Gümüşün elde edilişi ile ilgili olarak genel bilgilerin yer almış olduğu yazımız. Gümüş iyi mi ve nerelerde kullanılır? Gümüş, filizlerinde...
Gümüşün elde edilişi ile ilgili olarak genel bilgilerin yer almış olduğu yazımız. Gümüş iyi mi ve nerelerde kullanılır?
Gümüş, filizlerinden çeşitli usullerle elde edilir. Gümüş, kurşunla birlikte bulunmuş olduğu için birçok usullerle, gümüşle kurşunun erime ve donma noktalarından faydalanılır. Bugün en iyi usul «siyanurasyon» dur. Çok ince kırılan gümüş filizi % 0,4 sodyum siyanür eriyiği içinde 7 gün hava akımında bırakılır. Sonrasında süzülerek yabancı cisimlerden, bileşiklerden ayrılır. Bu eriyik metalik gümüşle işlenerek ya da elektroliz edilerek gümüş elde edilir. Gümüş birçok madenlerle alaşım yapar. En mühimleri altın, bakır ve platinle olanıdır. Bu alaşımlar süs eşyalarında kullanıldığı için değerlidir.
Gümüş-bakır alaşımları para, madalya ve gümüş takımları yapılmasında kullanılır, 1935’te çıkan gümüş liralarımız % 30 gümüşle % 70 bakır alaşımı idi.
Altın-gümüş alaşımlarının en eskisi Mısırlılar’ın, Eski Yunanlılar’ın, Romalılar’ın kullandığı şarap kadehlerindeki elektrum alaşımıdır. Çeşitli oranlardaki alaşımlarına «yeşil altın» ve «pembe altın» adı verilir. Ek olarak gümüş-plâtin alaşımları da vardır.
Gümüş havada ergitilirse 1 gramı 2 santimetreküp oksijen emer. Donarken bu oksijen çok şiddetli bir hızla çıkar, gümüşü etrafa sıçratır. Bu vakaya «gümüşün çatlaması» denir. Gümüşün sülfür halindeki kükürde büyük ilgisi vardır. Bu bakımdan, havada bulunabilen yaratı miktardaki sülfür gümüş eşyayı karartır.
Gümüş süs eşyası yapımından başka elektrik endüstrisinde, sigorta ve elektrotlarda, kimya aletlerinde (potalarda), tıbbi aletlerin yapılmasında kullanılır. Bazı memleketlerde para bastırılır.
Gümüş, ayna yapılmasında da kullanılır. Eskiden pahalı olduğundan aynalarda civa kullanılıyordu. Gümüş ucuzlayınca, civa da zehirli olduğundan, aynalar gümüşten yapılmaya başlandı. Gümüş fotoğrafçılıkta da kullanılır.
Gümüşün bileşiklerinden gümüş nitrata «cehennemtaşı» denir. En fazla kullanılan, en mühim bileşiğidir. Aynacılık ve fotoğrafçılıktan başka galvanoplasti yolu ile gümüş kaplamada da bu tuzdan faydalanılır.
YORUMLAR