Tamamı Cenup Afrika Cumhuriyeti ile çevrili durumda olan ve dünyanın en geri kalmış ülkelerinden birisi olan Lesotho ülkesinin zamanı hakkın...
Tamamı Cenup Afrika Cumhuriyeti ile çevrili durumda olan ve dünyanın en geri kalmış ülkelerinden birisi olan Lesotho ülkesinin zamanı hakkında bilgiler.
Bugün Lesotho olarak adlandırılan bölgenin malum en eski halkı Boşimanlardır. Boşimanlar, 18. yüzyıldan ilkin, daha Nguni boyları Draken Dağları’nı aşıp Caledon Irmağı vadisinde yerleştiklerinde ortadan kaldırılmışlardı. Hemen sonra aynı bölgeye Sotho boyları da yerleşti. 19. yüzyılın başlarında, Zuluların önderi Chaka, Zulu İmparatorluğu’nun temellerini attı; Zulular kendilerine karşı çıkan boyların topraklarını yakıp yıktı.
Zulular, Draken Dağları’nı aşarken, diğeri Nguni boylan onların önünden kaçmışlardı. Sonunda, asil olmayan bir aileden geldiği söylenen Stoho önderi Moshoeshoe, Sotho ve Nguni boylarından oluşan bir birlik kurdu ve Zuluları geriletti. Moshoeshoe, krallığını kurmaya başladığında, bu kez yeni istilacılar Boerlerle de savaşma mecburiyetinde bırakıldı. Ülkesini Avrupalı tüccar ve misyonerlere açan Moşoeşoe, krallığını korumanın en iyi yolunun İngiliz korumasına sığınmak olduğuna inandı. 1868’de, Lesotho, İngiliz Krallığı’na ilişkin bir bölge olarak tanındı. Ülke (Basutoland), 1871’de Kap Kolonisi’ne bağlandı. Boyların gelenekleri ve yergilerle ilgili tartışmalar 1880’de bir ayaklanmaya yol açtı. 1883’te sulh tekrardan sağlandı; 1884’te Basutoland, İngiliz Krallığı’na bağlı ayrı bir koloni durumuna geldi.
1960’ta, ülkeye büyük seviyede özerklik elde eden bir anayasa hazırlandı. Bağımsızlık ise sadece 1965 genel seçimlerinden sonrasında tanındı; bir yıl sonrasında Lesotho adıyla bağımsız bir ülke olması ve Moşoeşoe’nin soyundan gelen kişinin en büyük reis olarak tahta çıkması onaylandı. Ülkenin bağımsızlığını elde etmesinden (Ekim 1966) sonrasında, Başbakan Leabua Jonathan, Cenup Afrika ile iyi ilişkiler kurulması için çaba gösterdi; politik mevzularda kralın yetkisi sınırlandı.
Jonathan, 1970 genel seçimlerinde yenilgisi kesinleşince, anayasayı askıya alarak siyasal muhalefeti susturdu ve Kral II. Moşoeşoe’yi geçici bir süre için sürgüne gitmeye zorladı. Leabua, iç harp tehlikesinin baş göstermesi üstüne, II. Moşoeşoe’yi tekrardan başkan yapmış oldu, sadece yetkilerini sınırladı. Sürgündeki muhalif Basuto Kurultay Partisi’nin askeri kanadını oluşturan Lesotho Kurtuluş Ordusu’nun, bazen yönetimi devirme eylemleri (1980-1985), Cenup Afrika’nın desteğiyle kanlı şekilde bastırıldı.
Ocak 1986’da, kansız bir darbeyle yönetimi eline geçiren Lesotho Silahlı Kuvvetler Başkomutanı Metsing Lekhanya, kral ile anlaşarak yeni anayasanın yürürlüğe girişine kadar tüm politik etkinlikleri askıya aldı (Mart 1986). Leabua Jonathan’ın ölümü (Nisan 1987), yönetimi rahatlattı. Papa II. Jean Paul’ün ülkeyi ziyareti esnasında (Ekim 1988), yönetim karşıtları, bir otobüs dolusu insanı rehin aldılar. Sadece rehineler, Cenup Afrika komandoları tarafınca kurtarıldı. Başbakan Lekhanya’nın adının bazı yolsuzluklara ve bir adam öldürmeye karışması, Cenup Afrika yandaşı siyaset izlemesi, 1989’da yönetim karşıtı hareketlerin tekrardan tırmanışa geçmesine yol açtı. 1990’da kral ve askeri konsey içinde çıkan anlaşmazlıkların peşinden General Lekhanya Kral Moşoeşoe’yi İngiltere’ye sürgüne gönderdi. Kasım’da ise kralın oğlu III. Letsie tahta çıkardı.
YORUMLAR