Kurtuluş Savaşımızı öncesi önemli bir mihenk taşı olan Erzurum Kongresi ne zaman ve ne amaçla yapılmıştır? Erzurum Kongresinde alınan kararl...
Kurtuluş Savaşımızı öncesi önemli bir mihenk taşı olan Erzurum Kongresi ne zaman ve ne amaçla yapılmıştır? Erzurum Kongresinde alınan kararlar ve kongrenin önemi hakkında bilgiler.
ERZURUM KONGRESİ (23 Temmuz – 7 Ağustos 1919)
a. Şark Vilayetleri, Müdafaa-ı Hukuk-ı Milliye Cemiyeti’nin çağrısı üzerine toplandı.
b. Cemiyet, ortaya çıkabilecek tehlikelere karşı alınması gereken önlemleri görüşmek üzere bu kongreyi toplantıya çağırmıştı.
c. Amaç; bölgenin sorunlarını görüşmek, bölgedeki güçleri birleştirmek, mücadelenin yöntem ve hedeflerini belirlemek, bölgede kurulması düşünülen Ermeni devletine engel olmaktı.
Mustafa Kemal ve Kazım Karabekir’in destek ve katkılarıyla toplanan kongreye Mustafa Kemal ve Rauf Bey de Erzurum delegeleri olarak katıldılar. M. Kemal, kongre başkanlığına seçildi.
Erzurum Kongresi’nin Kararları
1. Ulusal sınırlar içinde vatan bir bütündür. Onun çeşitli kısımları birbirinden ayrılamaz,
2. Her türlü yabancı işgal ve müdahalesine karşı ve Osmanlı Devleti’nin dağılması halinde ulus birlikte karşı koyacaktır.
3. Yurdun ve bağımsızlığın korunması için istanbul’daki hükümet yeterli olamazsa geçici bir hükümet kurulacaktır. Bu hükümet, ulusal kongrece seçilecek, kongre toplanma-mışsa bu seçimi Temsil Heyeti yapacaktır.
4. Ulusal gücü etken ve ulusal iradeyi egemen kılmak esas amaçtır,
5. Hristiyan unsurlara (azınlıklara) siyasal egemenliğimizi ve sosyal dengemizi bozucu ayrıcalıklar (imtiyazlar) verilemez.
6. Millî Meclisin derhal toplanması ve hükümet çalışmalarının meclisin denetimine konulması için çalışılacaktır.
Erzurum Kongresi’nin Önemi
1. Bu kongrede yeni bir devletin kurulması düşüncesi belirtilmiştir. Kongre, ayrıca Dogu Anadolu Bölgesi’ndeki tüm, “ulusal hakları savunma örgütlerini” de birleştirmiştir.
2. Bu kongre, Sivas Kongresi’ne ışık tutmuş ve ana ilkeleri saptayarak yaygınlaştırmış, ulusal birlik yolunda atılan önemli bir adım olmuştur.
3. Ulusal egemenliğin koşulsuz olarak gerçekleştirilmesine ilk kez bu kongrede karar verilmiştir.
4. • Yeni bir devletin kurulması düşüncesi,
• manda ve himaye fikrinin reddi
• yabancı azınlıklara ayrıcalık verilmemesi
ilk kez bu kongrede ortaya konmuştur.
5. Erzurum Kongresi, bölgesel bir kongre olmasına karşın alınan kararlar ülkenin tümüne yönelikti. Bu da kongrenin önemini artırmıştır.
6. Kongrenin aldığı kararlardan birincisi, Misak-ı Milli’de de yer almıştır.
Kongrenin tabandan geldiğini göremeyen ve kongreyi sadece birkaç subayın işi sanan ve bunları dağıtabilirse başkaldırının sona ereceğini sanan istanbul Hükümeti bir bildiri yayımlayarak kongreye katılanların tutuklanmasını istedi. Ne var ki bu emrini yerine getirecek bir makam bulamadı.
YORUMLAR