Vitaminler hangi besinlerde mevcuttur? VİTAMİNLER A vitamini (retinol ya da akseroftol) Yalnızca hayvanlarda bulunan ve yağda eri...
Vitaminler hangi besinlerde mevcuttur?
VİTAMİNLER
A vitamini (retinol ya da akseroftol)
Yalnızca hayvanlarda bulunan ve yağda eriyen doymamış bir alkoldür.Sütte, yumurta sarısında, ton ve morina balıklarının karaciğer yağında (balıkyağı) mevcuttur.Havuç ve havuç benzeri sarı-turuncu renkli sebzelerde A vitamininin ön maddeleri vardır.
A vitamini eksikliğinde gözde ve deride keratoz, kseroftalmi (göz akı ve korneanın parlaklığını kaybederek kuruması), foliker hiperkeratoz ( ten hastalığı) ve gece körlüğü görülür.
Bulgu ve endişeler: Görme kabiliyetini korur, katarakt riskini azaltır. Ama fazlası kemiklere zarar verebilir.- Dozu: 31+: erkeklerde 3000 IU (internasyonal birim), hanımlarda 2333 IU
- Kaynaklar: Havuç, tatlı patates ve mango.
Daha etkili olduğundan tedavide daha çok kullanılan D2 vitamini (ergokalsiferol) ve D3 vitamini (kolekalsiferol) olmak suretiyle iki tipi vardır.Molekül yapısı steroidlerle aynıdır.D2' nin membaı deridir; derideki 7- dehidrokolestrol, mor ötesi ışınların etkisiyle vitamin D2' ye dönüşür. D3 vitamininin membaı besinlerdir; daha çok et, süt ve yumurta sarısında mevcuttur.
Düzgüsel olarak güneş ışığı alan insan vücudunda D vitamini yeterince üretilir. Ama yenidoğanlarda, gelişme çağındaki çocuklarda, gebelik ve süt emzirme dönemlerindeki hanımlarda besinlerle dışardan daha çok oranda alınması gerekir.
D vitamini eksikliğinde çocuklarda raşitizm, yetişkinlerde osteomalazi (kemik yumuşaması) gelişir.
- Neye yarar?: Kalsiyumla beraber alındığında kemik kırılmasına karşı korur. Yüksek dozda alındığında kolon, meme ve yumurtalık kanserini önlemeye destek olur.
- Dozu: 31-50 yaş: günde 200 IU 51-70 yaş: 400 IU
- Kaynak besinler: Süt ve tahıl, balık ve margarin.
Başta tahıl olmak suretiyle ıspanak, kabak, lahana, marul benzer biçimde yeşil sebzelerde bolca oranda mevcuttur. İnsanda karaciğerin yanı sıra yağlı dokularda, böbrekte, kalpte, kaslarda ve böbreküstü bezi kabuğunda depolanır. Fazla olan kısımı idrar ve dışkıyla atılır. Antioksidan özellik gösterir.
E vitamini eksikliği son aşama nadir görülür ve kansızlık şeklinde ortaya çıkar.
- Neye yarar?: Hücrelere zarar veren molekülleri etkisiz hale getirir. Prostat kanserine ve Alzheimer'a karşı korur.
- Dozu: 31+: Tabii lardan 22 IU ya da 33 IU bileşik E vitamini.
- Kaynak besinler: Yeşil yapraklı sebzeler, kabuklu yemişler, bitkisel yağlar ile tahıllar.
K vitamini
Sebzelerin yeşil kısmında, ıspanakta, kabakta, marulda, yeşil domateste, çam ignesinde, yeşil biberde bolca mevcuttur. K vitamini insan bağırsağındaki bir grup bakteri tarafındanda üretilir. K vitamininin tamamına yakını kullanılır, yanlızca minik bir kısımı karaciğerde depolanır.
K vitamini eksikliği son aşama nadirdir ve kafada, sindirim sisteminde, idrar yollarında, akciğerlerde ve deride kanamalara neden olur. K vitamini yanlızca kanamalı hastalarda eksikliğini gidermek için kullanılır.
- Neye yarar?: Kan pıhtılaşması için gereklidir, kemikleri korur.
