KAPICI a. Apartman, resmi daire, okul vb binalardan, kapıda bekçilik eden, gelen gidenle ilgilenen ve kimi vakit da temizlik, alışv...
KAPICI a. Apartman, resmi daire, okul vb binalardan, kapıda bekçilik eden, gelen gidenle ilgilenen ve kimi vakit da temizlik, alışveriş hizmetlerine bakan görevli,
—iş. huk. -(Bk. ansikl. böl.)
—Kur. tar. Topkapı sarayı'nda Babıhümayun ile Babüsselam'ı bekleyen görevlilere verilen ad. (Bk. ansikl. böl.) || Kapıcı bölükleri, saray kapıcılarının bağlı olduğu iîbölükler (Bk. ansikl. böl.) || Kapıcılar kethüdası, Babıhümayun ile Babüsselam'ı bekleyen kapıcıların amiri. (Bk. ansikl. böl.)
—ANSİKL. iş. huk. Konutlarda kapıcı olarak çalışanlar, kaide olarak iş kanunu'nun kapsamı haricinde bırakılmıştır. Sadece kaloriferli konut kapıcıları ile, işyeri olarak kullanılan binalarda kapıcılık hizmetinde çalışanlar iş kanunu kapsamı içindedirler. Kapıcıya konutta daire verilmesi halinde, kira istenemez. Sadece hususi bir antak kalma yoksa, kapıcının oturmuş olduğu yer için elektrik ve su parası istenebilir.
—Kur. tar. XV. yy.'da ortalama elli şahıs kadar olan kapıcıların sayısı XVI. yy.'da artınca Babıhûmayun'u bekleyenler ve Babûsselam'ı bekleyenler olarak ikiye ayrıldılar. Bunlardan dergâh-ı âli kapıcıları da denilen Babüsselam'ı bekleyenleri ötekine gore daha saygındı. XVI. yy. sonlarında sayıları 1925'i kabul eden dergâh-ı âli kapıcıları 45, 417 kadar olan Babıhümayun kapıcıları ise 5 bölüğe ayrılmıştı. Saray kapılarındaki görevlerinin yanı sıra, Divanı hümayun toplantılarında dava sahiplerinin Divan'a gelişlerine rehberlik ederler, kimseyi silahlı olarak içeri bırakmazlar, Divan' da verilen dayak cezasını uygularlardı. Kapıcıların bağlı bulundukları bölüklerin amiri kapıcılar kethüdası olmakla beraber, o Divan'da hizmet eden bir tür saray nazırı olduğundan kapıcıların atama, terfi, azil işlemleri baş kapıcıbaşınca yürütülürdü. Kapıcılar, sefer esnasında otağı hümayun girişinde dururlardı. üç ayda bir ulufe alırlar, saray haricinde ihtisap hizmetlerine ya da eyalet muhzırbaşılığına getirilirlerdi. Tımar almaları durumunda kapıcılara 15 000 akçelik tımar verilmesi kanundu.
* Kapıcı bölükleri. En büyük amiri kapıcılar kethüdası ya da kethüdai bevvabini şehriyari idi. Bu amirlerden başka, her bölüğün kapıcıbaşısı, bölükbaşı denilen komutanlarıyla odabaşıları ve kâtipleri vardı.
* Kapıcılar kethüdası. Bunlar hem de saray nazırı, saray müşiri olarak da vazife yaparlardı. Çoğu zaman Enderun ağaları arasından seçilen kapıcılar kethüdası, Divan toplantılarında hizmet etmek, Divan erkânını Babüsselam'da (orta kapı) karşılayarak Divan'a getirmek, toplantıdan sonrasında Divan üyelerine verilen yemeği düzenlemekle görevliydi. Ek olarak sadrazamların atanmasında ya da görevden alınmalarında padişah mühürlerini vermek ve almak, yeni atanan sadrazam İstanbul dışındaysa mührü götürmek de onun göreviydi. Cuma ve bayram namazlarında halkın dilekçelerini biriktirerek padişaha iletirdi. Törenlerde selimi başlık giyen kapıcılar kethüdalarının XVIII. yy. sonlarında 60 akçe gündelikleri, Şam avarızından 7 000 akçe senelik gelirleri vardı.
—iş. huk. -(Bk. ansikl. böl.)
—Kur. tar. Topkapı sarayı'nda Babıhümayun ile Babüsselam'ı bekleyen görevlilere verilen ad. (Bk. ansikl. böl.) || Kapıcı bölükleri, saray kapıcılarının bağlı olduğu iîbölükler (Bk. ansikl. böl.) || Kapıcılar kethüdası, Babıhümayun ile Babüsselam'ı bekleyen kapıcıların amiri. (Bk. ansikl. böl.)
