Akarsuların debisi ne demek? Akarsu rejimi ne anlama gelir? Akarsularda kullanılan iki kavram olan debi ve rejim terimleri hakkında özetleme...
Akarsuların debisi ne demek? Akarsu rejimi ne anlama gelir? Akarsularda kullanılan iki kavram olan debi ve rejim terimleri hakkında özetlemek gerekirse bilgiler.
AKARSUYUN DEBİSİ VE REJİMİ
Bir akarsuyun herhangi bir yerdeki enine kesitinden bir saniyede geçen suyun metre küp cinsinden miktarına debi denir.
Bir akarsuyun debisi yıl süresince aynı değildir, mühim değişimler gösterir. Bir akarsuyun debisine tesir eden başlıca etmenler;
• iklim (yağış, ısı)
• yükselti,
• eğim,
• bakı,
• zemindeki toprak ve
• kayaçların özellikleri,
• nebat örtüsü,
• yeraltı suları ve kaynaklar,
• göller ve
• insanlardır.
Akarsuyun akım miktarı yıl süresince azalır ve artar. Akarsuyun akım miktarındaki bu değişmelere akarsu rejimi denilmektedir. Akarsu rejimi hakkında bilgiler; akarsuyun aylık ve senelik akım averajları alınarak elde edilir.
Akarsu rejimini etkileyen temel etmen iklimdir, iklimin yanısıra, yerşekilleri, kayaçların özelliği, vadi yatağı, kar ve buzul erimeleri de akarsu rejimini etkisinde bırakır. Debisi yıl süresince çok büyük değişimler göstermeyen akarsuların rejimleri düzenlidir.
Akarsularda, kimi süre taşkınlar görülmektedir. Su hacminin çok artması ve akarsu seviyesinin senelik ortalamanın çok üzerine çıkması taşkınlara niçin olur. Birdenbire kar erimeleri ve şiddetli yağışlar taşkınlara niçin olurlar.
Taşkınlar esnasında akarsu, yatağından taşarak çevresini sular altında bırakır.
Taşkınlar ziraat alanları ve yerleşim bölgeleri için kimi süre büyük tehlikeler oluştururlar.
YORUMLAR