Türkiye'nin Fiziki, Beşeri ve Ekonomik Coğrafyası Türkiye Eski Dünya karaları olan Asya, Avrupa ve Afrika'nın birbirine en f...
Türkiye'nin Fiziki, Beşeri ve Ekonomik Coğrafyası
Türkiye Eski Dünya karaları olan Asya, Avrupa ve Afrika'nın birbirine en fazla yaklaştığı sahada, Atlas Okyanusu'ndan, bu büyük kara hacminin içerlerine doğru 3 000 km süresince sokulmuş bulunan Akdeniz havzası içinde yer alır. Kabaca paraleller ışığında uzanan Türkiye, doğudaki Asya'dan, batıdaki Avrupa'dan sayılan iki parçadan meydana gelir.
Kuzeyde ve güneyde yüksek kenar dağlarla (Güneyde Toroslar, kuzeyde ise Karadeniz Dağları) çevrilmiş, kabaca dikdörtgen biçimli kütlevi bir kara parçası olarak Asya'nın gövdesinden Avrupa'ya doğru uzanan Anadolu'nun, Asya'nın geri kalan büyük kısmından (Asia major) değişik, ileri bir kültür alanı olması sebebi ile Minik Asya (Asia minor) olarak adlandırılmıştır.
Kabaca üçgene benzetilen Trakya ise Avrupa kıtasında yer edinen topraklarımızdır. Balkan yarımadasından Anadolu'ya doğru huni şeklinde sokulan bu sahaya eskiden Paşeli ve Rumeli ismi verilirdi.
Hem bir Asya, hem bir Avrupa ülkesi olarak Türkiye 814 578 km²'lik yüz ölçümü ile (İzdüşüm alanı ise 779 452 km² dir.), İran haricinde tüm komşularından ve Rusya Federasyonu haricinde Avrupa ülkelerinin her birinden daha geniş yer kaplar. Bu alansal genişlik ve doğu-batı sınırları içinde 1 600 kilometreyi aşan, kuzey-güney ışığında 475-650 kilometre içinde farklılık gösteren büyük mesafeler, konum, relief ve iklim özelliklerinin tesirleri ile beraber, ülke sınırları içinde değişik coğrafi bölgelerin meydana gelmiş olmasına neden olan başlıca sebeplerden biridir
Şekil bakımından Türkiye toprakları, paraleller ışığında uzanan bir dikdörtgene benzer. Bu dikdörtgen kabaca 42° (Sinop'ta İnceburun 42° 06') ve 36° (Hatay'da Topraktutan (Beysun) köyü civarı 35° 51') şimal paralelleri ile sınırlanır. Bu konumuna bakılırsa Türkiye, termik bakımdan orta kuşağın daha sıcak olan cenup yarısında, yer yuvar üstünde pek çok kurak ve yarıkurak ülkelerin sıralandığı subtropikal bölgededir. Fakat Şark Akdeniz havzaları arasındaki konumu ve yüksek engebeleri yardımıyla, kurak subtropikal alanlardan daha bolca yağış alıp ayrılır. ülkenin en garp (Gökçe adada Avlaka burnu 25° 40' E) ve en şark (Minik Ağrı-sancı'nın doğusu 44° 48') içinde ortalama 19 derecelik bir meridyen farkı vardır.
Şark ve garp sınırları arasındaki mesafe, Türkiye'yi ortalayan 39° paraleli süresince 1650 kilometreyi bulur. ülkenin şark ve garp bölgeleri arasındaki bağıntıyı ve kaynaşmayı yüzyıllar süresince güçleştirmiş ve geciktirmiş olan bu uzun mesafe, bununla beraber Türkiye'nin şark ve garp sınırlan içinde 76 dakikalık mahalli saat farkına da neden olur.
Türkiye Eski Dünya karaları olan Asya, Avrupa ve Afrika'nın birbirine en fazla yaklaştığı sahada, Atlas Okyanusu'ndan, bu büyük kara hacminin içerlerine doğru 3 000 km süresince sokulmuş bulunan Akdeniz havzası içinde yer alır. Kabaca paraleller ışığında uzanan Türkiye, doğudaki Asya'dan, batıdaki Avrupa'dan sayılan iki parçadan meydana gelir.
Kuzeyde ve güneyde yüksek kenar dağlarla (Güneyde Toroslar, kuzeyde ise Karadeniz Dağları) çevrilmiş, kabaca dikdörtgen biçimli kütlevi bir kara parçası olarak Asya'nın gövdesinden Avrupa'ya doğru uzanan Anadolu'nun, Asya'nın geri kalan büyük kısmından (Asia major) değişik, ileri bir kültür alanı olması sebebi ile Minik Asya (Asia minor) olarak adlandırılmıştır.
Kabaca üçgene benzetilen Trakya ise Avrupa kıtasında yer edinen topraklarımızdır. Balkan yarımadasından Anadolu'ya doğru huni şeklinde sokulan bu sahaya eskiden Paşeli ve Rumeli ismi verilirdi.
Hem bir Asya, hem bir Avrupa ülkesi olarak Türkiye 814 578 km²'lik yüz ölçümü ile (İzdüşüm alanı ise 779 452 km² dir.), İran haricinde tüm komşularından ve Rusya Federasyonu haricinde Avrupa ülkelerinin her birinden daha geniş yer kaplar. Bu alansal genişlik ve doğu-batı sınırları içinde 1 600 kilometreyi aşan, kuzey-güney ışığında 475-650 kilometre içinde farklılık gösteren büyük mesafeler, konum, relief ve iklim özelliklerinin tesirleri ile beraber, ülke sınırları içinde değişik coğrafi bölgelerin meydana gelmiş olmasına neden olan başlıca sebeplerden biridir
Şekil bakımından Türkiye toprakları, paraleller ışığında uzanan bir dikdörtgene benzer. Bu dikdörtgen kabaca 42° (Sinop'ta İnceburun 42° 06') ve 36° (Hatay'da Topraktutan (Beysun) köyü civarı 35° 51') şimal paralelleri ile sınırlanır. Bu konumuna bakılırsa Türkiye, termik bakımdan orta kuşağın daha sıcak olan cenup yarısında, yer yuvar üstünde pek çok kurak ve yarıkurak ülkelerin sıralandığı subtropikal bölgededir. Fakat Şark Akdeniz havzaları arasındaki konumu ve yüksek engebeleri yardımıyla, kurak subtropikal alanlardan daha bolca yağış alıp ayrılır. ülkenin en garp (Gökçe adada Avlaka burnu 25° 40' E) ve en şark (Minik Ağrı-sancı'nın doğusu 44° 48') içinde ortalama 19 derecelik bir meridyen farkı vardır.
Şark ve garp sınırları arasındaki mesafe, Türkiye'yi ortalayan 39° paraleli süresince 1650 kilometreyi bulur. ülkenin şark ve garp bölgeleri arasındaki bağıntıyı ve kaynaşmayı yüzyıllar süresince güçleştirmiş ve geciktirmiş olan bu uzun mesafe, bununla beraber Türkiye'nin şark ve garp sınırlan içinde 76 dakikalık mahalli saat farkına da neden olur.
Fiziki ve beşeri coğrafyanın alt dalları nedir?
Beşeri ve Ekonomik Coğrafya
Türkiye'nin Fiziki Coğrafyası (Türkiye'nin Tabii Yapısı)
YORUMLAR