Çiftçi nedir çiftçilik nedir? Çiftçilik ile ilgili olarak genel bilgilerin paylaşıldığı çiftçilik hakkında bilgi verilen yazımız. ÇİFTÇİLİ...
Çiftçi nedir çiftçilik nedir? Çiftçilik ile ilgili olarak genel bilgilerin paylaşıldığı çiftçilik hakkında bilgi verilen yazımız.
ÇİFTÇİLİK insanların beslenmesinde büyük yeri olan bir iş alanıdır. Bütün dünyadaki insanları çiftçiler besler. Yediğimiz ekmek, et, sebze, içtiğimiz süt, hatta bira hep çiftlik ürünlerinden elde edilir. Çiftçiler sığır yetiştirirler, geniş ölçüde kümes hayvanları beslerler. Bu sayede hem kendi yiyeceklerini, hem de şehirlerde oturanların yiyeceğini sağlarlar. Çiftliklerde aynı zamanda buğday, pamuk, tütün gibi çeşitli bitkiler de yetiştirilir.
Çiftçilik dünyanın çeşitli bölgelerine göre türlü değişiklikler gösterir. Örneğin Danimarka ve Hollanda’da çiftçilik daha çok süt ve tereyağı gibi sığır ve koyun ürünleri üzerinedir. Güney Fransa ve İtalya çiftçileri meyva yetiştirir. Güney Rusya’da çiftçilik buğday, Almanya’da daha çok patates üzerinedir. Hindistan çiftçileri pamuk ve pirinç, Orta Amerika çiftçileri kahve ve muz yetiştirirler. Kanada çiftçiliği de buğdayı ile tanınmıştır.
Türkiye’de Çiftçilik
Memleketimizde toprak durumuna, iklim şartlarına göre, çeşitli bölgelerde çiftçilik konuları değişiktir. Bir tarım memleketi olan Türkiye’de halkın %60’ı köylerde yaşar, çiftçilikle uğraşır. Bunlar kendi bölgelerinin iklim özelliklerine göre ürün yetiştirirler. İç Anadolu Bölgesi çiftçilerinin en çok yetiştirdikleri buğdaydır. Yalnız Ankara, Konya ve Sivas Türkiye’de elde edilen buğdayın % 25’ini yetiştirirler. Kıyı kesimlerinde, çoğunlukla Karadeniz kıyılarında, mısır; Ege ve Marmara kıyılarında meyva ve zeytin yetiştirilir. Akdeniz Bölgesi’ndeki çiftçiler pamuk, turunçgiller; Ege Bölgesi’ndekiler haşhaş, pamuk’ gibi kendi bölgelerine uygun bitkiler yetiştirirler.
İç Anadolu’da daha çok koyun, Karadeniz kıyılarında sığır beslenir.
Bitkilerin Yetiştirilmesi
Çiftçi bitkileri çeşitli maksatlar için yetiştirir. Buğday gibi bir kısım bitkiler besin için, pamuk gibi bitkiler de giyim eşyası yapmak için yetiştirilir. Tütün ise bambaşka bir maksatla kullanılan bir bitkidir. Çiftçilerin yetiştirdiği bu çeşit bitkilerden hepsinin ayrı ayrı yetiştirilme usulü vardır; hepsinin sevdiği toprak başkadır.
Bitki yetiştirmenin birçok safhaları vardır:
Toprağın Hazırlanması. — Ekim işine başlarken önce toprağın sürülüp gevşetilmesi gerekir, bu sayede toprak tohumların yetişmesine elverişli bir hal alır, üstelik yabani otlar öldürülmüş, toprak havalandırılmış olur. Ancak, sürme işinin toprağı fazla incitmesi bazan fena sonuçlar verir, şiddetli bir yağmur toprağın asıl zengin olan üst kesimini sürükleyip götürebilir. Bu bakımdan eğimli yerlerde bulunan topraklar hem fazla derin sürülmez, hem de sürme işi eğime dikey olarak yapılır.
