Isı ve enerji konu anlatımı. Alev, ısı, sıcak soğuk farkı ve kavramları nelerdir? Hayat ve hareket kaynağımız ısı ve enerji hakkında bilgile...
Isı ve enerji konu anlatımı. Alev, ısı, sıcak soğuk farkı ve kavramları nelerdir? Hayat ve hareket kaynağımız ısı ve enerji hakkında bilgiler
Bilirsiniz, kimi cisimler sıcaktır, kimileri de soğuk. Cisimler hep aynı sıcaklıkta da kalmaz, örneğin, ateşin üzerine koyduğumuz tenceredeki su önceleri soğukken, gittikçe ısınmaya başlar, işte hangi cismin ne kadar sıcak ya da soğuk olduğunu anlamak için o cismin sıcaklığını ölçeriz.
Sıcaklık termometre adını verdiğimiz ölçü aletleriyle ölçülür. Sıcaklık birimi derece’dir. Arı suyun, deniz kıyısındaki donma noktası 0 derece (0 C°), kaynama noktası da 100 derece kabul edilmiş, termometrenin bu iki noktasının arası 100 eşit parçaya bölünmüştür. Böylece her çizgi arası 1 santigrat derecesi (C°) olan bir termometre elde edilmiştir.
VÜCUT SICAKLIĞI : ATEŞ
Hangi cismin olursa olsun sıcaklığını ölçmek istersek termometreden yararlanırız. Kullanıldığı yere göre çok çeşitli termometreler yapılmıştır. Çoğunlukla civalı termometrelere rastlanır. İnsanlarla hayvanların vücut sıcaklıklarını ölçmek için hasta termometresi yapılmıştır. Hasta termometresi de cıvalıdır. Normal bir insanın vücut sıcaklığı 36 C° ile 37 C° arasında değişir. Hastalandığımız zaman sıcaklığımız artar, «ateşlendik», ya da «ateşim çıktı» deriz. Ateşimizin ne kadar yükseldiğini hasta termometresi ile anlarız.
ISI KAYNAĞIMIZ : GÜNEŞ
Soğuk cisimlerin sıcaklığını da termometre ile ölçeriz. Sıfır santigrat derecesinin altındaki sıcaklıkları gösterirken başına eksi (-) işaretini koyarız.
Soğuk bir cismi ısıtırsak sıcaklığı yükselir. O zaman cisme ısı enerjisi vermiş oluruz. Demek ki:
• Bir cismi ısıtmak istersek ona dışarıdan ısı vermemiz gerekir. Isı veren cisimlere ısı kaynağı deriz.
En doğal ısı kaynağımız güneştir. Bütün canlılar varlıklarını güneşin verdiği ısı enerjisine borçludur. Bundan başka yapay yolla da ısı elde edebiliriz. Genellikle odun, kömür, gaz, benzin gibi yakıtları yaktığımız zaman onlardan ısı alırız. Bu ısıyı çeşitli yerlerde kullanırız. örneğin ya evimizi ısıtırız, ya da yemeklerimizi pişiririz.
ISI ENERJİYE DÖNÜŞÜR
Isı enerjisini başka enerjilere dönüştürerek çeşitli işler yapar, makineler çalıştırırız. Tekniğin ilerlemesi, yeni yeni buluşların birbirini izlemesi hep ısı enerjisinin başka enerjilere dönüştürülmesi sonunda başarılmıştır, örneğin buhar makinesi’nde, yakıtlardan elde ettiğimiz enerjiyi mekanik enerji’ye dönüştürürüz, bu enerjiyle trenleri, gemileri, fabrikaları çalıştırırız. Motor adını verdiğimiz makineler de gene bir yakıtın verdiği ısı enerjisini mekanik enerjiye dönüştürürler. Motorlarla daha küçük değerde iş yaparız, örneğin, otomobili, küçük bir makineyi çalıştırırız.
Isı birimi kalori’dir (kal).
• 1 gram suyun sıcaklığını 1 C° yükseltmek için vermemiz gereken ısı 1 kaloridir. 1000 kaloriye 1 kilokalori(Kkal) denir.
ISINMA ISISI NEDİR?
Her cismin aldığı ısıya göre sıcaklığının yükselmesi aynı değildir. Bu ayrımı belirtmek için ısınma ısısı tanımlanmıştır.
• Bir cismin 1 gramının sıcaklığını I C° yükseltmek için verilmesi gerekli olan ısıya, o cismin ısınma ısısı denir.
Bu tanıma göre arı suyun ısınma ısısı l’dir. Bakırın 0,09; camın 0,20; hidrojen gazının 3,4’tür. Bir cismin ısınma ısısını ölçmek için kalorimetre kullanılır.
YANMA ISISI NEDİR?
Yakıt adı verilen cisimleri yaktığımız zaman ısı elde ederiz. Şu var ki, her cismin verdiği ısı aynı değildir. Biz elbette ki çok ısı veren yakıtları kullanmak isteriz. Yakıtları bu bakımdan ölçmek için de yanma ısısı tanımlanmıştır.
• Bir cismin 1 gramını yakınca aldığımız ısıya yanma ısısı denir.
Kömürler yanma ısıları epeyce büyük olan yakıtlardandır. Onların da çeşitleri vardır, örneğin antrasit adını verdiğimiz kömürün yanma ısısı 8.000 kal/gr. dır; mangal kömürünün ise 6.700 kal/ gr. dır. Odun ise bize ancak 5.000 kal/gr. verir. Sıvı yakıtların yanma ısısı genellikle daha büyüktür, örneğin mazotun, petrolün 11.000 kal/gr., otomobil benzininin 11.500 kal/gr. dır.
YORUMLAR