Geçimini toprağı ekerek elde eden kimselere ziraatçi ya da rençber denir. Yaptıkları işe ise çiftçilik denir. Türkiye'de yüzde 34 ist...
Geçimini toprağı ekerek elde eden kimselere ziraatçi ya da rençber denir. Yaptıkları işe ise çiftçilik denir. Türkiye'de yüzde 34 istihdam, yüzde 43 işgücü ve ulusal gelire de yüzde 12 dolayında katkı sunmalarına rağmen, ulusal gelirden bir tek yüzde 1 civarında hisse alır duruma getirilmişlerdir.
Çiftçilik nedir ? (Özet) : Toprakta ekim, bakım, dikim ve yetiştirme yolları ile nebat, hayvan ya da hayvan ürünleri istihsalinde bulunmak ya da bu ürünlerin yetiştiricileri tarafınca işlenip değerlendirmek mesleğine çiftçilik denir. Sürekli olarak bu işle uğraşanlara da “çiftçi†denir. Çiftçilik, insanların en ilkin uğraşmağa başladıkları bir sanat geniş bir bilim ve mühim bir istihsal şubesidir.
Çiftçilik nedir ? (Detay) : İnsan gücü ve çeşitli makinalardan faydalanılarak toprağın işlenmesi, ekilmesi, mahsulün elde edilip değerlendirilmesini içine alan üretim kısmı. Bugünkü çifçilik daha genel mânâda olup, hayvancılık ve kültür balıkçılığı da uğraştığı işler içinde mütâlaa edilmektedir. Eskiden çiftçilik teriminden bir çift hayvanın çekmiş olduğu saban ya da pullukla meydana getirilen zirâat anlaşılırdı. Bugün en çağıl makinalarla meydana getirilen fennî usûllerin uygulanmış olduğu çifçilik, ekonominin temelidir ve bu başlıbaşına bir ilim sayılmaktadır. Bu kadar geniş ve dalları olan çiftçiliği şu ana bölümlere ayırmak mümkündür:1. Zirâat bitkileri:
İnsanlara lüzumlu olan ana gıdâ maddelerinin üretimi bu bölüme girer. Öteki bölümlere gore en fazla toprak ile uğraşan koldur. Bu bölümde yetişen bitkilerin hepsi yıllıktır. Yâni bir yıl içinde ekilir, toplanır. Özelliklerine gore dört ana gruba ayrılır:
a) Hububat: Buğday, arpa, yulaf, çavdar, mısır , darı çeltik şeklinde bitkiler olup, hepsi yurdumuzda yetişmektedir.
b) Baklagiller: Bakla, bezelye, fasulye, nohut, burçak, mercimek vb.dir. bunlara eskiden bakliyat denirdi. Hepsinin memleketimizde bolca oranda zirâati yapılır.
c) Sanayi bitkileri: Yağ, dokuma, şeker, sigara endüstrisinin ham maddesini meydana getirirler. Çeşitleri memleketimizdeki değişik bölgelerde bolca olarak elde edilir. Bunların başlıcaları: Tütün, pamuk, haşhaş, şekerpancarı, keten, kenevir, susam, ayçiçeği, yer fıstığı, anason ve patatestir.
d) Otlak ve yem bitkileri: Bunlar hayvanlara yem olarak yetiştirilir. Bilhassa sulak arâzide bolca oranda ekimi yapılır. Yazın yaş olarak, kışın da kurutulmuş olarak hayvanlara verilen otlak ve yem bitkileri memleketimizde bolca olarak yetiştirilir. Çeşitli davet otları, yonca, fiğ, bu bitkilerin en önemlilerindendir.2. Bağ-bahçe bitkileri:
Büyük emek ve sürekli bakım isteyen bu bitkiler dört ana bölüme ayrılır:
a) Meyvecilik: Çok çeşitli meyvelerin yetiştiği yurdumuzda 50den fazla türde ağacın ekimi, bakımı yapılıp, meyvesi alınmaktadır. Bunların başlıcaları elma, erik, armut, şeftâli, kayısı, kiraz, vişne, zeytin, kestâne, çam fıstığı, ceviz, fındık, kiraz, portakal, limon, greyfurt ve muzdur.
b) Bağcılık: Doğu Anadolunun yüksek bölgeleri, yaylaları, Karadeniz bölgesinin bolca yağış alan bölgeleri hâriç, Anadolunun her yerinde yetiştirilir. Ege bölgesi, Orta Anadolu mühim bağcılık bölgeleridir. Bir kısmı ihraç edilen üzüm, yaş olarak yendiği şeklinde, pekmez yapılarak ve kurutulmak sûretiyle kışın da tüketilmektedir.
c) Sebzecilik: Tâze olarak yendiği şeklinde konserve ve kuru olarak da kullanılan bitkilerin zirâatı memleketimizde bolca oranda yapılmaktadır. Son yıllarda seracılığın gelişmesi iklimi müsâit olan yurdumuzda her mevsim tâze sebze bulunmasını mümkün hâle getirmiştir. Çiftçiliğin bu bölümünde azca topraktan bolca mahsul elde edilir.
