BOYUT Gösterim: 19 Boyut: 17.0 KB" style="max-width:100%;margin: 2px;"/> 1. Bir cismin şu ya da bu yönde ölçülebil...
BOYUT
Gösterim: 19Boyut: 17.0 KB" style="max-width:100%;margin: 2px;"/>
1. Bir cismin şu ya da bu yönde ölçülebilen büyüklüğü: Uzunluk, genişlik, yükseklik ya da derinlik birer boyuttur. İki boyutlu düzlemsel bir yüzey. Bir cismin üç boyutu vardır.
2. Bir şeyin hesaplanması için lüzumlu olan büyüklüklerden her birinin ölçüsü. Perdeleri yapabilmem için, bana, pencerenin tam boyutlarını veriniz. (Bk. ansikl. böl. Ger. day.)
3. Bir şeyin (soyut), şu ya da bu yönü: Bir problemi değişik boyutlarıyla ele alabilmek. Mevzunun bu boyutunu gözden kaçırmamamız gerekir.
4. Bir şeyin (soyut), kapsamı, önemi, niteliği: Bu boyuttaki bir yanlış rahatlıkla düzeltilemez. Açlık korkulu boyutlara ulaştı.
5. Boyut kazanmak, bir şey sözkonusuysa, kalite genişlik, kapsam ve vaziyet yönünden evvelkinden değişik bir özellik kazanmak
— Bilş. Bir tablonun boyu, kısaca bu tablonun içerebileceği en büyük unsur sayısı. ll indislenmişbir değişken indisinin en büyük kıymeti.(Bir tablonun boyutu program içinde belirtilmelidir.)
—Ceb. Sonlu boyutta bir E vektör K uzayının boyutu, E nin tabanlarının eleman sayısı (dimK E ile gösterilir.) ll Sonlu boyutta vektör uzayı, sonlu sayıda elemanlarının doğurduğu vektör uzayı. (Bk. ansikl. böl.)
—Denize. Araç-gereç boyutları, bir gemiyi oluşturan yapı parçalarının uzunluğu, genişliği ya da kalınlığı.
—Fiz. Dördüncü boyut, görelilik kuramının uzay-zamanında, süre koordinatı; başka üçü ise uzay koordinatlarıdır.
—Geom.
- Bir düzlemsel şeklin ya da bir katı cismin hususi bir doğru parçasının uzunluğu. (Bir dikdörtgenin uzunluğu ve genişliği onun boyutlarıdır.)
Bir afin uzayın boyutu, bu uzayın bağlı olduğu vektör uzayının boyutu. (Bk. Ceb. böl. ve ansikl. böl.)
Bir izdüşümse uzayın boyutu, bu uzayın doğduğu vektör uzayı boyutunun 1 eksiği.
Boş olmayan bir S dışbükey kümesinin boyutu, S nin doğurduğu altuzayın boyutu.
—Mak. san. Standart boyut, bir parçanın, standart değerler arasından seçilen ölçüye bakılırsa belirlenmiş boyutu.
—Ûlçbil. Türemiş bir büyüklük ile bağlı olduğu temel büyüklükler içinde bulunan bağıntı.
—Olçbil. ve Fiz. Boyut analizi, formüllerin homojenliğini denetlemek ve cebirsel biçimini oluşturmak için fizyolojik büyüklüklerin boyut denklemlerinin kullanımı.
—Ruhbil. Özneleri birbirlerinden farklı kılan yan. (Her birisi, belirgin bir birliğe haiz değişik boyutların saptanması, farklar ruhbiliminin mühim bir sorunudur.)
—Taşoc. Kaba boyutlar, çaplanmış bir taş blokunun hacmini saptamak için, en büyük çıkıntı ve düzensizliklere dışteğet olan dik koşutyüzlüden alınan ölçüler.
—Topbil. Toplumsal bir olgunun gözlem lenebilen ve ölçülebilen kurucu öğelerinin tümü. (Boyut terimi, ölçü terimine sıkı sıkıya bağlıdır. Direkt doğruya ölçülemeyen toplumsal olgular, kolayca niceleştirilebilen bir dizi kurucu unsur yardımıyla yorumlanır. Mesela dinsel tutum; tapınma yerlerine gitme sıklığı, yakarma alışkanlığı ve ayin usullerine uyma vasıtasıyla saptanabilir ve kavranabilir.)
