Nabi Kimdir? Yusuf Nabi yaşamı, biyografisi, eserleri, şiirleri ile ilgili bilgi. Nabi; divan şairidir (Urfa/Ruha 1642-İstanbul 1712). As...
Nabi Kimdir? Yusuf Nabi yaşamı, biyografisi, eserleri, şiirleri ile ilgili bilgi.
Aslolan adı: Yusuf. Şiirde mahlası (takma ad) olan Nabi; haberci, haber veren; yerden fışkıran, kaynayan su anlamların gelir. Doğduğu yörenin medreselerinde eğitimden geçti. Arapça ve Farsça da yazabilecek haldeyken kültür merkezi İstanbul’da (1665) kabiliyet ve bilgisini kayırıp destekleyecek esirgeyici bir makam aradı, uygun bir vesileyle sunmuş olduğu mersiye (ağıt) şiiriyle dikkati çekerek Musahip Mustafa Paşa’nın (? – 1687) divan kâtibi oldu, IV. Mehmet‘in yakın hizmetinde bulunmuş olduğu için sık sık Edirne’ye giden paşasının yanında yer aldı.
Kamaniçe Kalesi’nin fethiyle (Polonya) ilgili şiiri (Fetihname- Kamaniçe, bas. öl. s. 1864), 1675’deki şehzadeler düğününü (15 gün devam eden sünnet şenlikleri) dile getiren Surnâme 587 beyit (bas. öl. s. Agâh Sırrı Levent tarafınca, 1944) adlı eseri işte bu saray yakınlıklarınm ürünüdür. 1678’de Hacca gitti, dönüşünde paşasının daha da yakınına, musahipliğe terfi etti, yolculuğunu düz yazıyla söyledi: Tuhfetü’l Haremeyn (Mekke ve Medine Armağanı) yaz. 1682, bas. öl. s. 1849. Mustafa Paşa kaptanıderya olarak Mora’ya giderken de ondan ayrılmadı (1684), onun ölümünden sonrasında bir süre Halep’ te yaşamayı yeğledi, vali Baltacı Mehmet Paşa ikinci kez sadrazamlıkla başkente giderken Nabi’yi de yanında istedi (1710).
Darphane emirliği, Anadolu muhasebeciliği benzer biçimde görevlerde bulunurken yaşı ve eseri yüzünden görmüş olduğu saygı ve yaşlı usta-üstad kimliğiyle dirlikli günler yaşadı, öldüğünde Karacaahmet’e gömüldü.
Didaktik şiire verdiği önemle kendisine büyük divan şairleri içinde hususi bir yer edinen Nabi, yaşamış olduğu dönemlerin toplumsal çöküntülerini görmüş olduğu için halkın ruhsal durumunun sözcüsü oldu, bilgece gerçeklerle dolu hakimane şiirler yazdı. Şiirlerinden atasözlerinden fikir ve felsefeden yararlanarak rahat ve akıcı bir üslupla yazdığı örneklerle yeni bir çığır açtı.
Başlıca eserler: Divan, Farsça Divançe (bas, öl. s. 1841,1875), Hayriye (mesnevi, oğlu Ebü’l-Hayr Mehmet için yazılmış-1701-yaşam deneyleri, iyi davranış ve terbiye öğütleri, bas, 1889), Hayrabad (mesnevi, yazma), Zeyl-i Siyer-i Veysi (bas. öl. s. 1832), Menşeat (yazma), Terceme-i Hadis-i Erbain (yazma).
YORUMLAR