d) Çiçekçilik ve süs bitkileri: Bâzı memleketlerin ihraç ederek milyarlar kazanılmış olduğu zevkli, hususi bilgi isteyen bir daldır. Park ve bahçeleri, evleri süsleyen ve seralarda hususi olarak yetiştirilen çiçeklerin binlerce türü vardır.3. Hayvancılık:
Çiftçiliğin temel mevzusudur. Hayvanlardan elde edilmiş süt, yoğurt, peynir, yumurta, et, şeklinde gıdâların yanında deri, yün ve gübrelerinden de istifâde edilmektedir. Bir kısmı binek olarak kullanılmaktadır. Hayvancılık üç ana bölüme ayrılır:
a) Büyük baş hayvanlar: Bu hayvanlar ahır ve çayırlarda sürü hâlinde yetiştirilir. Başlıcaları at, sığır, eşek, katır ve devedir.
b) Ufak baş hayvanlar: Koyun, keçi ve bunların çeşitleri bu üretimin içine girerler.
c) Evcil hayvanlar: Tavuk, kaz, ördek, tavşan, hindi daha ziyâde minik işletmeler hâlinde yetiştirilir. Son senelerde adetleri artan tavuk çiftlikleri bolca oranda yumurta ve et üretmektedirler.
4. Pazarlama: Yetiştirilen ürünlerin tâze ve kuru olarak pazarlama bölümüdür. Yolların ve sevk edilecek vâsıtaların bulunması ürünlerin pazarlanmasını kolaylaştırmaktadır. Fabrikalar kurularak hammaddeler işlenmekte, insanların kullanacağı hâle getirilmektedir. Şžeker, yağ, dokuma, süt, peynir, un fabrikaları en mühimleridir.
5. Ziraat hastalıkları: Tarlada, bahçede, bağda, ahırda, depo edilen yerlerde alınacak koruyucu tedbirler, ilâçlamalar, ürünleri hastalıktan korur. Bunlar zamanında, bilgili olarak yapılacak olursa verim artar, daha iyi ve bolca mahsul elde edilir. Ziraat Bakanlığının kuruluşları, çiftçilere bu mevzuda destek
olarak bolca ürün elde etmelerini sağlamaktadır.
6. Toprağın sulama, bakımı ve gübrelenmesi: Çiftçiliğin en mühim koludur. Bunların fennî usûllerle yapıldığı vakit verim o denli fazla olur. Yağmur sularının ve rüzgârların aşındırması bunlara karşı alınacak tedbirler de bu bölümün içine girer.
7. Ziraat makinaları: Çiftçilikte bolca oranda makina kullanılmakta, böylece daha çok ürün alınmaktadır. Bu ziraat âletleri; toprağın hazırlanması, ekimin yapılması, bitkilerin bakımı, ürünlerin toplanması, ambalajlanması şeklinde değişik yerlerde kullanılan tür ve çeşitleri vardır. Çok oranda olan bu makina ve âletlerin bakımı, onarılması, ziraat makinaları bölümünü meydana getirmiştir.4. Alternatif : çiftçilik
Toprakta ekim, bakım, dikim ve yetiştirme yolları ile nebat, hayvan ya da hayvan ürünleri istihsalinde bulunmak ya da bu ürünlerin yetiştiricileri tarafınca işlenip değerlendirmek mesleğine verilen ad. Sürekli olarak bu işle uğraşanlara da “çiftçi†denir. Çiftçilik, insanların en ilkin uğraşmağa başladıkları bir sanat geniş bir bilim ve mühim bir istihsal şubesidir.
Çiftçilik, üretmek istediği ürünün özellik, cins ve çeşidi ile bu işlerde kullanacağı araç ve imkânlar bakımından başlıca şu bölümlere ayrılır:
1 - Nebat üreten aslolan çiftçilik kısmı. Bu bölümde tarla kültürleri (hububat, bakliyat ve diğer bitkilerin üretilmesi) ile bahçe kültürleri (bağcılık, meyvecilik, sebzecilik, çiçekçilik) yer alır. Bunlardan tarla kültürleri, çoklukla geniş seviyede istihsal edilen ve her biri ayrı kültür bitkilerinden ibaret olan bir nebat topluluğu ile çiftçiliktir. Bahçe kültürleri ise, tarla kültürlerine gore daha dar alanda daha devamlı emek verme ve daha geniş bilgi isteyen bir çiftçiliktir.
2 - Ehli hayvan üreten çiftlik (Zooteknik). Bu bölüm, ziraî ekonomi bakımından nebat yetiştiren çiftçilik kısmı ile beraber ve onunla tam bir ortaklık halinde yürütülür. Bu bölümde büyük hayvancılık (koşum ve binek hayvanları; et, süt, yün veren hayvanlar; deniz ve tatlısu balıkçılığı) ile minik hayvancılık (tavukçuluk, kümes hayvancılığı, arıcılık, ipekböcekçiliği) kollan bulunmaktadır.
3 - Ürünleri kıymetlendiren çiftçilik sanatları kısmı. Bu bölümde bitkisel ürünleri kıymetlendirme endüstri (şarapçılık, biracılık, sirkecilik, pekmezcilik, rakıcılık, ispirtoculuk, ekmekçilik, yağcılık) ile hayvansal ürünleri kıymetlendirme endüstri (sütçülük, et konserveciliği, dokumacılık) yer verilmiştir.
YORUMLAR