- Dozu: 31+: Günde 90-120 mcg (mikro gram).
- Kaynak besinler: Yeşil yapraklı sebzeler, süt ve süt ürünleri, yumurta, tahıllar ve karaciğer.
B vitamini
Suda eriyebilen, molekül yapılarında bir azot atomu bulunan, bir takım enzim sistemlerinin etkinliğini arttırıcı koenzimler olarak işlev gören 15' e yakın değişik maddeden oluşan bir vitamin gurubudur.
B1 vitamini (tiyamin)
Buğday başağı, kepek, bira mayası, sebzeler benzer biçimde bir sürü besinde bolca oranda mevcuttur. Memelilerin karaciğer, böbrek, kalp, beynimiz ve bağırsaklarında az oranda mevcuttur. Sebzelerin pişirilmesi, sütün kaynatılması ve sterilize edilmesi (mikroptan arındırılması) çok oranda tiyamin yitirilmesine neden olur. Tiyamin ince bağırsaklardan etkin taşınma mekanizmasıyla emilir. Vücutta depolanmaz ve kullanılmayan kısımı yemekten üç saat sonrasında böbrekler yöntemiyle tamamen dışarı atılır.
B1 vitamini yetersizliğine bağlı olarak gelişen hastalık tablosunda depresyon, huzursuzluk, hafıza zayıflığı ve dikkat azalması, hipotoni (kas gevşekliği) ve anoreksi (iştahsızlık) yer alır.
DEVAMI
A, B, C, D, K, E vitaminleri hangi besinlerde mevcuttur?
Hangi besinlerde yağ mevcuttur?
Protein hangi besinlerde mevcuttur?
E vitamini, antioksidan özelliği gösteren tek vitamindir. Vitamin molekülleri içinde en büyüğü olan E vitamini, tahıl, tahıl ürünleri, süt, süt ürünleri, kırmızı et, sebze ve yağlarda, tahıl embriyoları, küspeler ve yeşil yapraklı bitkilerde mevcuttur. En mühim tohum yağlarıdır (nebati yağlar). Ekmek ne kadar esmer ise o denli çok E vitamini ihtiva eder. Et ve meyvede çok az vardır. Düzgüsel yeme ile günde 5-10 mg E vitamini alınır. ABD'de tavsiye edilen miktar 15 mg/gün olmasına rağmen Kanada'da 9 mg/gün'dür. Bir takım besinlerin 100 gramında bulunan α-tokoferolün gram cinsinden miktarı şöyledir:
- sebzelerde 90
- sıvı yağlarda 50
- tahılda 45
- yumurtada 10,7
- margarinde 10,2
- fasulyede 9
- koyun ve sığır etinde 1,7
- tereyağında 1,6
- tavukta 1,6
Bu ileti 'en iyi yanıt' seçilmiştir.
A vitamini (retinol ya da akseroftol)
Yalnızca hayvanlarda bulunan ve yağda eriyen doymamış bir alkoldür.Sütte, yumurta sarısında, ton ve morina balıklarının karaciğer yağında (balıkyağı) mevcuttur.Havuç ve havuç benzeri sarı-turuncu renkli sebzelerde A vitamininin ön maddeleri vardır.
A vitamini eksikliğinde gözde ve deride keratoz, kseroftalmi (göz akı ve korneanın parlaklığını kaybederek kuruması), foliker hiperkeratoz ( ten hastalığı) ve gece körlüğü görülür.
Bulgu ve endişeler: Görme kabiliyetini korur, katarakt riskini azaltır. Ama fazlası kemiklere zarar verebilir.- Dozu: 31+: erkeklerde 3000 IU (internasyonal birim), hanımlarda 2333 IU
- Kaynaklar: Havuç, tatlı patates ve mango.
Daha etkili olduğundan tedavide daha çok kullanılan D2 vitamini (ergokalsiferol) ve D3 vitamini (kolekalsiferol) olmak suretiyle iki tipi vardır.Molekül yapısı steroidlerle aynıdır.D2' nin membaı deridir; derideki 7- dehidrokolestrol, mor ötesi ışınların etkisiyle vitamin D2' ye dönüşür. D3 vitamininin membaı besinlerdir; daha çok et, süt ve yumurta sarısında mevcuttur.
