Arpalık -ğı TDK isim 1. isim Arpa ekilen yer, arpa tarlası " Hüseyin'i köyün kenarında, arpalık hendeğinin içinde öl...
Arpalık -ğı
TDK
isim
1. isim Arpa ekilen yer, arpa tarlası
"Hüseyin'i köyün kenarında, arpalık hendeğinin içinde öldürülmüş buldular." -M. Ş. Esendal
2. Arpa konulmuş olan yer
3. Hayvanın dişinde bulunan ve hayvan yaşlandıkça silmiş olduğu için yaşını belli eden bir nişan
4. Karşılıksız yarar sağlanılan yer ya da kimse, yemlik
5. tarih Osmanlılarda memurlara görevleri esnasında maaşlarına ek olarak, görevden ayrıldıktan sonrasında ise bir tür emeklilik maaşı olarak verilen gelir
6. tarih Müftü ve kazasker benzer biçimde din görevlilerine aylık yerine verilen giyecek, yiyecek benzer biçimde şeyler ya da para
7. Başmaklık
Atasözü, deyim ve birleşik fiiller
TDK
isim
1. isim Arpa ekilen yer, arpa tarlası
"Hüseyin'i köyün kenarında, arpalık hendeğinin içinde öldürülmüş buldular." -M. Ş. Esendal
2. Arpa konulmuş olan yer
3. Hayvanın dişinde bulunan ve hayvan yaşlandıkça silmiş olduğu için yaşını belli eden bir nişan
4. Karşılıksız yarar sağlanılan yer ya da kimse, yemlik
5. tarih Osmanlılarda memurlara görevleri esnasında maaşlarına ek olarak, görevden ayrıldıktan sonrasında ise bir tür emeklilik maaşı olarak verilen gelir
6. tarih Müftü ve kazasker benzer biçimde din görevlilerine aylık yerine verilen giyecek, yiyecek benzer biçimde şeyler ya da para
7. Başmaklık
Atasözü, deyim ve birleşik fiiller
- arpalık yapmak
Osmanlı'da Arpalık
Kaynak: Büyük Larousse
ARPALIK a. 1. Arpa ekilen, arpa konulmuş olan yer.
2. Bir kimse ya da topluluğun emeksiz ve çabasız çıkar sağlamış olduğu yer: Her gelen arpalık yapmış burayı, işe mişe bakmamış.
—Kur. tar. Saray ve yönetim görevlileriyle din adamlarına verilen ödenek.
—Ansİkl. OsmanlI devletinde önde gelen yönetim ve saray adamları ile yüksek rütbeli ulemaya görevdeyken aldıkları maaşa ek olarak görevden -ayrıldıktan sonrasında emekli ya da mazuliyet maaşı biçiminde verilirdi. Arpalığın başlangıçta atlı kuvvetlerle harbe katılanlara ya da herhangi bir nedenle at beslemek zorunda olanlara verildiği sanılmaktadır. Arpalıktan ilk yararlananlar yeniçeri ağaları, rikabı hümayun ağaları, bölük ağaları benzer biçimde ordu ve saray görevlileriydi. Hemen sonra ilmiye mensuplarına, XVII. yy.'dan başlayarak da vezirlere ve taşradaki devlet görevlilerine verilmeye başlandı. Arpalığın üst sınırı ulema için 70 000, yeniçeri ağaları için 58 000, saray görevlileri için ise 19 999 akçeydi. Arpalıkların gelişi güzel dağıtılması, devletin ekonomik ve toplumsal düzeninde bozukluklara yol açınca XVIII. yy 'da kapsamı daraltıldı, yalnızca ulemaya verilmeye başlandı. Tanzimat'tan sonrasında da tümüyle kaldırıldı.
ARPALIK a. 1. Arpa ekilen, arpa konulmuş olan yer.
2. Bir kimse ya da topluluğun emeksiz ve çabasız çıkar sağlamış olduğu yer: Her gelen arpalık yapmış burayı, işe mişe bakmamış.
—Kur. tar. Saray ve yönetim görevlileriyle din adamlarına verilen ödenek.
—Ansİkl. OsmanlI devletinde önde gelen yönetim ve saray adamları ile yüksek rütbeli ulemaya görevdeyken aldıkları maaşa ek olarak görevden -ayrıldıktan sonrasında emekli ya da mazuliyet maaşı biçiminde verilirdi. Arpalığın başlangıçta atlı kuvvetlerle harbe katılanlara ya da herhangi bir nedenle at beslemek zorunda olanlara verildiği sanılmaktadır. Arpalıktan ilk yararlananlar yeniçeri ağaları, rikabı hümayun ağaları, bölük ağaları benzer biçimde ordu ve saray görevlileriydi. Hemen sonra ilmiye mensuplarına, XVII. yy.'dan başlayarak da vezirlere ve taşradaki devlet görevlilerine verilmeye başlandı. Arpalığın üst sınırı ulema için 70 000, yeniçeri ağaları için 58 000, saray görevlileri için ise 19 999 akçeydi. Arpalıkların gelişi güzel dağıtılması, devletin ekonomik ve toplumsal düzeninde bozukluklara yol açınca XVIII. yy 'da kapsamı daraltıldı, yalnızca ulemaya verilmeye başlandı. Tanzimat'tan sonrasında da tümüyle kaldırıldı.
YORUMLAR