Çok sevilen çok tüketilen Mısır bitkisi ile ilgili olarak genel bilgilerin mevcut olduğu sayfamız. Mısır iyi mi bir bitkidir? MISIR , (Lat...
Çok sevilen çok tüketilen Mısır bitkisi ile ilgili olarak genel bilgilerin mevcut olduğu sayfamız. Mısır iyi mi bir bitkidir?
MISIR, (Lat. Zea mays). Birçenekliler sınıfının, Buğdaygiller familyasından bir kültür bitkisidir. Anayurdu Meksika ve Peru olan mısır, birçok ülkede yetiştirilen ve gıda olarak kullanılan mühim bir bitkidir.
Dik ve yüksek gövdeli, geniş yapraklı bir senelik, çiçekleri bir evciklidir. Buğdaysı olan meyveleri çoğu zaman beyaz ya da sarı renktedir. Kalınca ve saçaklı olan kökü derine gider. Gövdesi nerede ise bilek genişliğinde ve boğumludur, boğum aralarının içi boştur. Yüksekliği 1-2 metre içinde değişmiş olur. Meyveleri, gövdeye sıkıca bağlı olan koçanların üstünde sıkışık bir halde dizilidir. Tohumların (meyvelerin) dizilişine, görünüşüne ve yapısına gore çeşitlere (tüylü, sert, yumuşak, dişli vb) ayrılır.
Oldukça sıcak iklim isteyen bir bitkidir, çimlenme sadece ısı ortalaması 10°-12° olduğu süre gerçekleşir; gelişmesi de bazı ısı ve rutubet koşullarına bağlıdır. Ek olarak mühim seviyede azotlu gübreye gereksinim duyar. En yaygın kullanımı yağ ve un elde etmek için meydana getirilen tane üretimidir. Tanelerde yağ, A vitamini ve azca oranda steroller bulunur. Unu hem hayvan yemi olarak hem de endüstride nişasta, glikoz, alkol ve yağ eldesinde kullanılır. Mısır unu bazı bölgelerde mühim bir gıda membaıdır (yurdumuzda bilhassa Karadeniz kıyılarında). Mısır püskülü şeker, yağ, reçine ve potasyum tuzları açısından zengindir. İdrar yolu hastalıkları için oldukça yararlıdır. Hayvan yemi olarak da geniş seviyede kullanım alanına haizdir.
Ek olarak mısır tanelerinin işlenmesiyle ortaya çıkan artık maddeler (irmik, mısır glüteni, mısır kepeği) değişik amaçlarla kullanılır. Mısır yetiştirildiği bölgeye gore özellikler alır. Avrupa’da çoğu zaman dişli ve sert (hayvan yemi için). ABD’de ise daha çok tatlı mısır (yiyecek olarak) yetiştirilir. Anadolu’da ilk kez sert mısır, sonralarıysa patlayan mısır yetiştirildi. Diş mısır ise sadece 1860’te ABD’dan getirildi. Bu mısırlar koşullara uygun bir halde melezleştirildi. İklim ve toprak koşulları elverişli olduğundan mısır ekimi Anadolu’da çok yaygındır. Mısırın dünyadaki ekimi buğday ve pirinçten sonrasında gelir.
YORUMLAR