Karacaoğlan kimdir? Büyük Türk halk şairlerimizin en ünlülerinden olan Karacaoğlan hayatı ve sanatı ile ilgili ansiklopedik bilgiler. KARAC...
Karacaoğlan kimdir? Büyük Türk halk şairlerimizin en ünlülerinden olan Karacaoğlan hayatı ve sanatı ile ilgili ansiklopedik bilgiler.
KARACAOĞLAN ( 1606 – 1679)
Büyük halk şairlerimızdendir. Kendi şiirlerinden çıkarılan bilgiye göre Karacaoğlan XVII. yüzyılda yaşamış bir yeniçeri saz şairiydi. Büyük bir ihtimalle 1606’da Adana’nın Bahçe ilçesinin Fersak köyünde doğdu. Sailoğulları’ndandı.
Bütün halk şairleri gibi, Karacaoğlan da daha küçük yaşta saz çalmaya, şiir söylemeye başlamıştı. Biraz büyüyünce, elde sazı, bütün Anadolu’yu köy köy gezdi. Yeniçeri ocağına girdi. Bu arada başından birçok macera geçti. Tabiata âşıktı. Gezdiği, gördüğü yerleri, başından geçenleri koşmalarında, türkülerinde anlatmıştır. En çok Adana, Urfa, Muş, Hukka, Halep, Munhuç gibi güney şehirlerini dolaşmıştı.
Bir rivayete göre onu böylece köy köy dolaştıran sebep, çok küçükken sevdiği «Karakız» adlı bir güzeldir. Şair bu sevginin izlerini ölünceye kadar gönlünden çıkaramamıştır. İki sevgili de asla birbirine kavuşmadılar. Güya ölümlerinden sonra Karakız bir tepeye, Karacaoğlan da bunun karşısında bir başka tepeye gömülmüşler.
Karacaoğlan, Adana bölgesinin derebeylerinden olan Kozanoğullları ile bir türlü geçinemedi. Kozanoğulları, ne yoldan olursa olsun, Karacaoğlan’ı öldürtmek istediler. Bu yüzden şair, sazını koltuğuna kıstırıp Van’a kadar kaçtı. Çok yer gezmiş olan şair, doğuda İran’a, güneyde Arabistan’a, Irak’a, kadar gitti. Büyük yoksulluklara katlandığı, zorluklarla karşılaştığı da anlaşılıyor. En güç zamanlarda bile hayata bağlı kalmıştı.
Karacaoğlan, bütün şiirlerini hece vezniyle yazmıştır. Kullandığı tek tük yabancı sözleri bile Türk söyleyişine uydurmuştur.
KARACAOĞLAN’DAN BİR ŞİİR:
KOŞMA
Elâ gözlerini sevdiğim dilber
Seni görmiyeli göresim geldi
Altın kemer sıkmış ince belini
Usul boylarını sarasım geldi
Küçücüksün güzel, etme bu nâzı
Ciğerime bastın, ateşi közü
Başına sokmuşun gülü nerkizi
Yüzümü yüzüne süresim geldi
Eladır gözlerin karadır kaşın
Aradım cihanı bulunmaz eşin
Yaylanın karından beyazdır dişin.
Uzanıp üstüne ölesim geldi.
Karac’oğlan der ki bilirim seni
Adadım yoluna kurban bu canı
Koynunda beslenen ayvayı narı
Çözüp düğmelerin deresim geldi.
YORUMLAR