal enlemleri ile 26° - 45° şark meridyenleri içinde kalan toprakları ile ılıman iklim kuşağı üzerindedir. Bununla beraber, ülke için Akdeniz iklimi, Karadeniz iklimi ve Karasal iklim sınıflaması yapılabilir. Ama gene de yedi coğrafi bölge birbirlerinden değişik özellikler gösterir ve bu sebeple Türkiye iklimi yedi bölge içinde tanımlanabilir. Karadeniz, Marmara, Ege, Akdeniz kıyı bölgeleridir üçü ise dağlık ve sıkıntılı kurak ve soğuk iklim koşullarına haiz olan İç Anadolu, Şark Anadolu, Güneydoğu Anadolu Bölgeleridir.
Osmanlı Devleti'nin coğrafi konumu nedir?
Uygur Devleti'nin coğrafi konumu nedir?
İç Anadolu Bölgesi'nin coğrafi konumu nedir?
Dünya'nın Şekli
Ekvator'dan şişkin kutuplardan basıktır..(Geoit). İspat etmek gerekirse;
=> Eğer ekvator'dan bahsedebiliyorsak yada kutup noktalarından bahsedebiliyorsak bu Dünya'nın küre olmasıyla ilgilidir..Mesela, Dünya'nın şeklini kareli defter benzer biçimde düz düşünürsek tüm paraleller eşit olacağı için ekvator diye birşey olmazdı..
DİP NOT:
=> Bir soruda EKVATOR---KUTUP geçerse Dünya'nın şeklini arayacağız..
=> İkinci bir boylam çizerken meydana getirilen yanlışlığı gidermek için meridyenlerin kutup noktalarıyla birleşmesi gerekiyor..
YADA:
Niçin meridyenler kutuplara gidildikçe birbirlerine yaklaşıyorlar? Diye sorulduğunda
=> Çünkü meridyenler kutup noktalarında birleşmek zorunda olan çizgilerdir.(Dünya'nın Şekli)
Çizgisel hız:
Ekvator'dan kutuplara gidildikçe azalır. Bu durumun temel sebebi Dünya'nın şeklidir.
İSPAT
Dünya'nın şekli düz bir kağıt benzer biçimde olsaydı paralel ve meridyenlere giden tüm yollar aynı olacaktı. Hepsinin hızları eşit olacaktı.
NOT:
Ekvator---kutup yerine Akdeniz--Karadeniz deselerdi yanıt gene Dünya'nın şekli olurdu.
DüNYA'NIN HAREKETLERİ
Günlük ve senelik hareketler olmak suretiyle ikiye ayrılır.
=> Günlük Hareket: Gün içinde olan hareketlerdir.
=> Senelik Hareket: Dünya'nın şekli elips olduğundan kimi vakit Güneş Dünya'ya yaklaşır, kimi vakit uzaklaşır. Güneş Dünya'ya yakınken hızı fazladır. Uzaklaşırken hızı azdır. Şubat niçin 28 gündür? Güneş Dünya'ya yaklaştığı vakit süratli döner. Ocak, Şubat, Mart'ta bu zamana müsavi gelir. Fakat şubata müsavi ulaştığında daha süratli döner. Bu sebeple Şubat 28 gündür.
YILLIK HARAKET=EKSEN EĞİKLİĞİ
Eksen eğikliği 23* 27 dk ise dönencelerde 23* 27 dk dır.
NOT:
Bir soruda dönence ve kutup dairesi derse derhal eksen eğikliği açısını işaretliyoruz. Çünkü dönence ve kutup dairesini eksen eğikliği belirler. (Türkiye 36*42 dk enlemlerindedir. Türkiye'ye Güneş ışınları dik gelmiyor.)
=> 21 Haziran (23*27 dk)
=> 21 Mart, 23 Eylül (Ekvator)
=> 21 Aralık (23* 27 dk)
Güneş dönencelerin arasına yılda 2 kez dik gelir (Nisan,Ağustos). Dönencelerin üstüne yılda 1 kez dik gelir.
= Eksen Eğikliğinin Neticeleri =
Hava sıcaksa gölgeler kısa, hava soğuksa gölgeler uzun.
NOT:
Türkiye şimal yarım kürede dir.
= Eksen Eğikliği Olmasaydı =
1- Işık yalnız Ekvator'a müsavi gelecekti.
2- Mevsimler olmayacaktı. Gece ve gündüz birbirine eşit olacaktı.
3- Gölge boyları yıl içinde değişmeyecekti.
4- Güneş ışınlarının geliş açısı yıl içinde değişmeyecekti.
Mesela; Herhangi bir noktada yıl içinde Eksen eğikliği vakasının değişmesinin sebebi nedir?
Dönencelerde Eksen eğikliği nin sebebi nedir?
PRATİK BİLGİLER
> Sorularda ekvator, kutup derse yanıt Dünya'nın şekli. (enlem)
> Sorularda gün içinde derse yanıt günlük haraket.
> Sorularda yıl içinde derse yanıt senelik hakaret.
Eğer bir soruda bizlere 1 güne sığdırabildiğimiz bir vaka anlatılmışsa bu probleminin cevabı Günlük Harekettir.
1 güne sığmayan minimum 2 günün gerektiği doğrusu 1 güne sığmayan Senelik Harekettir. (eksen eğikliği)
YORUMLAR