Naili-i Kadim Kısaca Hayatı

Ünlü ve büyük Türk şairlerinden olan Naili (Naili-i Kadim) yaşamı ve eserleri ileilgili kısa bilgilerin yer almış olduğu yazımız. NÂİLÎ [Nâ...

Ünlü ve büyük Türk şairlerinden olan Naili (Naili-i Kadim) yaşamı ve eserleri ileilgili kısa bilgilerin yer almış olduğu yazımız.

NÂİLÎ [Nâilî-i Kadîm] (1610- 1666), en büyük klasik Türk şairlerinden biridir. İstanbul’da dünyaya geldi. Piri Halife adlı bir devlet memurunun erkek evladıdır. Muhteşem bir tahsil görmüş oldu. Ayrıca Farsça’yı emsali az görülen bir biçimde öğrendi. O da babası şeklinde devlet hizmetine girdi.

Nâilî, çağdaşı Fehîm ve Neşâtî şeklinde «Sebk-i Hindî» denen şiir ekolüne mensuptur. Bu ekole bakılırsa şiirde bir tek fazla kelime, ya da hece dengeyi bozabileceği şeklinde, elde edilmek istenen ahenge uymayan sesler taşıyan kelimeler de kullanılmaz. Mısralar bir kuyumcu titizliğiyle işlenir. Nef’î ile Nedîm arasındaki yüzyılda geçen şairlerin en büyüğü olan Nâilî, böyle harikulade gazeller yazmıştır.

beytiyle başlamış olan gazelleri meşhurdur. Klasik Türk şiiri Nâilî ile zirvesine çıkmış, ondan sonrasında alçalmaya adım atmıştır.

Nâilî, çağdaşlarını ve sonrakileri şiddetle etkilemiştir. Namık Kemal, Yenişehirli Avni, Leskofçalı Galip şeklinde şairlerde de bu tesir görülür. Yahya Kemal Beyatlı da, şiir anlayışında olduğu şeklinde gazellerinin birçoğunun üslûbunda da Nâilî tesirinde kalmış, «-söyler» redifli gazelinde bu etkiyi açıkça itiraf etmiştir. Nedîm şeklinde, Şeyh Galip şeklinde şairler de Nâilî’ nin harikalı üslûbuna tutulmaktan kendilerini kurtaramamışlardır.

1876’da ölen Manastırlı Salih Efendi de “Nâilî” mahlâsı ile şiir yazmıştır. İkisini ayırdetmek için birincisine «Nâilî-i Kadîm» (Eski Nâilî), ikincisine de «Nâilî-i Cedîd» (Yeni Nâilî) denir.