Osmanlı padişahlarından Abdülaziz döneminde yaşanmış olan siyasal olayların maddeler halinde maçıklandığı ve bilgi verildiği yazımız. ABDÜL...
Osmanlı padişahlarından Abdülaziz döneminde yaşanmış olan siyasal olayların maddeler halinde maçıklandığı ve bilgi verildiği yazımız.
Abdülmecit’in ölümü üzerine, yerine kardeşi Abdülaziz geçti. Abdülmecit çok savurgan bir padişahtı. Abdülaziz, savurganlıkta kardeşini çok geride bıraktı. Onun zamanında imparatorluğun mali durumu gittikçe kötüleşti ve devletin mali itibarı hem içeride hem de dışarıda büsbütün sarsıldı.
Balkanlar kaynamaya devam ediyordu. Sırbistan’da artık hiçbir Türk askeri kalmamıştı.
Panislavizm Hareketleri
Paris Antlaşması, Rusya’nın emellerine ancak 1870’e kadar engel olabildi. Bu tarihten sonra Avrupa’nın siyasi dengesi bozulunca Rusya; Paris Antlaşması’nın, Karadeniz’in tarafsızlığına ilişkin maddesini tanımadığını bildirdi. Avrupalı devletler bu isteği kabul etmek zorunda kaldılar.
Bundan sonra Rusya, Bosna Hersek, Sırbistan ve Bulgaristan gibi Slav ırkından olan yerlerde gizli örgütler kurarak etkilerini artırmaya çalıştı. Bu faaliyetlerin başlamasından bir süre sonra Balkanlarda isyanlar çıkmaya başladı. Bu isyanların başlıcası Bosna-Hersek isyanıdır.
Andrasy Notası ve Berlin Memarandumu
Rus yayılmasına karşı daha etkin bir politika izlemek isteyen Avusturya Başbakanı, Bosna-Hersek için Andrasy Notası diye adlandırılan bir program hazırladı.
Buna göre;
1. Hıristiyanlara din ve mezhep serbestliğinin verilmesi
2. Toplanan vergilerin doğrudan buralara harcanması
3. İltizam usulünün kaldırılması
öngörülüyordu.
Osmanlı Hükümeti bu notayı kabul etmesine rağmen isyan sona ermedi.
Buna ilaveten Bulgaristan’da isyan çıkması ve Selanikte iki konsolosun öldürülmesi üzerine Avrupalı devletler çok ağır koşullar içeren Berlin Memarandumu’nu ilan ettiler.
V. MURAT’IN SALTANATI
1876 yılı, imparatorluk için kötü olaylarla doluydu. Bosna ve Hersek’te ayaklanma büyümüş, Bulgar isyanı kanlı bir döneme girmişti.
Osmanlı aydınları (en başta Mithat Paşa) ancak bir anayasanın yürürlüğe girmesiyle kargaşalığın giderileceğini savunuyordu. Abdülaziz ise anayasanın adını bile anmak istemiyordu.
Sonunda başta Mithat Paşa olmak üzere hükümet üyeleri sarayı kuşattılar. Abdülaziz’i tahttan indirerek yerine V. Murat’ı geçirdiler.
Fakat çok geçmeden V. Murat’ın akıl hastası olduğu anlaşıldı. Bunun üzerine V. Murat tahttan indirilerek yerine II. Abdülhamit getirildi (1876).
YORUMLAR