Güzel Sanatlar İnsanda coşku ve hayranlik uyandiran sanatlar. Bu sanatlar marangozluk, demircilik, dülgerlik benzer biçimde, el işinden çok,...
Güzel Sanatlar
İnsanda coşku ve hayranlik uyandiran sanatlar. Bu sanatlar marangozluk, demircilik, dülgerlik benzer biçimde, el işinden çok, ruh ve duyguyu ilgilendiren sanatlardir.
Güzel sanatlar içine, ortaçağ bilginleri tarafindan on sanat sokulmuştur. Bu tür şeyler da: sarf (dilbilgisi), nahiv (sözdizimi), bilimsel beyan (güzel konuşma bilimi), belagat (güzel konuşma bilimi), hesap felsefe, musiki, hendese geometri), bilimsel kurul (astronomi) idi. Fakat ekranda görülen pencereden pek çok, bilimler arasina girmiş ve güzel sanat olmaktan çikmiştir. Güzel Sanatlarin Kısımları/Türleri:
1 - Edebiyat: Kelimelerle yapilan bir güzel sanattir. Nazim ve düzyazı yolundaki tüm eserler bu kola girer.
2 - Fotoğraf: Yağli, sulu ya da kuru boyalarla bir zemin üstüne çizgiler çizme ve boyama suretiyle yapilan güzel sanattir. Fotoğraf meydana getiren sanatçiya ressam bayağı verilir.
3 - Heykel: Ya tabiatta mevcud ya da hayalde canlandirilan varliklari, taş, balçık, tahta, maden benzer biçimde maddeler kullanmak suretiyle üç boyutlu olarak yapma işidir. Heykel yapanlara heykeltiraş bayağı verilir.
4 - Mimarlik: İnsanlarin güzel duyu zevklerine hitap edecek şekilde yapilar yapmaktir. Tarihî olmak hususi durumunu kazanmiş yapitlar, tapmaklar. Camiler, saraylar, bir medeniyetin en güzel eserlerini meydana getirirler. Sanatçilarina mimar bayağı verilir.
5 - Musiki: Sesleri melodi haline getirme sanatidir. Musiki, bir çok bölümlere, ayrilir. Musiki bestecilerine musikişinas denir.
6 - Tiyatro: Bir hikâyenin, sahnede, oyuncular tarafindan canlandirilarak, temsil edilmesi sanatidir. Bugün tiyatro eserleri, sinemalarda, radyolarda, televizyonlarda yer almaktadir. Eseri oynayan sanatçilara erkek oyuncu, kadın oyuncu bayağı verilir.
7 - Dans: Musikiye uyularak yapilan ritmik hareketlerdir. Bir çok türleri vardir.
Bunlarin dişinda olarak, bugün, beyaz perde ve fotoğrafçiliği da güzel sanatlar arasinda sayanlar vardir.
Güzel sanatlar ile ilgili başka bir yazı:
Sanat genel olarak ilkin iki gruba ayrılır:
a) Ergonomik sanatlar / endüstriyel sanatlar (zanaat),
b) Güzel sanatlar.
Güzel sanatlar diyince aklımıza, insan yaratıcılığı, insanoğlunun ilk çağlardan bu yana kendini ifade etmiş olduğu, tam yetkinleşemediği dönemlerde, çizgi, boya, kil yöntemiyle içini döktüğü şekiller, desenler, türlü oluşumlar geliyor. Yetkinleştiği dönemlerde ise, örnekler çok türlü. Sözgelimi, ünlü Rönesans sanatçıları, yapılar, anıtlar, köprüler, müzeleri dolduran resimler, sonrasında şiirler ya da Mimar Sinan'ın camileri, çeşmeleri, köprüleri .. Derken günümüzün sanat eserleri, insan aklıyla hislerinin güzel duyu beğenisiyle yaratıcı gücünün ortaya koyduğu, ilim ve değişen teknolojinin de en üst seviyelerindeki çağımız sanatçılarının sanat ürünleri : Uygar fotoğraf, heykel, roman, tiyatro, beyaz perde, çelik ve cam yapılar, incecik kullanım eşyaları, sesin, ışığın, rengin, oyun gücünün birleştiği büyük sahne vakaları, türlü tasarımlar.Acaba güzel sanatları nasıl sınıflandırabiliriz?
Geleneksel ve modern olmak suretiyle iki şekilde sınıflamak, bizlere bir takım kolaylıklar getirebilir.
Geleneksel sınıflama, güzel sanatları, hitap etmiş olduğu duyu organlarına nazaran sınıflar. Sözgelimi "görsel sanatlar" (plâstik sanatlar), göze ve görmeye dayanan sanatları, fotoğraf, heykel, mimari benzer biçimde dalları bir grupta topluyor. Fonetik sanatlar, müzik ve türleri ile edebiyatı; ritmik sanatlar ise, hem görme ve hem de hareketle ilgili olan beyaz perde, opera benzer biçimde sanatları kapsamaktadır.
Fakat, bu sınıflandırmanın ister istemez haricinde kalabilen bir takım türler de olabiliyordu. Sözgelimi, karikatür ya da seramik benzer biçimde. Bu sebeple, daha modern bir sınıflandırmaya gerek duyulmuştur. Bu sınıflama, söz mevzusu edilen sanat branşının niteliği ve tekniği gözönünde bulundurulmaktadır.
Buna nazaran, şöyleki bir sınıflandırma yapılabilir :Güzel Sanatların Kısımları
Yüzey Sanatları : Tüm iki boyutlu sanat emekleri, doğrusu bir eni ve bir boyu olan kâğıt ya da tuval üstüne, bir duvar ya da kumaş üstüne uygulanan sanatlardır: Fotoğraf ve türleri ( yağlı boya, sulu boya, baskı sanatları, poster, grafik çizimler ), duvar resmi, minyatür, karikatür, fotoğraf, batik, süsleme vb.
Hacim Sanatları : Üç boyutlu sanat çalışmalarıdır. Sözgelimi heykel, seramik, anıtlar benzer biçimde.
Mekân Sanatları : İç ya da dış mekânı içine alan ya da düzenleyen sanat dallarıdır. En başta mimarî olmak suretiyle (bahçe mimarîsi, peyzaj mimarîsi), çevre düzenlemesi benzer biçimde mekâna ilişkin tüm tasarım emekleri.
Dil Sanatları : Edebiyat ve yazı türlerini kapsayan sanatlardır: Roman, hikâye, şiir, tecrübe etme, tiyatro metni, film senaristliği vb. benzer biçimde.
Ses Sanatları : Müzik ve tüm türlerini kapsayan sanatlardır : Halk müzikleri, klâsik müzikler benzer biçimde.
Hareket Sanatları : İnsanın, bedeniyle ifade gücü kazandırdığı sanatlardır: Bale, dans türleri, halk dansları, pandomim vb.
Trajik Sanatlar : İnsanın, eyleme dönüşmüş ifadelerle kendini ya da bir vakası, bir olguyu anlattığı sanatlardır: Tiyatro, opera, müzikal oyun, kukla benzer biçimde sahne sanatları, beyaz perde, gölge oyunu benzer biçimde türleri buna örnek olarak gösterebiliriz.
Bu şekilde, tüm sanat dallarını içine alan bir sınıflandırma yapmış olduğumuzu söyleyebiliriz.
YORUMLAR