Ekim ve Çapa. — Bitki yetiştirmede ikinci adım ekimdir. Eskiden çiftçinin en önemli meşgalelerinden olan ekme işi bugün modern çiftlik makineleriyle kolayca yapılabilmektedir. Ancak, çiftçinin tohumu ekmeden önce denemesi gerekir. Deneme işi şöyle olur: Çiftçi iyice rutubetli bir kumaş parçasına bir tutam tohum sarar. Bir müddet sonra bunu açarak kaç tanesinin çimlendiğine bakar. Eğer çimlenenler fazla değilse tohum elverişli değil demektir.
Bir kısım bitkiler yetişmeye başladıktan sonra çapalanmak ister. Bu hem toprağın havalandırılması, hem de yabani otların yok edilmesi bakımından faydalıdır. Bilhassa pamuk ve mısır gibi bitkiler ve sebzeler için toprağın gevşetilmesi şarttır.
Çiftçinin Düşmanları
Çiftçinin düşmanlarının başında bitki hastalıkları ve bitkilere zarar veren hayvanlar gelir. Bitki hastalıkları ile savaşmanın ilk yolu hastalıklara dayanıklı olduğu bilinen tohumları kullanmaktır. Ayrıca, tohumların ekilmeden önce ilaçlanması da hastalıkları önlemekte faydalı olur. Bitkiler büyümeye başladıktan sonra da ilaçlanır. Bu, bitkileri hem hastalıktan, hem de zararlı böceklerden korumak için faydalıdır.
Hava durumu da çiftçinin hem en büyük dostu, hem en büyük düşmanıdır. Havalar uygun giderse çiftçi çok iyi ürün alabileceği gibi, kötü havalar da bütün ürününün mahvolmasına yol açabilir. Kötü hava şartlarından korunmak hemen hemen imkansızdır. Ancak, meteoroloji istasyonlarının havanın bozacağını, don olacağını daha önceden bildirmesi bir dereceye kadar çiftçiye faydalı olur.
Hasat ve Satış
Bitkiler yetiştikten sonra sıra hasata gelir. Bunun da bitkinin çeşidine göre türlü usulleri vardır. Pamuk elle veya makineyle toplanır, tütün yaprakları büyüdükçe koparılır, buğday, arpa vs. tırpanla veya özel makinelerle biçilir. Bir kısım bitkilerin ürünü alındıktan sonra, kalan kısımları sürülerek toprağa karıştırılır, bunlar gübre vazifesi görürler.
Toplanan bitkiler gene cinslerine göre çeşitli işlemler görür. Buğday sapından, pamuk tohumlarından ayrılır, tütün yapraklan kurutulur, en sonunda satılacak hale gelir.
Hayvan Yetiştirme
Çiftçilikte çeşitli hayvanlar da yetiştirilir. Bu da, bitkide olduğu gibi, bölgenin iklimiyle ilgilidir. İklim şartları koyun yetiştirmeye çok elverişli olan Ankara, Sivas, Konya, Niğde, Eskişehir, Kayseri, Yozgat gibi illerimizde geniş ölçüde koyun yetiştirilir. Bakımı ve beslenmesi daha güç olan sığır, yağışı bol olan Karadeniz kıyılarında yetiştirilir. Birçok yerlerde de tavuk, hindi, kaz, ördek gibi kümes hayvanları yetiştirilir. Amerika’da mink, tilki gibi kürkü değerli hayvanların yetiştirildiği çiftlikler de vardır.
Hayvanların bakımı bitkiden daha zordur. Onların da tıpkı İnsan gibi tam kendilerine gereken besini (karbonhidrat, yağ, protein ve vitamin) almaları lazımdır. Hayvanların sadece çayırda otlaması yetmez. Otlardan alınamayacak besinlerin ayrıca verilmesi gerekir.
Kümes hayvanları için özel kümesler yapılmalıdır. Şimdi civcivler özel kuluçka makinelerine konan yumurtalarla elde edilmekte, bu sayede geniş ölçüde tavuk yetiştirmek mümkün olmaktadır.
Hayvanların barınacağı yer de hayvan yetiştirmede çok önemlidir. Bunların ağıl ve ahırlarının çok temiz tutulması lazımdır. Yavru hayvanlara bakım ise çok daha büyük bir dikkat ister. Memeli hayvanların yavruları doğdukları zaman ana süt ile beslenir. Kümes hayvanları ise yumurtadan çıktıktan sonra bir müddet özel yemle beslenirler.
Hayvan Hastalıkları
YORUMLAR