Lirik - Lirik Nedir - Lirik Hakkında İsim Lirik, -ği Fransızca; lyrique Edebiyatta; Çok etkili, coşkun, çoğu zaman kişisel duygular...
Lirik - Lirik Nedir - Lirik Hakkında
İsim
Lirik, -ği
Fransızca; lyrique
Edebiyatta; Çok etkili, coşkun, çoğu zaman kişisel duyguları dile getiren edebiyat.
Ödat
Lirik
Coşkun, ilhamla dolu:
Hiçbir millet Fuzuli ve Nedim ayarında iki büyük lirik ozan gösteremez. -Y. K. Beyatlı.
Eski Yunan edebiyatında lir eşliğinde söylenen (şiir).
Lirik
Osmanlıcada; Garami
Özlük duyguları coşkun bir üslupla özetleyen.
Nazmın bu türlüsü.
Bu türül yazan ozan.
İsim
Lirik, -ği
Fransızca; lyrique
Edebiyatta; Çok etkili, coşkun, çoğu zaman kişisel duyguları dile getiren edebiyat.
Ödat
Lirik
Coşkun, ilhamla dolu:
Hiçbir millet Fuzuli ve Nedim ayarında iki büyük lirik ozan gösteremez. -Y. K. Beyatlı.
Eski Yunan edebiyatında lir eşliğinde söylenen (şiir).
Lirik
Osmanlıcada; Garami
Özlük duyguları coşkun bir üslupla özetleyen.
Nazmın bu türlüsü.
Bu türül yazan ozan.
TDK
Lirik şiir örnekleri verir misiniz?
Lirik anlatımla ilgili slayt hazırlamamda destek sunar musunuz?
Lirik Şiir
LİRİK sıf. (fr. Iyrique).
1. Antikçağ'da ve Ortaçağda lir (rübap) eşliğinde söylenen şiire denirdi.
2. Müziksiz söylenmesine karşın, kıta düzeni ve öznelliği bakımından antik lirik şiire bağlanan, EPİK ve dRa MATİK'e karşıt bir şiir türü için kullanılır. (Bk. ansikl. böl. Ed.)
3. Şairin kişisel duygularını tutkuyla dile getirmiş olduğu bir şiir türü ve bu%ir şiirler yazan ozan için kullanılır.
4. Sanatçının ya da yazarın tutkularını, duygularını şiirsel bir şekilde anlattığı bir edebiyat ya da sanat yapıtı için kullanılır.
5.‘Coşkuyla, aşırılığa varan bir taşkınlıkla dolu: Lirik bir ifade.
—Sonbahar. sant. Lirik soyutlama, 1945'ten sonrasında, o tarihe kadar ağır basan geometrik soyutlamaya karşı gelişen soyut sanat eğilimi. (Bk ansikl. böl.)
—Tiyat. ve Müz. Lirik sanat, acıklı sa- nat'ın aksine, şarkı ve müziğin yer almış olduğu sanat türü. || Lirik sanatçı, şarkı söyleyen erkek oyuncu ya da kadın oyuncu.
—ANSİKL. Sonbahar. sant. Lirik soyutlama. Bu eğilim kaynağını Kandinsky'nin “Doğaç- lamalar"ından ve Hartung'un ilk çalışmalarından alır; çeşitlilik göstermekle beraber, yaratma eylemini içten gelen ve duygusal bir atılım olarak kabullenme ve duruma nazaran çok değişken bir seviyede, bir ekip gerçeküstücü ve anlatımcı verilerin bütünleştirilmesi özelliklerini taşır. Bir bakıma amerikan soyut anlatımcılığının Avrupa'daki eşdeğeridir. Oldukça genel bir tarif olmakla beraber, lirik soyutlama, "başka" imlerin ortaya çıkışı ehemmiyet kazandığında informel, boya püskürtme ağır bastığında lekecilik, yaratıcı fizyolojik atılım temel alındığında eylemselresim, ruhsal kendiliğindenlik ağır bastığında otomatiklik, gerecin ifade yoğunluğu ağırlık kazandığında matiyerizm, organik görüntünün arıtımı bir yöntem olarak kullanıldığında ise soyut manzarâcılık adını alır Lirik soyutlamanın gözde olduğu dönem 50'li yılların sonunda kapanmış oldu.
