Kar Kristalinin Oluşumu ve Türleri Hava, artan su buharı ile superdoygun hale ulaştığında küçük su damlacıklarından bulutlar meydana gelir. ...
Kar Kristalinin Oluşumu ve Türleri
Hava, artan su buharı ile superdoygun hale ulaştığında küçük su damlacıklarından bulutlar meydana gelir. Bu damlacıklar, bizim yoğunlaşma çekirdeği adını verdiğimiz ve boyutları 1 mikrometreyi geçmeyen minik partiküller (tuz, toz ya da toprak partikülleri) üstünde yoğunlaşma ile buz filizlerini oluştururlar.
Oluşan bu filizler, havada bulunan su buharını kendi üzerlerinde yoğunlaştırarak büyümeye başlarlar. İşte bu aşamada kar kristali doğmaya adım atar. Hava sıcaklığı 0 oC'nin altında iken bulut doygun hale gelir ise ince buz kristallerinden kar oluşmaya adım atar. Oluşmaya başlamış olan kristaller tipik olarak 6 gen (6 kollu ya da köşeli) bir yapıya haiz olur.
Ortamdaki ısı farklılıklarına gore ise buz filizlerinin değişik yüzeylerinde büyümeler meydana gelir. Bu durum tamamı ile buzun moleküler bazdaki yapısının değişik sıcaklıklara verdiği bir tepkinin sonucudur.
Aşağıda değişik yüzeyler süresince oluşmuş olan kar kristali örnekleri görülmektedir.
Plaka Şžekilli
Dendritik(Yıldız) Şžekilli
Kolonsu Şžekilli
İğnemsi Şžekilli
Yeni yağmış kar kristallerin ICSI** tarafınca sınıflandırılmış halini ise aşağıdaki tabloda bulabilirsiniz.
METAMORFİZMALARI
Kar kristalleri yeryüzüne ulaşıp da kar örtüsünü yapmaya başladıkları andan sonrasında meteorolojik (ısı, rüzgar, rutubet, yağmur, vb.) ve fizyolojik (kendi ağırlıkları altında düşey yöndeki sıkışma, vb.) koşullar neticesinde yapısal değişikliklere uğrarlar.
Bu değişimler yandaki şekilde basitçe gösterildiği benzer biçimde tam bir yapısal değişiklik olarak kendini gösterir.
Sadece, bu değişimlerin süresi ve sertliği yukarıda bahsedilen etkenlere gore farklılıklar arzeder.
Bu yeni bir kimlik kazanma süreci içinde, kar tanelerinin rüzgar ile taşınması (aşağıdaki şekilde sınıflandırıldığı benzer biçimde) esnasında kristal kollarının kaybedilmesi ve değişik alanlarda depolanmaları ile de kristaller, bozunmaya değişik bir düzeyden başlayabilirler.
Bu değişimlere bozunma ya da metamorfizma adı verilir. Metamorfizma süreci esnasında çığ oluşumuna meydan verecek çok tehlikeli sonuç kristaller oluşabilir. Bunlardan en çarpıcı olanı, aşağıdaki şekiller ile oluşumu gösterilmeye çalışılan şeker karı'dır. Bu tür kristal kar örtüsünün derinliklerinde oluşabildiği benzer biçimde örtünün üst yüzeyinde de oluşabilir. Ve bu yeni tip kristal yüzey kar şekeri olarak isimlendirilir.
Elbetteki bu kristal tipi haricinde da uygun koşullar altında risk oluşturabilen kristaller vardır, plaka şekilli düzlemsel kristaller, ıslak kristaller, grupel, benzer biçimde.
Islak Kar Kristalleri
Yüzey Şžeker Karı
YORUMLAR