Işık nedir ve iyi mi tanımlanır? Işığın özellikleri ışığın iyi mi yayılmış olduğu ve ışık hızı ile ilgili bilgiler. ÇEVREMİZİ, çevremizde...
Işık nedir ve iyi mi tanımlanır? Işığın özellikleri ışığın iyi mi yayılmış olduğu ve ışık hızı ile ilgili bilgiler.
ÇEVREMİZİ, çevremizdeki eşyaları, insanları, hayvanları, özetlemek gerekirse her şeyi iyi mi görürüz, asla düşündünüz mü? Ya da gündüzün niye görürüz de gece göremeyiz? Ne fark var, gece ile gündüz içinde? Işık farkı değil mi? Gece güneş dünyamızı aydınlatmaz oluyor. O vakit da biz çevremizi göremiyoruz. Üstelik bir durum daha dikkatimizi çekiyor. Eğer tam karanlıksa hiçbir şey göremiyoruz; fakat birazcık ışık var ise belli belirsiz seçebiliyoruz şekilleri. Demek görme vakası bütünüyle ışığa bağlı. Peki ışık nedir?
IŞIK NEDİR?
Bu sual bilim adamlarını yüzyıllar süresince uğraştırmış durmuş. Çeşitli varsayımlar atılmış ortaya, zaman içinde bunların yanlışlığı anlaşılmış. Bugün bile ışığı kuramlarla (teorilerle) açıklıyor bilim adamları. Einstein (aynştayn) başta olmak suretiyle yüzyılımızın bilim adamları yeni tanımlar getirmiş bu mevzuda. Bugün kesinlikle biliyoruz ki:
• Işık bir çeşit enerjidir.
Bir kaynaktan çıkıp çevreye yayılan, üstüne düşmüş olduğu cisimleri aydınlatan bir enerji. Canlılar sadece bu şekilde aydınlatılmış cisimleri görebiliyorlar; bir de ışık kaynaklarını, normal olarak.
Bu söylediklerimizden de derhal anlaşılacağı şeklinde:
• Doğadaki cisimler ışık bakımından ikiye ayrılırlar:
1 — Işık veren cisimler (ışık kaynakları);
2 — Işık vermeyen cisimler.
Işık vermeyen cisimlerin üstüne herhangi bir kaynaktan ışık düşerse onlar da ışık membaı şeklinde çevrelerine ışık verirler. Mesela, dünyamızı aydınlatan, ısıtan güneş çok büyük, kuvvetli bir ışık membaıdır. Oysa ay soğumuş olduğundan kendi başına ne ısı verir, ne de ışık; fakat güneşten gelen ışınları yansıtarak dünyamızı iyi-kötü aydınlatır. Buna bakılırsa:
• Güneş ışık membaı, ay ise aydınlatılmış bir cisimdir, ya da ışıklı bir cisimdir.
Peki, pencerelere niçin cam takılır? Bu probleminin karşılığını hepiniz bilirsiniz: Hem güneş ışığını içeri geçirsin, hem de biz dışarıyı görelim diye, öyleki değil mi? Üstelik, cam evimizi yazın sıcağından, kışın soğuğundan da az-çok korur. Iyi mi yapar bunu? Zira cam ışık geçiren bir maddedir, saydam bir cisimdir. İşte bu şekilde cam şeklinde ışığı geçiren saydam cisimler yanında ışığı asla geçirmeyen maden, tahta, taş şeklinde saydamsız cisimler de vardır. Bir yere ışık girmesini istemiyorsak saydamsız cisimler kullanırız.
Bir de yarı saydam cisimler vardır. Bunlar ışığı belli bir oranda geçirirlerse de diğer yandaki cisimlerin belirli olarak görülmesini önlerler. Buzlu camlar böyledir. Buzlu camın arkasında bir gölge görürüz fakat, ne işe yaradığını anlayamayız.
IŞIK NASIL YAYILIR?
Bir ışık kaynağından her doğrultuda ışık ışınları çıkar, bunlar doğrular halinde ilerler.
• Beraber yayılan ışık ışınlarının hepsine birden ışın demeti denir.
Işığın doğrular halinde yayılması birçok deneyle görülebilir. Bir ışık kaynağının önüne herhangi bir saydamsız cisim koysak, o cismin arkası gölge olur. Gölgeyi duvarın üstüne tutarsak, saydamsız cismin benzerini daha büyütülmüş olarak görürüz. Bu da gösterir ki:
• Işık doğrular halinde yayılır.
Bu ise günlük hayatta birçok kolaylık sağlamış olduğu şeklinde bizim ışık sorunlarını çizimle gözlememize olanak sağlar. Fizikte ışık problemleri hep doğrularla çizilerek düşünülür, çözülür.
IŞIĞIN HIZI
• Işık çok büyük bir hızla yayılır. Boşluktaki hızı saniyede 300.000 kilometredir. Havadaki hızı da buna yakındır.
Bu çok önemli hız yardımıyla güneşin ışığı dünyamıza 8 dakikada ulaşır. İnsanoğlunun yapmış olduğu hiçbir vasıta, bu hıza yaklaşamaz. Meşhur alim Einstein’ın kuramına bakılırsa:
• Bir cisim ışık hızıyla giderse, cisim olmaktan çıkar, enerjiye dönüşür. Zira, madde aslında enerji deposudur. Işık hızına erişince madde kalmaz ortada, büyük bir enerji açığa çıkar.
YORUMLAR