—ANSİKL. iş. huk. Konutlarda kapıcı olarak çalışanlar, kaide olarak iş kanunu'nun kapsamı haricinde bırakılmıştır. Sadece kaloriferli konut kapıcıları ile, işyeri olarak kullanılan binalarda kapıcılık hizmetinde çalışanlar iş kanunu kapsamı içindedirler. Kapıcıya konutta daire verilmesi halinde, kira istenemez. Sadece hususi bir antak kalma yoksa, kapıcının oturmuş olduğu yer için elektrik ve su parası istenebilir.
—Kur. tar. XV. yy.'da ortalama elli şahıs kadar olan kapıcıların sayısı XVI. yy.'da artınca Babıhûmayun'u bekleyenler ve Babûsselam'ı bekleyenler olarak ikiye ayrıldılar. Bunlardan dergâh-ı âli kapıcıları da denilen Babüsselam'ı bekleyenleri ötekine gore daha saygındı. XVI. yy. sonlarında sayıları 1925'i kabul eden dergâh-ı âli kapıcıları 45, 417 kadar olan Babıhümayun kapıcıları ise 5 bölüğe ayrılmıştı. Saray kapılarındaki görevlerinin yanı sıra, Divanı hümayun toplantılarında dava sahiplerinin Divan'a gelişlerine rehberlik ederler, kimseyi silahlı olarak içeri bırakmazlar, Divan' da verilen dayak cezasını uygularlardı. Kapıcıların bağlı bulundukları bölüklerin amiri kapıcılar kethüdası olmakla beraber, o Divan'da hizmet eden bir tür saray nazırı olduğundan kapıcıların atama, terfi, azil işlemleri baş kapıcıbaşınca yürütülürdü. Kapıcılar, sefer esnasında otağı hümayun girişinde dururlardı. üç ayda bir ulufe alırlar, saray haricinde ihtisap hizmetlerine ya da eyalet muhzırbaşılığına getirilirlerdi. Tımar almaları durumunda kapıcılara 15 000 akçelik tımar verilmesi kanundu.
* Kapıcı bölükleri. En büyük amiri kapıcılar kethüdası ya da kethüdai bevvabini şehriyari idi. Bu amirlerden başka, her bölüğün kapıcıbaşısı, bölükbaşı denilen komutanlarıyla odabaşıları ve kâtipleri vardı.
* Kapıcılar kethüdası. Bunlar hem de saray nazırı, saray müşiri olarak da vazife yaparlardı. Çoğu zaman Enderun ağaları arasından seçilen kapıcılar kethüdası, Divan toplantılarında hizmet etmek, Divan erkânını Babüsselam'da (orta kapı) karşılayarak Divan'a getirmek, toplantıdan sonrasında Divan üyelerine verilen yemeği düzenlemekle görevliydi. Ek olarak sadrazamların atanmasında ya da görevden alınmalarında padişah mühürlerini vermek ve almak, yeni atanan sadrazam İstanbul dışındaysa mührü götürmek de onun göreviydi. Cuma ve bayram namazlarında halkın dilekçelerini biriktirerek padişaha iletirdi. Törenlerde selimi başlık giyen kapıcılar kethüdalarının XVIII. yy. sonlarında 60 akçe gündelikleri, Şam avarızından 7 000 akçe senelik gelirleri vardı.
Kaynak: Büyük Larousse
kapıcı
isim
1 . Daire, otel, apartman şeklinde büyük yapılarda bekçilik, temizlik, alışveriş şeklinde işlerle görevli kimse:
"Ayrıca, aşağıdan kapıcının sesi, gece nöbetçisine çıkışıyor."- M. Ş. Esendal.
2 . tarih Osmanlı devlet teşkilâtında saray kapılarını bekleyen görevli sınıfı.
isim
1 . Daire, otel, apartman şeklinde büyük yapılarda bekçilik, temizlik, alışveriş şeklinde işlerle görevli kimse:
"Ayrıca, aşağıdan kapıcının sesi, gece nöbetçisine çıkışıyor."- M. Ş. Esendal.
2 . tarih Osmanlı devlet teşkilâtında saray kapılarını bekleyen görevli sınıfı.
kapıcı ingilizcesi
- doorkeeper, caretaker, porter, janitor, commissionaire
YORUMLAR