Baskı tekniğinde büyük bir yenilik yaparak baskı makinesini bulan icat eden Johannes Gutenberg keşfi ve yaşamı ile ilgili bilgiler. Johanne...
Baskı tekniğinde büyük bir yenilik yaparak baskı makinesini bulan icat eden Johannes Gutenberg keşfi ve yaşamı ile ilgili bilgiler.
Johannes Gutenberg (1400-1468) baskı makinesinin mucidi olmamakla birlikte baskı tekniğinin babasıdır. Baskı makinesini kullanılır hale getirmiştir. Onun bu başarısı medeniyetin ilerlemesinde, gelişmesinde çok mühim rol oynamıştır. Ne yazık ki Gutenberg yaşamış olduğu devirde pek tanınmamıştı. Onun ismini dahi doğru dürüst bilen yoktu. Bugün de yaşamı hakkında pek az şey biliniyor.
Gutenberg, Mainz’da dünyaya geldi. Babâsı Friele Gensfleish kuyumcuydu. Johannes, aileden bir çocuğun annesiyle ilgili bir ismi taşıması geleneğine uyarak annesinin doğduğu şehrin ismini kendine soyadı yapmıştı. Babası eski altın paralar üstüne şekiller yaparak para kazanırdı. Gutenberg’in baskı tekniği merakının bundan doğduğunu ileri sürenler pek çoktur.
Johannes babasının ölümünden sonrasında Strasbourg’a yerleşti. Babası benzer biçimde kuyumculukla geçiniyordu. Bununla beraber, ayna da yapmış olup satıyordu. 1438’de, basım işleriyle uğraşan bir şirkete ortak oldu. Tahta ve madeni blok harflerle çalışıyordu. Gutenberg Çinliler’in çok eskiden basımevi kurup tek tek harflerle yazı dizdiklerini bilmiyordu.
Garp dünyası için kullanılması çok kolay, harcaması az bir dizgi makinesi yapmak için emek vermeye koyuldu. 1444’te Mainz’e döndü. Bir matbaa kurup emek vermeye başladı. Ilkin dua kitaplarından sayfalar dizdirip basmakla işe başladı. 1446’da ilk kitabını yayınladı. Bu, Lâtince dilbilgisine ait bir kitaptı. Gutenberg, 1450′ de Johann Fust ve Peter Schoeffer’le ortak bir matbaa kurdu. İncil’i basmak istiyordu. Fakat daha kitabın bakılmasına başlanmadan ortakları ile içinde ihtilaf çıktı, onlardan ayrılıp kendi hesabına emek vermeye başladı. Fakat Fust’tan borç para almadan da kitabı basamayacaktı. Makinelerini rehine koyup borç aldı. Yalnız, işini yürütemedi. Borç içinde öldü.
Gutenberg’in makinesinde basmış olduğu kitapların sayısı elliyi bulmaktadır. Onun yayınladığı İncil’e «42 Satırlı İncil» denir. Kitabın sayfalarında genellikle 42 satır bulunmuş olduğu için bu isim verilmiştir. Gutenberg’in İncil’lerinden bir çok tanesi Amerikan kütüphane ve müzelerinde saklanmaktadır.
YORUMLAR