Düzgüsel olarak güneş ışığı alan insan vücudunda D vitamini yeterince üretilir. Ama yenidoğanlarda, gelişme çağındaki çocuklarda, gebelik ve süt emzirme dönemlerindeki hanımlarda besinlerle dışardan daha çok oranda alınması gerekir.
D vitamini eksikliğinde çocuklarda raşitizm, yetişkinlerde osteomalazi (kemik yumuşaması) gelişir.
- Neye yarar?: Kalsiyumla beraber alındığında kemik kırılmasına karşı korur. Yüksek dozda alındığında kolon, meme ve yumurtalık kanserini önlemeye destek olur.
- Dozu: 31-50 yaş: günde 200 IU 51-70 yaş: 400 IU
- Kaynak besinler: Süt ve tahıl, balık ve margarin.
Başta tahıl olmak suretiyle ıspanak, kabak, lahana, marul benzer biçimde yeşil sebzelerde bolca oranda mevcuttur. İnsanda karaciğerin yanı sıra yağlı dokularda, böbrekte, kalpte, kaslarda ve böbreküstü bezi kabuğunda depolanır. Fazla olan kısımı idrar ve dışkıyla atılır. Antioksidan özellik gösterir.
E vitamini eksikliği son aşama nadir görülür ve kansızlık şeklinde ortaya çıkar.
- Neye yarar?: Hücrelere zarar veren molekülleri etkisiz hale getirir. Prostat kanserine ve Alzheimer'a karşı korur.
- Dozu: 31+: Tabii lardan 22 IU ya da 33 IU bileşik E vitamini.
- Kaynak besinler: Yeşil yapraklı sebzeler, kabuklu yemişler, bitkisel yağlar ile tahıllar.
K vitamini
Sebzelerin yeşil kısmında, ıspanakta, kabakta, marulda, yeşil domateste, çam ignesinde, yeşil biberde bolca mevcuttur. K vitamini insan bağırsağındaki bir grup bakteri tarafındanda üretilir. K vitamininin tamamına yakını kullanılır, yanlızca minik bir kısımı karaciğerde depolanır.
K vitamini eksikliği son aşama nadirdir ve kafada, sindirim sisteminde, idrar yollarında, akciğerlerde ve deride kanamalara neden olur. K vitamini yanlızca kanamalı hastalarda eksikliğini gidermek için kullanılır.
- Neye yarar?: Kan pıhtılaşması için gereklidir, kemikleri korur.
- Dozu: 31+: Günde 90-120 mcg (mikro gram).
- Kaynak besinler: Yeşil yapraklı sebzeler, süt ve süt ürünleri, yumurta, tahıllar ve karaciğer.
B vitamini
Suda eriyebilen, molekül yapılarında bir azot atomu bulunan, bir takım enzim sistemlerinin etkinliğini arttırıcı koenzimler olarak işlev gören 15' e yakın değişik maddeden oluşan bir vitamin gurubudur.
B1 vitamini (tiyamin)
Buğday başağı, kepek, bira mayası, sebzeler benzer biçimde bir sürü besinde bolca oranda mevcuttur. Memelilerin karaciğer, böbrek, kalp, beynimiz ve bağırsaklarında az oranda mevcuttur. Sebzelerin pişirilmesi, sütün kaynatılması ve sterilize edilmesi (mikroptan arındırılması) çok oranda tiyamin yitirilmesine neden olur. Tiyamin ince bağırsaklardan etkin taşınma mekanizmasıyla emilir. Vücutta depolanmaz ve kullanılmayan kısımı yemekten üç saat sonrasında böbrekler yöntemiyle tamamen dışarı atılır.
B1 vitamini yetersizliğine bağlı olarak gelişen hastalık tablosunda depresyon, huzursuzluk, hafıza zayıflığı ve dikkat azalması, hipotoni (kas gevşekliği) ve anoreksi (iştahsızlık) yer alır.
DEVAMI
A, B, C, D, K, E vitaminleri hangi besinlerde mevcuttur?
Hangi besinlerde yağ mevcuttur?
Protein hangi besinlerde mevcuttur?
YORUMLAR