—Ed. Lirik şiirin betimieyici epik öğeleri ya da bir mevzusu olabilir; sadece her iki durumda da öznel ifade ağır basar. Do- ğu'ya, Antikçağ'a ve romantizme özgü lirik şiirler vardır. Rönesans'ta yunan-latin biçimleri tekrardan ehemmiyet kazanmıştı. Modern dönem romantiklerin temel özelliklerini ele almış ve bu tarz şeyleri tarihin ve mevzunun kurgusunudağıtarak tekrardan düzenlemiştir: bunun sonucunda lirikle epik arasındaki bağlantı tutarsız bir şekilde tekrardan kurulur ve nesnel bir lirizm ortaya çıkar Nerede ve nd türde olursa olsun lirizm müzikten, dolayısıyla da söz vezinden ayrılamaz: vezin kolay bir teknik değildir; tarh tersine, dilin eskimesine .karşı koyan ve Ungaretti'nin de belirttiği şeklinde, lirizmi saflık ile hafıza içinde İpir alışverişe döndüren gerçek bir şarkıdır. Demek ki lirik şiir. Eski Yunan'da olduğu şeklinde kayra gövdesinin, sesin ve şarkıya ya da okumaya birlikte rol alan çalgıların ifade olanaklarından yararlanır. Bu değişik öğeler, şiirin mevzusuna ve okunduğu durumlara nazaran çeşitli biçimlerde kullanılır. Lirik türlerin çokluğu ifade biçimleriyle temaların organik çeşitliliğinden lanır. Bu da vezinlerin, ritimlerin ve kıtaların çeşitliliğine yol, açar. Ustalığa dayanan bu karmaşık tüm, Pindaros'un odlarıyla başyapıtlarını vermiş, Mimnermos ve Sappho ile de büyük bir içtenliğe ulaşmıştır. Yunan tesiri Roma'da Catullus, Tibullus, Prppertius, Ovidius, Horatius ile daha suni bir lirizme dönüşmüştür. Yunan lirizmi öylesine karmaşık, ifade olanakları öylesine birlik gösteren ve öylesine dengeli bir nitelikteydi ki, Rönesans'ta bu türü canlandırma çabaları ister istemez bir seviyede başarısızlığa uğrayacaktı. XIX. yy.'dan bu ya- na,-batı liYizminin dayanağı ve bir bakıma saplantısı olan doğu lirizmi ise, nesneleri birer nesne olarak ele alır ve özneyi bir çeşit genelliğe kaydırır: ozan gene o şairdir fakat, lirizm artık evrenin bir çeşit nakaratı olmuştur. Ortaçağ lirizmi kendine özgü biçimleri (balad, rondo vb.) yaratmakla beraber, fransız şairi Villon ile çağdaş şiire yönelir. italyanlar'ın canzone'leri ve İspanyol romancero'ları, Petrarca ile doruğuna ulaşan roman lirizminin çeşitli türleridir. Halk ruhunun bilincinde olan protestan Almanya, lirizm ile halk sanatı arasındaki bağları sezerek her türlü katışkıdan arınmış bir türkünün tadına varmış, Goethe ve Schiller ile ruhun alabildiğine genişlemesini ve dünyayı kucaklamasını dile getiren çağdaş lirizmin temelini atmıştır.
Türk edebiyatında ön eski lirik şiir, Aprınçur Tigin'in uygur abecesiyle yazılmış ve Turfan'da ele geçmiş sevgi şiiridir. Divani) lügatit türkteki dörtlüklerin büyük çoğunluğu, bu yolda ürünlerdir. İslam dini çevresinde gelişen halk edebiyatında Yunus Emre, Pir Sultan Abdal şeklinde tasavvuf ve dinsel zümre ozanlarının şiirini büyük seviyede besleyen lirizm, Karacaoğlan şeklinde bilhassa aşkı ve doğayı özetleyen ozanların yapıtlarında kendini gösterdi. Divan şiirinde Fuzuli, Şeyh Galip, Naili şeklinde ozanlarda tasavvufi ve dinsel heyecanla birleşen lirik öğeler, Nedim şeklinde dindışı şiirin temsilcilerinde en yaygın uygulanma alanına kavuştu. Kökeninde aşk ve şarap zevki mevzularını işleyen gazel türü, aşk mesnevileri (Leyla ile Mecnun, Hûsrev ile Şirin) lirizm yönünden zenginlik taşır. Yeni türk edebiyatında Ahmet Haşim, Yahya Kemal, Ahmet Muhip Dıranas, Ahmet Hamdi Tanpınar şeklinde şairler, lirik şiirin belli başlı temsilcileridir. Gerçekleri mevzu edinen toplumcu şiir lirizme cephe almış, hatta ona yergiler yöneltmiştir (örn. Melih Cevdet Anday, "Lirism" [Telgrafhane, 1952]); sadece aynı şairin daha sonraki bir yapıtı (Teknenin ölümü, 1975]), bilhassa tabiat, aşk, yalnızlık mevzularını ele alan "Lirik şiirler" adlı bir kısmı de kapsar. Toplumsal içeriğin lirik öğelerle birleştirildiği bir çok örnek de vardır (örn "Bülbül", 'Leyla", Mehmet Âkif Ersoy; Saat 21-22 şiirleri, Nâzım Hikmet Ran).
