Edebiyatta Realizm Nedir

19.yüzyılın ikinci yarısında romantizme tepki ola­rak doğmuş bir sanat ve edebi akımdır realizm. Bu döneme kadar geiinen süreçte, fen bilim...

19.yüzyılın ikinci yarısında romantizme tepki ola­rak doğmuş bir sanat ve edebi akımdır realizm. Bu döneme kadar geiinen süreçte, fen bilimle­rinde ve toplumsal bilimlerde mühim gelişmeler olmuştur. Bilhassa deneysel bilimlerde gelinen aşama, olguların his, hayal ve metafizikle değildir, maddi gerçeklerle açıklanması sonucunu doğur­muştur.

Realizmin doğuşundaki ikinci mühim etken, dü­şünsel alanda August Comte’un pozitivizm (olguculuk ) felsefesidir. Pozitivizm, niçin - netice ilişkisine ehemmiyet veren, doğayı ve insanları bilimin İki temel aracı gözlem ve deneyle açıklamaya çalışan felsefi bir fikir sistemidir. Realizmin romantizme üstünlüğü, Gustave Flaubert‘in 1857′de yazdığı “Madam Bovary” romanı ile gözler önüne serilmiştir.

Realizmin Özellikleri :

1. Gerçekçi Sanatçılar, anlattıklarında gözleme ve belgeye dayanır. Yazarlar bilgiyi anket yöntemiyle toplamışÂ­lar, sonradan yapıtlarında kullanacakları malzemeyi günlük gözlemler olarak not etmişlerdir.
2 .Gerçekçi sanatçılar, yapıtlarda kendi kişiliklerini gizlemişler, toplumu ve insanı ilim adamı nesnelliğiyle, iyi-kötü, güzel-çirkin demeden yansıtmışlardır.
3. Realizm Mevzuları gerçek yaşamdan alındığından, ola­ğanüstü oiay ve kişilere yer verilmez. Vaka ve kişi­ler, günlük yaşamda yaşanma ya da görülme olası­lığı olan nitelikler taşır. Bu tür şeyler yapıtlarda ayna ya da fotoğrafçı gerçekçiliği ile yansıtılır.
4. İnsanlar, yaşadıkları çevreyle beraber ele alınmıştır. İnsan benliğinin oluşumunda çevrenin tesiri ve önemi belirtilmiştir. Tabiat ve insan betim­lemeleri ölçülüdür. Süs olsun diye yapılmamıştır.
5. Gerçekçi sanatçılar,”sanat için sanat” anlayışı­na haizdir. Sanatı ve edebiyatı toplumu değişiklik yapma, eğitim ve savaşım aracı olarak görmediler.
6. Gerçekçi yapıtlarda açık, yapmacıksız, söz sa­natlarından uzak bir üslup kullanılmıştır. Sanatçılar şekil ve güzelliğine, kusursuzluğuna ehemmiyet vermişÂ­lerdir,

Realizmin Mühim Sanatçıları:

H. de Balzac…………………. roman, öykü, tiyatro
Stendhal……………………….. roman
Gustave Flauberte………… roman
Dostoyevski………………….. roman
Tolstoy………………………….. roman
A. Çehov……………………….. öykü, tiyatro
M. Gorki…………………………. roman
Danielde Foe………………… roman
Charles Dickens…………… roman
Emest Hemingway……….. roman, öykü
Jack London…………………. roman
Mark Twain……………………. roman

REALİZMİN TÜRK EDEBİYATINDAKİ ETKİSİ:

Realizmden etkilenme İlk, Tanzimat’ın ikinci ya­rısında başlar. Neredeyse tüm edebi dönemler­de tesirini göstermiştir. Recaizade Mahmut Ekrem’in “Otomobil Sevdası”, Samipaşazade Sezai’nin “Sergüzeşt” romanları gerçekçi etkiyi taşıyan ilk ro­manlarıdır. Servet’i Fünun’dan Halit Ziya, Mehmet Rauf realizmden etkilenmiştir. Servet’i Fünun dö­neminin bağımsız yazarları Hüseyin Rahmj ve Ah­met Rasim gerçekçi etkisinde bırakır taşır. Ulusal edebiyat ve Cumhuriyet döneminden Yakup Kadri, Halide Edip, Ömer Seyfettin, Reşat Nuri, Memduh Şževket Esendal gerçekçi etkisiyle yazan başka yazarlardır.

Realizmin Türk Edebiyatındaki Temsilcileri:

Recaizâde Mahmut Ekrem……… roman
Samipaşazâde Sezai………………. roman, öykü
HalitZiya Uşaklıgil……………………. roman
Mehmet Rauf……………………………. roman
Refik Hallt Karay……………………… roman
Yakup Kadri Karaosmanoğlu….. roman
Halide EdipAdıvar……………………. roman