—Ger. day. Taşıyıcı yapı öğelerinin boyutları, bir takım güvenlik koşullarına uymak zorundadır. Bu koşulları belirleyen de, statik dengenin, dayanımın ve şekil kararlılığının sınır halleridir. Boyutlar bununla beraber, yapının uzun ömürlü olmasının ve işletme yükleri alt kısmındaki davranışının gerektirdiği bir takım koşulları da yerine getir mek zorundadır. Günümüzde geçerli olan güvenlik kuramına bakılırsa, taşıyıcı yapı öğeleri, en elverişsiz içkuvvetleri dengeleyebilecek şekilde boyutlandırılır. Bu içkuvvetler, gerçek etkilerin olduklarından daha büyük alınması (etkilere ilişkin güvenlik katsayısı) ve bu tarz şeyleri etkileyen gerilmelerin gereçlerin dayanabileceği gerilme değerlerinin altında tutulmasıyla (gereçlere ilişkin güvenlik katsayısı) elde edilir.
—Ûlçbil. Fizyolojik büyüklükler az sayıda temel büyüklüklere indirgenebilir. Mekanikten alınan yukardaki üç örnek “boyut denklemi†sözcükleriyle anlatılmak isteneni açıklamaya yeterlidir. Bu denklemler boyut analizinde ve birim değiştirmelerde kullanılır.
—Res. Tablolar için standart çerçeveli tual boyutları vardır; bu tür durumlar en ufak ya da en büyük olmak suretiyle boy uzunluklarına bakılırsa "figürler", "manzaralar" (peyzaj), "deniz manzaraları†(marin) olmak suretiyle üç bölümde sınıflandırılır; her sınıfta, tuallerin boyutu, numarayla ya da puanlarla anlatılır. ("Ressam Arif puanını 1 500 TL'dan satıyor", "şu 30 figür size 450 000 TL'na mal olur" denilebilir.)
Kaynak: Büyük Larousse
BAKINIZ
BAKINIZ
üç Boyut
Boyut Analizi
Uzayda Boyut Terimi
Gösterim: 31Boyut: 8.4 KB" style="max-width:100%;margin: 2px;"/>
Hız= V= L/T=[L.T- 1 ]
Alan=(L 2 ) Hacim=(L 3 )
Yoğunluk= d=M/V [M.L- 3 ]
Tazyik= F/A= MLT -2 /L 2 = [ML -1 T -2 ] Enerji= W=F.L=M.L.T -2 L[M.L 2 T -2 ]
boyut
cebirde, sonlu boyutta bir vektör uzayının, bu uzayda var olabilecek doğrusal bağımsız vektörlerin olanaklı en büyük sayısıyla belirlenen özelliği. Vektör uzayının boyutu, bu uzayın herhangi bir tabanının ihtiva ettiği vektörlerin sayısı (uzayı üreten ve doğrusal bağımsız olan vektörler altkümesinin sayma sayısı) olarak da ifade edilebilir.
Geometride, bir uzayın boyutu, bu uzaydaki bir noktayı oluşturmak için ihtiyaç duyulan bağımsız koordinatların en ufak sayısı olarak anlatılır. Mesela Kartezyen ya da Eukleidesçi mealde bir düzlem, 2 boyutlu bir uzaydır. Bir çember, 2 boyutlu uzayda bulunmasına rağmen, 1 boyutludur; bir küre yüzeyi de 2 boyutludur.
Öte taraftan fizikte, bir fizyolojik niceliğin, temel olarak seçilen nicelikler, mesela uzunluk (L), kütle (M) ve süre (T) cinsinden ifadesi, söz mevzusu niceliğin boyutu olarak adlandırılır. Bu ifadeyi veren eşitlik de boyut formülü olarak adlandırılır. Bununla birlikte bak. boyut çözümlemesi.
cebirde, sonlu boyutta bir vektör uzayının, bu uzayda var olabilecek doğrusal bağımsız vektörlerin olanaklı en büyük sayısıyla belirlenen özelliği. Vektör uzayının boyutu, bu uzayın herhangi bir tabanının ihtiva ettiği vektörlerin sayısı (uzayı üreten ve doğrusal bağımsız olan vektörler altkümesinin sayma sayısı) olarak da ifade edilebilir.