1. Antikçağ'da ve Ortaçağda lir (rübap) eşliğinde söylenen şiire denirdi.
2. Müziksiz söylenmesine karşın, kıta düzeni ve öznelliği bakımından antik lirik şiire bağlanan, EPİK ve dRa MATİK'e karşıt bir şiir türü için kullanılır. (Bk. ansikl. böl. Ed.)
3. Şairin kişisel duygularını tutkuyla dile getirmiş olduğu bir şiir türü ve bu%ir şiirler yazan ozan için kullanılır.
4. Sanatçının ya da yazarın tutkularını, duygularını şiirsel bir şekilde anlattığı bir edebiyat ya da sanat yapıtı için kullanılır.
5.‘Coşkuyla, aşırılığa varan bir taşkınlıkla dolu: Lirik bir ifade.
—Sonbahar. sant. Lirik soyutlama, 1945'ten sonrasında, o tarihe kadar ağır basan geometrik soyutlamaya karşı gelişen soyut sanat eğilimi. (Bk ansikl. böl.)
—Tiyat. ve Müz. Lirik sanat, acıklı sa- nat'ın aksine, şarkı ve müziğin yer almış olduğu sanat türü. || Lirik sanatçı, şarkı söyleyen erkek oyuncu ya da kadın oyuncu.
—ANSİKL. Sonbahar. sant. Lirik soyutlama. Bu eğilim kaynağını Kandinsky'nin “Doğaç- lamalar"ından ve Hartung'un ilk çalışmalarından alır; çeşitlilik göstermekle beraber, yaratma eylemini içten gelen ve duygusal bir atılım olarak kabullenme ve duruma nazaran çok değişken bir seviyede, bir ekip gerçeküstücü ve anlatımcı verilerin bütünleştirilmesi özelliklerini taşır. Bir bakıma amerikan soyut anlatımcılığının Avrupa'daki eşdeğeridir. Oldukça genel bir tarif olmakla beraber, lirik soyutlama, "başka" imlerin ortaya çıkışı ehemmiyet kazandığında informel, boya püskürtme ağır bastığında lekecilik, yaratıcı fizyolojik atılım temel alındığında eylemselresim, ruhsal kendiliğindenlik ağır bastığında otomatiklik, gerecin ifade yoğunluğu ağırlık kazandığında matiyerizm, organik görüntünün arıtımı bir yöntem olarak kullanıldığında ise soyut manzarâcılık adını alır Lirik soyutlamanın gözde olduğu dönem 50'li yılların sonunda kapanmış oldu.
