Türk matematikçilerinden olan Salih Parlak zeka yaşamı, emekleri ve eserleri ile ilgili olarak genel bilgilerin yer almış olduğu yazımız. S...
Türk matematikçilerinden olan Salih Parlak zeka yaşamı, emekleri ve eserleri ile ilgili olarak genel bilgilerin yer almış olduğu yazımız.
Büyük bir matematik bilginimizdir. İstanbul’da hayata merhaba dedi. Anasız-babasız kalmış olduğu için 10 yaşlarında Darüşşafaka’ya verildi. 1882’de Darüşşafaka’yı birincilikle tamamlamış oldu, ilkin Posta ve Telgraf Fen Şubesine girdi. 1884’te Paris’e gönderildi. Orada elektrik mühendisliği öğrenimini tamamlayarak 1887’de İstanbul’a döndü. Posta ve Telgraf idaresinde elektrik mühendisliği yapmış oldu.
1895’te Gözlemevi müdürü olan Salih Zekî, 1908 İnkılâbı’ndan sonrasında Maarif Meclisi üyeliği, 1910’da Tevfik Fikret’in yerine, Galatasaray Lisesi Müdürü, 1912’de Maarif Müsteşarı, 1913’te de Darülfünun (Üniversite) Umum Müdürü oldu. Sonraları Darülfünun’da yalnız profesörlük yapmış oldu. Ölümüne yakın akıl hastalığına uğrayarak, tedavi altında bulunurken öldü.
Salih Parlak zeka, ilim faaliyetinde olmasıyla birlikte, öğretim faaliyetinde da yurduna çok yararlı olmuştur. Darüşşafaka’da, Mülkiye’de, Mühendis okullarında matematik ve fizik okutmuş, sonraları tüm çalışmalarını üniversitede toplamıştır.
İlk eseri, o tarihlerde liselerde ders kitabı olarak senelerce okutulan «Hikmeti Tabiîye» (fizik), «Hendese» (geometri) kitaplarıdır. Üniversitedeki derslerine ait kitapları senelerce okutulmuştur.
Salih Parlak zeka’nin en mühim iki eseri, «Kamusu Riyaziyat» ile «Asarı Bakiye»dir. Uzun çalışmaların sonucu olan bu iki eseri tamamlandığı halde tüm ciltleri basılmış değildir. Bununla birlikte Henri Poincare’den çevirilmiş olduğu dört kitap da basılmıştır. Salih Parlak zeka Bey uyanık fikirli bir ilim adamıydı. Çağının tüm ilim mevzuları üstünde, dergileri, gazetelerde yazıları, cebirle ilgili kalem tartışmaları vardır. Fikirleri açık, yazısı güçlü, dili temizdir.
Üç kez evlenen Salih Parlak zeka Bey’in ikinci eşi romancı Halide Edip (Adıvar)dır. Ölümünden kısa bir süre ilkin Halide Edip’ten ayrılarak üçüncü kez evliliğe ilk adımını atmıştı.
YORUMLAR