Telif hakkı nedir? Patent hakkı nedir? Telif ve patent hakkı hakkında bilgi. Telif ve Patent Hakları Nedir? İnsanın duygu ve düşüncelerini...
Telif hakkı nedir? Patent hakkı nedir? Telif ve patent hakkı hakkında bilgi.
Telif ve Patent Hakları Nedir?
İnsanın duygu ve düşüncelerinin bir yapıtla dışa vermesi ve yapıt haline getirmesine “Telif’ denir. Kişinin ortaya koyduğu her türlü düşünce, görsel, düşünsel yapıt ve yapıtlar (Roman, öykü, fotoğraf, müzik, heykel, bilgisayar işletim programları vs.) yayımlayıp pazarlanabilir. İşte bu yapıt ve yapıtların yayımlanıp pazarlamasında doğan hakkada “Telif Hakkı” denmiştir. Telif hakları, kişinin yarattığı düşünce eserlerinin her mülkten daha çok o kişiye mensup oldukları düşüncesine dayanmaktadır.
Telif hakları, yazar ve sanatçıların kendi eserlerine haiz olma haklarının kanunda ifade edilmesidir. Devletimizde telif hakları 5846 sayılı “Düşünce ve Sanat Eserleri Kanunu” (FSEK) ile korunmaktadır. Bu kanun, ilim ve edebiyat eserleri (bilgisayar programları dahil), musiki eserleri, güzel sanat eserleri ve beyazperde eserlerini mevzu almaktadır.
Telif hakları kanunları, haberleşme-iletişim, basım ve dağıtım teknolojilerinde ve öteki alanlarda meydana gelen gelişmeler göz önüne alınarak bazen güncelleştirilmektedir. Şöyleki devletimizde 1951’de kabul edilen FSEK, 1983, 1995 yıllarında değişime uğramıştır. Günümüzde webin yaygın kullanılması ile de yeni bir değişimin yapılması kaçınılmaz şeklinde gözükmektedir.
Patent Hakkı Nedir?
Bir buluşun ya da ortaya konan buluşla ilgili her türlü kullanma hakkının o kişiye ya da kuruluşa ilişik bulunduğunu gösteren belgeye “PATENT” denmektedir.
Bu belge alanı ne olursa olsun yeni bir buluş ve yönteme verilir. Bu belge devletimizde “Türk Patent Enstitüsü” tarafınca verilmektedir.
Türk Patent Enstitüsü 1994 senesinde Ankara’da kurulmuştur. Bu mevzuyla ilgi dünyada ilk yasal düzenleme 1883 senesinde Paris Sözleşmesi ile yapılmış, patentlerin düzenlenmesi ve sınıflandırılması ise 1979 Strasburg Antlaşması oluşturulmuştur. Ülkemiz bu antlaşmayı 1995 senesinde kabul etmiştir.
Kişiler buluş ve eserlerini dilerse devredebilir, ilgili şahıs ve kuruluşlar bu yapıt ve buluşları çoğaltıp yasal yollarla ticaretini yapabilirler. Yapıt ve buluş sahiplerinin izni olmadan başkaları bu hakları kullanamazlar. Fakat bu hakların günümüzde çiğnendiği görülmekte ve bilinmektedir. İzinsiz üretilen ve satılan ürünlere genel olarak “KORSAN” adı verilmektedir.
YORUMLAR