—Ed. Lirik şiirin betimieyici epik öğeleri ya da bir mevzusu olabilir; sadece her iki durumda da öznel ifade ağır basar. Do- ğu'ya, Antikçağ'a ve romantizme özgü lirik şiirler vardır. Rönesans'ta yunan-latin biçimleri tekrardan ehemmiyet kazanmıştı. Modern dönem romantiklerin temel özelliklerini ele almış ve bu tarz şeyleri tarihin ve mevzunun kurgusunudağıtarak tekrardan düzenlemiştir: bunun sonucunda lirikle epik arasındaki bağlantı tutarsız bir şekilde tekrardan kurulur ve nesnel bir lirizm ortaya çıkar Nerede ve nd türde olursa olsun lirizm müzikten, dolayısıyla da söz vezinden ayrılamaz: vezin kolay bir teknik değildir; tarh tersine, dilin eskimesine .karşı koyan ve Ungaretti'nin de belirttiği şeklinde, lirizmi saflık ile hafıza içinde İpir alışverişe döndüren gerçek bir şarkıdır. Demek ki lirik şiir. Eski Yunan'da olduğu şeklinde kayra gövdesinin, sesin ve şarkıya ya da okumaya birlikte rol alan çalgıların ifade olanaklarından yararlanır. Bu değişik öğeler, şiirin mevzusuna ve okunduğu durumlara nazaran çeşitli biçimlerde kullanılır. Lirik türlerin çokluğu ifade biçimleriyle temaların organik çeşitliliğinden lanır. Bu da vezinlerin, ritimlerin ve kıtaların çeşitliliğine yol, açar. Ustalığa dayanan bu karmaşık tüm, Pindaros'un odlarıyla başyapıtlarını vermiş, Mimnermos ve Sappho ile de büyük bir içtenliğe ulaşmıştır. Yunan tesiri Roma'da Catullus, Tibullus, Prppertius, Ovidius, Horatius ile daha suni bir lirizme dönüşmüştür. Yunan lirizmi öylesine karmaşık, ifade olanakları öylesine birlik gösteren ve öylesine dengeli bir nitelikteydi ki, Rönesans'ta bu türü canlandırma çabaları ister istemez bir seviyede başarısızlığa uğrayacaktı. XIX. yy.'dan bu ya- na,-batı liYizminin dayanağı ve bir bakıma saplantısı olan doğu lirizmi ise, nesneleri birer nesne olarak ele alır ve özneyi bir çeşit genelliğe kaydırır: ozan gene o şairdir fakat, lirizm artık evrenin bir çeşit nakaratı olmuştur. Ortaçağ lirizmi kendine özgü biçimleri (balad, rondo vb.) yaratmakla beraber, fransız şairi Villon ile çağdaş şiire yönelir. italyanlar'ın canzone'leri ve İspanyol romancero'ları, Petrarca ile doruğuna ulaşan roman lirizminin çeşitli türleridir. Halk ruhunun bilincinde olan protestan Almanya, lirizm ile halk sanatı arasındaki bağları sezerek her türlü katışkıdan arınmış bir türkünün tadına varmış, Goethe ve Schiller ile ruhun alabildiğine genişlemesini ve dünyayı kucaklamasını dile getiren çağdaş lirizmin temelini atmıştır.
Türk edebiyatında ön eski lirik şiir, Aprınçur Tigin'in uygur abecesiyle yazılmış ve Turfan'da ele geçmiş sevgi şiiridir. Divani) lügatit türkteki dörtlüklerin büyük çoğunluğu, bu yolda ürünlerdir. İslam dini çevresinde gelişen halk edebiyatında Yunus Emre, Pir Sultan Abdal şeklinde tasavvuf ve dinsel zümre ozanlarının şiirini büyük seviyede besleyen lirizm, Karacaoğlan şeklinde bilhassa aşkı ve doğayı özetleyen ozanların yapıtlarında kendini gösterdi. Divan şiirinde Fuzuli, Şeyh Galip, Naili şeklinde ozanlarda tasavvufi ve dinsel heyecanla birleşen lirik öğeler, Nedim şeklinde dindışı şiirin temsilcilerinde en yaygın uygulanma alanına kavuştu. Kökeninde aşk ve şarap zevki mevzularını işleyen gazel türü, aşk mesnevileri (Leyla ile Mecnun, Hûsrev ile Şirin) lirizm yönünden zenginlik taşır. Yeni türk edebiyatında Ahmet Haşim, Yahya Kemal, Ahmet Muhip Dıranas, Ahmet Hamdi Tanpınar şeklinde şairler, lirik şiirin belli başlı temsilcileridir. Gerçekleri mevzu edinen toplumcu şiir lirizme cephe almış, hatta ona yergiler yöneltmiştir (örn. Melih Cevdet Anday, "Lirism" [Telgrafhane, 1952]); sadece aynı şairin daha sonraki bir yapıtı (Teknenin ölümü, 1975]), bilhassa tabiat, aşk, yalnızlık mevzularını ele alan "Lirik şiirler" adlı bir kısmı de kapsar. Toplumsal içeriğin lirik öğelerle birleştirildiği bir çok örnek de vardır (örn "Bülbül", 'Leyla", Mehmet Âkif Ersoy; Saat 21-22 şiirleri, Nâzım Hikmet Ran).
Kaynak: Büyük Larousse
lirik ingilizcesi
- lyric, lyrical.
- - þiir lyric poem, lyric; lyric poetry.
Lirik şiir örnekleri verir misiniz?
Lirik anlatımla ilgili slayt hazırlamamda destek sunar musunuz?
Lirik Şiir
YORUMLAR