Geometride, bir uzayın boyutu, bu uzaydaki bir noktayı oluşturmak için ihtiyaç duyulan bağımsız koordinatların en ufak sayısı olarak anlatılır. Mesela Kartezyen ya da Eukleidesçi mealde bir düzlem, 2 boyutlu bir uzaydır. Bir çember, 2 boyutlu uzayda bulunmasına rağmen, 1 boyutludur; bir küre yüzeyi de 2 boyutludur.
Öte taraftan fizikte, bir fizyolojik niceliğin, temel olarak seçilen nicelikler, mesela uzunluk (L), kütle (M) ve süre (T) cinsinden ifadesi, söz mevzusu niceliğin boyutu olarak adlandırılır. Bu ifadeyi veren eşitlik de boyut formülü olarak adlandırılır. Bununla birlikte bak. boyut çözümlemesi.
: Ana Britannica
boyut
isim
1 .Bir cismin herhangi bir yöndeki uzanımı.
2 . mecaz Kalite, genişlik, kapsam:
Atasözü, deyim ve birleşik fiiller
isim
1 .Bir cismin herhangi bir yöndeki uzanımı.
2 . mecaz Kalite, genişlik, kapsam:
- "Macarların kukla tiyatrosunu seyrederken de aynı inanılmaz boyutlara vardığını görmüştüm."- H. Taner.
- "Bir ihtimal öteden bu zamana kadar böyleydi ama son üç senedir radikalliği etrafındakilere kaygı verecek boyutlara ulaşmıştı."- E. Şafak.
- "Yeni boyutlar, düşünme olanakları kazandığımı sanarak ayrıldım tiyatrodan."- N. Cumalı.
- "Boyutları da çok değişik, ince uzun bir dergi."- A. umut.
Atasözü, deyim ve birleşik fiiller
- boyut katmak
- boyut kazanmak
boyut ingilizcesi
- dimension, size, format, extent, dimensions
BOYUTLAMA
a. Metalürj. Toz metalürjisinde, parçaların sinterlenmesinden sonrasında meydana gelen ve bu parçaları, daha kati ölçüler elde etmek için bir kalibreden (ya da bir "kalibre†dişi kalıbından) geçirmeye dayanan işlem.
BOYUTLANDIRMA
a Kim müh Maddelerin istenilen nicelikte üretim ya da dönüştürümünü gerçekleştirmek için kimya mühendisliğinde kullanılan türlü aygıtların boyutlarını belirleme. (Kimyasal birimlerin boyutlandırılması, madde dönüştürme işlemleri esnasında görülen olguları, deneysel sonuçların bir modelleştirilmesiyle ifadeye olanak veren kimya mühendisliği bilgisine dayanır.)
BOYUTLANMAK
gçz. f. Soyut bir şey sözkonusuysa, nitelikçe, kapsamca ve durumca değişik yeni özellikler kazanmak.
♦ boyutlandırmak ettirg. f Bir şeyi (soyut) boyutlandırmak, ona boyut kazandırmak.
—inş. Yapı öğelerini ve bileşenlerini belli başlı boyutlara getirmek.
BOYUTLU
sıf. Nit. sıf. + boyutlu, say. sıf. + boyutlu, boyutu belirtilen özellikte ya da sayıda olan: Büyük boyutlu bir vaka. üç boyutlu film.
BOYUTSAL
sıf. Boyuta ilişkin.
BOYUTSUZ
sıf. Ölçbil. Boyutları olmayan, bu nedenle da sayısal kıymeti hiçbir birime bağımlı olmayan büyüklük.
Kaynak: Büyük Larousse
üç Boyut
Boyut Analizi
Uzayda Boyut Terimi
YORUMLAR